Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

պտղի → պտուղ (noun)
Singular • Genitive case
Singular • Dative case

Matching Word Forms

պտղի → պտղել
պտղի → պտղի
պտղի → պտուղ

Matching Lexemes

 Dictionary
պտղիլ չէզոք բայ Պտուղ ունենալ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 395։


ՊՏՂԻ
գոյական գեղջկական տասանորդ կղերականներու։


ՊՏՂԻ
գոյական կնձնի, թեղի, ճշդարենի, կարծր փայտով ծառ։


ՊՏՂԻԼ
չէզոք բայ
    1. ծծել (թուղթի)։
    2. տարածուիլ (մելանի)։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 429
New!
ՊՏՈՒՂ
գոյական
    1. միրգ։
    2. արդիւնք, արգասիք։
    3. բերք։
    4. խայրի։

Phrases
առաջին պտուղ
երախայրիք, նախընծայ։

աչքի պտուղ
բիբ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 430
New!
1. ՊՏՂԻ
գոյական Տուրք երկրի բերքերով, (ցորեն, գարի, իւղ, պանիր), որ տալիս էին գիւղացիք վանքերին։
‣ Էջմիածինը վարդապետներ էր ուղարկում պտղի հաւաքելու։
‣ Պտղի տալը այժմ վերացել է։

Համեմատել Պտուղ (7)։


2. ՊՏՂԻ
(յունարէն ptelèa)

գոյական Տե՛ս Կնձնի։


＋dialectal word 1. ՊՏՂԵԼ եցի և եցայ
ներգործական և չէզոք բայ
    1. Պտուղը հատ-հատ պոկել։
‣ Խաղողը պտղում էր, հատ-հատ ուտում։

    2. Փոխաբերաբար Ծնել՝ զաւակ բերել։
‣ Օրհնվի այն օրը, երբ մայրդ քեզ պտղեց։
‣ Ծլի՛ս, ծաղկի՛ս, պտղի՛ս (օրհնէք)։
‣ Չհասնի՜ս, չպտղի՜ս (անէծք)։

＋dialectal word ՊՏՂՎԵԼ վեցի
կրաւորական չէզոք բայ 2 նշանակութեամբ։


2. ＋dialectal word ՊՏՂԵԼ եցի և եցայ
չէզոք բայ
    1. Աչքի պտուղը (10) թափվել, պայթել։
‣ Ձախ աչքը պտղել է։
‣ Երկու լուսդ պտղի (անէծք)։

(Որոշ գաւառներում՝ Փթխել)։

    2. Պտուղներ (11) գոյանալ, շաքարակալել։
‣ Մուրաբան պտղել է, պէտք է եռացնել։

    3. Թանաքը տարածվել՝ ճապաղել թղթի վրայ, ծրել (2)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1888
New!
(beta)
＋dialectal word ՊՏՂԱԼ ացի
ներգործական բայ Տե՛ս Պտեղել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1887
New!
(beta)
ՊՏՈՒՂ (պտղոյ), պտղի կմ պտուղի
գոյական
    1. Ծառերի և բոյսերի բերքը, որ երեւան է գալիս ծաղկի թափվելուց յետոյ, աճում մեծանում է մինչեւ հասունանալը և պարունակում է բոյսի սերմը։
‣ Պտուղներն առհասարակ երկու մասից են բաղկացած, բուն սերմից (կուտ, միջուկ) և պտղապատեանից։
‣ Պտուղները հազարաւոր ձեւի ու տեսակի են լինում, և ըստ մեծութեան շատ են իրարից զանազանվում։
‣ Գետնատարած ձմերուկի կամ դդմենու պտուղներն երբեմն հինգ տասնեակ կիլօ են կշռում ամեն մէկը, իսկ հսկայական թթենիները բերում են մանր պտուղներ։
‣ Պտուղները մարդու սնունդի ամենէական տարրն են կազմում։

    2. Մասնաւորապէս՝ այն պտուղը, որ թարմ կամ չորացրած՝ հում-հում ուտվում է ինչպէս աղանդեր. ինչպէս տանձ, խնձոր, դեղձ, սալոր, խաղող, ծիրան, բալ, սեխ, ձմերուկ ևն. միրգ։
‣ Պատուաստած ծառի պտուղն աւելի ազնիւ է լինում քան վայրի բուսած ծառինը։
‣ Ծառն ո՜վ տնկեց, պտուղն ո՜վ վայելեց։
‣ Սա իմ նոր տնկած խնձորենու առաջին պտուղն է։
‣ Պտուղներն ախորժելի ուտելիք են, մանաւանդ երեխաների համար։

    3. Ընդհանրապէս՝ ինչ որ երկիրը բուսցնում է։
‣ Մայր երկիրն իւր պտուղներով սնուցանում է մարդկանց և անասուններին։
‣ Լաւ մշակված հողի վրայ մի հատիկ ցորենը հարիւրաւոր պտուղներ է տալիս։

＋dialectal meaning 4. Խաղողի հատիկ։
‣ Գինին խաղողի պտուղների հիւթն է։
‣ Պտուղ-պտուղ պոկում էր և ուտում։

＋dialectal meaning 5. Պարտէզներում այգեկութը վերջանալուց յետոյ պատահաբար մնացած հատ-հատ պտուղները, որ երեխաները կամ աղքատները հաւաքում են. ճիռ։
‣ Երեխաները գնացել են այգին պտուղ անելու։

✽rare meaning 6. Երկրի բերքերի որոշ մասը, որ իբրեւ հարկ վճարվում էր կալուածատէրերին, հաս, բահրայ։

⨀old meaning 7. Տե՛ս Պտղի։

Նմանութեամբ
    8. Ծնունդ, զաւակ։
‣ Օրհնվի քո որովայնի պտուղը։
‣ Պտուղդ չորանայ (անէծք)։
‣ Դու էլ մի բարի պտուղ չես։

