Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ցամաք → ցամաք (adverb)
ցամաք → ցամաք (adjective)
ցամաք → ցամաք (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case

Matching Lexemes

 Dictionary
ցամաք ածական Չոր, կարծր, երաշտ (հող):
ցամաք գոյական Երկիր, հող (հակադրութեամբ ծովի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 464։


ՑԱՄԱՔ
ածական, գոյական
    1. չոր։
    2. երաշտ։
    3. հող, երկիր։
    4. (հաց՝) չորաբեկ։
    5. (ճառ՝ գրուածք՝) անհիւթ, անհամ, անիմաստ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 505
New!
1. ՑԱՄԱՔ
ածական
    1. Որի մէջ խոնաւութիւն չկայ, չոր։ Հակառակը՝ Խոնաւ, թաց։
‣ Ցամաք հող՝ գետին։
‣ Շորերս ցամաք են, միայն ոտներս են թրջվել։
‣ Ցամաք պատեր՝ բնակարան։
‣ Ցամաք օդ։

    2. Խոնաւութիւնը պակասած, անհիւթ։
‣ Ցամաք կերակուր։
‣ Ցամաք ձմերուկ՝ միրգ։
‣ Ցամաք փայտ։

    3. Առանց իւղի կամ իւղը պակաս։
‣ Ցամաք փլաւ։
‣ Ցամաք միս։

    4. փոխաբերաբար Անզարդ, անպաճոյճ, աղքատ։
‣ Ցամաք ոճ։
‣ Ցամաք լեզու։
‣ Ցամաք թուեր՝ ֆորմուլաներ։
‣ Քէֆը շատ ցամաք անցաւ։

＋dialectal meaning 5. (Թղթախաղի մէջ), անարժէք, հասարակ, փոքր (խաղաթուղթ)։
‣ Իմ տասներեք թղթի մէջ ոչ մի ջոջ, ոչ մի պատկեր չկար, բոլորը ցամաք թղթեր էին։

Phrasal Verbs
Ցամաք մնալ
չէզոք բայ Առանց թացանի մնալ։
‣ Մեր կովը սատկեց, երեխաները ցամաք մնացին։

Phrases
Ցամաք աչք
գոյական Առանց արտասուքի։
‣ Ցամաք աչքով միւս տարի այս օրը հասնենք (= առանց արտասուքի, առանց վշտի, ուրախութեամբ)։

Ցամաք հաց
գոյական Լոկ հաց, առանց թացանի։
‣ Ցամաք հացի կարօտ է մնացել։
‣ Կերածները ցամաք հաց է։

Ցամաք աղբիւր
ածական Անկարեկից։
‣ Իզուր ես գնում նրա մօտ, նա ցամաք աղբիւր է, եթէ մեռնելու էլ լինիս՝ նա քեզ չի օգնի։

＋dialectal word Ցամաք շեռ
գոյական Մէզ, ջրվաթ (հակադրութեամբ մեծ կարիքի)։

Ցամաք ստինքներ
յոգնակի գոյական
    1. Կաթից զուրկ։
    2. Դալարութիւնը կորցրած, կախ ընկած։

＋dialectal word Ցամաք ձորի աղուէս
ածական Խիստ նիհար՝ լղար։
‣ Ցամաք ձորի աղուէս է դառել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2218
New!
(beta)
2. ՑԱՄԱՔ ցամաքի, (ցամաքաց)
գոյական
    1. Երկրագնդի պինդ մակերեւոյթ։ Հակառակը՝ Ծով, ջուր։
‣ Երկրագնդի մակերեւոյթի մօտ երեք քառորդը պատում է ծովը, միայն մի քառորդն է ցամաք։
‣ Ցամաքի մասերն են կազմում կղզիները, լեռները, հրուանդանները, պարանոցները։
‣ Մայր ցամաքներն են Եւրոպա, Ասիա, Ափրիկէ, Ամերիկա և Աւստրալիա։
‣ Այն կենդանիները, որոնք կարող են ապրել թէ՛ ցամաքի վրայ և թէ ջրի մէջ՝ կոչվում են երկակենցաղներ։
‣ Ուղեւորները նաւից իջան և ցամաքի վրայ ոտք դրին։

✽rare meaning 2. Ցամաքութիւն, ծարաւից պապակելը։

Phrasal Verbs
⨀old word Ցամաքաւ ճանապարհորդել, Ցամաքով ճանապարհորդել
չէզոք բայ Առանց ծով մտնելու։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2219
New!
(beta)
ՉՈՐ
ածական
    1. խոնաւութիւն չունեցող, խոնաւութենէ զուրկ. ցամաք.

    2. քիչ խոնաւութիւն ունեցող.

    3. անձրեւի անբաւարար տեղումներ ունեցող. անանձրեւ, երաշտ, չորային.

    4. սնող հիւթերէ զուրկ. չորցած, թառամած, գօս, ցամքած.

    5. չորցուած. օրինակ՝
‣ չոր թութ.

    6. առանց հեղուկի.

    7. անբաւարար չափով ճարպային նիւթեր ունեցող՝ ստացող. լղար, ջլուտ.

    8. առանց հեղուկային արտահանման. օրինակ՝
‣ չոր հազ.

    9. նիհար, ազազուն, վտիտ.

    10. առանց հեղուկային կերակրատեսակի կամ որոշ ուտելիքի. ցամաք, աշտուճ, չորաբեկ, չորուցամաք (հաց).

    11. կոպիտ, կոշտ, բիրտ, կոշտուկոպիտ (մարդ, վերաբերում).

    12. առանց յուզական տարրերու (նկարագրութիւն).

    13. չափազանց կշռադատուած, առարկայական դատողութեան՝ տրամաբանութեան վրայ հիմնուած.

    14. հնչեղութենէ զուրկ, ոչ-ախորժալուր (ձայն, խօսք).

    15. անհամ, տափակ (խօսք).

    16. կարծր, պինդ.

    17. բուսականութենէ՝ կանաչութենէ զուրկ (դաշտ, լեռ)։

Types
— Անձրեւի պակասէ՝ անանձրեւ, երաշտ:

— Գրուածք՝ խօսք՝ անհրապոյր, տափակ, անհամ։

— Եղանակ՝ չորային, երաշտ։

— Հաց՝ 1. աշտուճ, օթեկ. 2. ցամաք, չորուցամաք:

— Չոփչոր՝ 1. ամբողջովին՝ շատ չոր. 2. սոսկ, միայն. 3. նիհար, լղար։

— Պատասխան՝ կարճ ու կտրուկ, կոշտ, կոպիտ։

— Պտուղ՝ չիր, միրգ։

— Վերաբերում՝ կոպիտ, կոշտ, բիրտ։

Phrasal Verbs
Չոր գետնի վրայ ձգել
ներգործական բայ ապրուստի միջոցներէ զրկել, աղքատութեան դուռը հասցնել։

Չոր գետնի վրայ մնալ
չէզոք բայ ապրուստի միջոցներէ զրկուիլ, աղքատութեան դուռը հասնիլ:

Չոր դուրս գալ, չոր պրծիլ
չէզոք բայ առանց վնասի՝ տուժելու կամ պատժուելու փրկուիլ:

Չոր տախտակ դառնալ
չէզոք բայ շատ նիհարնալ, կաշին եւ ոսկորը մնալ։

Չորը թացէն զատել
ներգործական բայ լաւը՝ վատէն, արդարը՝ անարդարէն, անմեղը՝ մեղաւորէն զատել՝ զանազանել:

Չորն ալ թացին հետ այրել
ներգործական բայ լաւն ու գէշը, արդարն ու անարդարը, մեղաւորն ու անմեղը հաւասարապէս պատժել՝ քննադատել՝ մեղադրել։

Phrases
Չոր գլուխ
    1. ընտանիք եւ մօտիկ ազգականներ չունեցող, ընտանեկան հոգերէ ազատ, միայնակ.
    2. պնդագլուխ, յամառ.
    3. անհնազանդ:

Չոր ծառ (Փոխ.)
ժառանգորդներ եւ ազգականներ չունեցող:

Չոր ծեծ
սաստիկ ծեծ:

Չոր կոճ, (կոճղ)
    1. անբեր ծառ.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) ամուլ կին։

Չոր կով
դես չծնած՝ չկթուող կով։

Չոր հազ
երբ կը հազան առանց խորխելու:

Չոր հաց
առանց թացանի՝ ցամաք հաց։

Չոր ուղեղ
    1. պաղ դատողութեան տէր.
    2. պնդագլուխ.
    3. ինքնուրոյն կերպով դատելու կարողութենէ զուրկ։

Չոր - չոր
չոր կերպով, չոր դրութեամբ:

Չոր չոփ
    1. շատ նիհար.
    2. ամբողջովին մերկ։

Չոր պատասխան
    1. կարճ, կտրուկ.
    2. կոպիտ, կոշտ։

Չոր պատարագ
գոյական առանց կրօնական երգեցողութեան, թիւ պատարագ:

Չոր փող
առձեռն պատրաստ դրամ (հակադրութեամբ ապրանքի եւ այլնի)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1947
New!
(beta)
ՑԱՄԱՔ
ածական
    1. ուր երբեք ջուր չկայ. անջուր, անջրդի, ջրազուրկ.
    2. ջուրը պարպուած.
    3. բաւարար չափով խոնաւութիւն չունեցող.
    4. խոնաւութենէ զրկուած, խոնաւութիւնը հանուած. չոր, չորցուած.
    5. առանց իւղի կամ իւղը պակաս.
    6. ոչ-ջրիկ, ոչ-ջրալի.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) նիհար ու ոսկրուտ.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ոչ-ջերմ.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) ոչ-հետաքրքրական։

Types
— Ցամաք հաց՝ չորաբեկ.

— ճառ՝ գրուածք՝ անհամ, անիմաստ, աննիւթ, տափակ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2319
New!
(beta)
ՑԱՄԱՔ
գոյական
    1. երկրագունդի ջուրով պատուած՝ պինդ մակերեւոյթ. ցամաքամաս, աշխարհամաս.
    2. ոչ-ջրառատ տարածութիւն՝ տեղ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2320
New!
(beta)

Similar words
ծանակ
 Usage beta 168 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma ցամաք or the word form ցամաք in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ցամաք" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com