    9. Աշխատանքի գործունէութեան արդիւնք, արգասիք։
‣ Նա աշխատեց, և այժմ վայելում է իւր աշխատանքի պտուղը։
‣ Հարամ գործի պտուղն այդ կլինի։

    10. Երախայրիք, ընծայ՝ իբրեւ առաջին վաստակ։
‣ Իւր գրական գործունէութեան առաջին պտուղը նուիրեց իւր ուսուցչին։

Ձեւի նմանութեամբ։
    11. Աչքի բիբը։
‣ Աչքերի պտուղը խաւարեց։
‣ Պտուղդ կարեմ (անէծք)։
‣ Աչքերիս պտուղներում լոյս չի մնացել։

    12. Օդի՝ գազի մանր պղպջակներ, որ երբեմն երեւում են ջրի բաժակի տակ կամ դուրսը եզերքներին։
‣ Այս հանքային ջուրը շատ գազ է պարունակում. երբ ածում ես բաժակը՝ գազը պտուղ-պտուղ նստում է յատակին և հետզհետէ վեր բարձրանում։
‣ Ապուրի երեսին իւղը պտուղ-պտուղ փայլում է։

    13. Հալած իւղի կայլակ հեղուկի երեսին։

    14. Տե՛ս Պտղուց, պտղունց։
‣ Մի պտուղ խունկ գցեց բուրվառի մէջ։

Phrasal Verbs
Պտուղ անել
չէզոք բայ, ներգործական բայ Ճռաքաղ անել։
‣ Գնանք այգին, պտուղ անենք։

Phrases
Արգելված պտուղ
(նմանութեամբ դրախտի առասպելական կենաց ծառի պտղին, որից ուտել աստուած արգելեց նախամարդկանց)

գոյական Որեւէ իր, որը գործ ածելը արգելված է մէկին։
‣ Գինին արգելված պտուղ է ինձ համար։

Ինչ պտուղն ե՜ս կամ, Ինչ պտուղն է՜
Դու այն մարդը չես (կամ նա այն մարդը չէ), որից կարելի է այդ բանն սպասել։
‣ Ի՜նչ պտուղն ես, որ մի գիւղացուց խաբվիս։
‣ Նա գութ ունենա՞յ, դուք չգիտէք թէ նա ինչ պտուղն է։
‣ Դու էլ մի բարի պտուղ չես։
‣ Ես այն պտուղներից չեմ, որ մատի վրայ խաղացնեն։

Պտուղ-պտուղ
մակբայ Կայլակ-կայլակ, ոլոռն-ոլոռն, փոքրիկ գնդակների ձեւով։
‣ Քրտինքը պտուղ-պտուղ իջնում էր ճակատիցը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1889
New!
(beta)
ՊՏՂԻ
գոյական գիւղացիներու կողմէ վանքերու բերքերով (ցորեն՝ գարի՝ իւղ՝ պանիր եւ այլն) տրուած տարեկան տուրք:


ՊՏՂԻ
գոյական կնձնի (ծառ):


ՊՏՂԻԼ
չէզոք բայ
    1. պտուղ բռնել՝ տալ. պտղաբերիլ, պտղաւորուիլ.
    2. զաւակ ծնիլ՝ ունենալ.
    3. հեղուկի՝ մելանի եւ այլնի թուղթէն ծծուիլը՝ տարածուիլը եւ արատներ կազմուիլը.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) արդիւնք տալ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) գոյանալ, ծագիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2051
New!
(beta)
ՏՈՒՐՔ
գոյական
    1. ինչ որ մէկուն կը տրուի իբրեւ ձիրք՝ շնորհ.
    2. նուէր, պարգեւ, ընծայ, նուիրատուութիւն.
    3. պետութեան կողմէ գանձուած հարկերու ընդհանուր անուն. բաժ, սակ, տասանորդ, գլխահարկ, հարկ.
    4. քանակը այն հեղուկին կամ կազին, զոր աղբիւր մը կու տայ որոշ ժամանակի ընթացքին.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) անհրաժեշտ կամ ակամայ պարտականութիւն՝ պարտք.
    6. կաշառք:

Types
— Արքունի՝ բեկար։

— Բնական՝ ձիրք, ընդունակութիւն, տաղանդ։

— Եկեղեցական՝ ժամուց, հոգեւոր տուրք։

— Եկեղեցական (արմտիքէ)՝ պտղի։

— Մաքսի՝ մաքսատուրք:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2306
New!
(beta)
ՊՏՈՒՂ
գոյական
    1. բոյսերու ծաղիկէն յառաջացած սերմնակիր գոյացութիւն. բերք, խայրի, միրգ.

    2. մասնաւորապէս՝ այն պտուղները, որոնք հիւթալի՝ ջրալի են եւ կ՚ուտուին թարմ կամ չորցուած վիճակով.

    3. ընդհանրապէս՝ բնութեան բուսցուցածը. արտադրութիւն.

    4. կալուածատիրոջ տրուող բերքային տուրքի որոշ մաս.

    5. վանքերու տրուող բերքային տուրք. պտղի.

    6. կենդանիներու սաղմը.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) ծնունդ, զաւակ, ձագ.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) աշխատանքի՝ որեւէ տեսակի գործունեութեան արդիւնք՝ արգասիք.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) հետեւանք, արդիւնք.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) արարած, էակ, բան. օրինակ՝
‣ կը ճանչնամ այդ բարի պտուղը:

Types
— Առաջին պտուղ, առաջին ընծայ՝ երախայրիք, նախընծայ, նախախայրիք:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2052
New!
(beta)
 Usage beta 55 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the word form պտղի in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "պտղի" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com