Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

պատուանդան → պատուանդան (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
պատուանդան գոյական Արձանի կամ գրասեղանի բարձր յատակ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 385։


ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ
գոյական խարիսխ, ներքնախարիսխ, հաստարան, ստորոտ։

Phrases
փոքր պատուանդան
մեքենովթ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 416
New!
ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ ի (աց)
(պահլաւերէն patwand, կապ, պարսկերէն pāyandan, սանդուխի ներքեւի ոտքը ?)

գոյական
    1. Աթոռակ, որ դնում են գահի առաջ և որի վրայ ոտները դնում են նստելիս. ոտքի յենարան։
‣ Պատուանդանը ծածկված էր ոսկեթել դիպակով։

    2. Սենեակի յատակի վրայ դրված տախտակամած, որի վրայ դնում են սեղան, աթոռներ։
‣ Ուսուցչի սեղանը և աթոռը պատուանդանի վրայ են դնում, որպէսզի բարձր նստի և բոլոր դասարանը կարողանայ դիտել։
‣ Գրատախտակի տակ պատուանդան է հարկաւոր դնել։

    3. Սիւնի խարիսխ, քառակուսի նիստով քար, ամրացրած գետնի վրայ, որի վրայ կանգնեցնում են սիւնը։
‣ Սիւների պատուանդանները վարդագոյն կարծր քարից էին։
‣ Պատուանդանի ներքին մասը կոչվում է ներքնախարիսխ, միջին մասը խորանարդ, վերին մասը՝ ծնօտ։

    4. Քարից կամ մետաղից խարիսխ, որի վրայ կանգնեցնում են արձանը։
‣ Լենինգրադում Պետրոս Մեծի արձանի պատուանդանը մի ահագին միակտուր գրանիտ է, որ բերված է Ֆինլանդիայից։
‣ Երեւանում սքանչելի է պատրաստված Լենինի արձանի պատուանդանը։

    5. Փոխաբերաբար Նկուն եղած՝ ընկճված հակառակորդ, (որի վրայ ոտքը դնում են բարձրանալու համար)։
‣ Քո թշնամիներդ քո ոտքին պատուանդան կդարձնեմ։
‣ Ցարական գահը բարձրացած էր նուաճված ազգերի պատուանդանի վրայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1833
New!
(beta)
ՈՏ,
ՈՏՆ
գոյական
    1. Տե՛ս ՈՏՔ.
    2. թաթ, ոտնաթաթ.
    3. ջրաղացքի ոտք։

Types
— Արձանի՝ խարիսխ, պատուանդան։

— Բոպիկ՝ մերկոտն, բոկոտն։

— Լերան՝ ստորոտ։

— Կովու, եզի՝ կճղակ:

— Ձիու, իշու՝ սմբակ։

— Մերկ՝ բոպիկ։

— Ոտք դնելու տեղ՝ կռուան:

— Ոտքին ձգած տեղը՝ հետք:

— Ոտքի վրայ՝ յոտնկայս:

— Ոտքով խաղալու գնդակ՝ ոտնագնդակ։

— Ոտքով քալելով՝ հետիոտն:

— Տաղաչափական՝ վանկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1870
New!
(beta)
ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ
գոյական
    1. գահի առջեւ դրուած աթոռակ, որուն վրայ կը դնէ իր ոտքերը գահին նստող անձը. ոտքի յենարան.
    2. որեւէ գործիքի՝ մեքենայի՝ կահ կարասիի եւ այլնի տակ դրուող յենարան.
    3. սիւնի խարիսխ՝ հիմ.
    4. արձան՝ անդրի՝ գեղօրներ եւ այլն զետեղելու յենարան.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) բարձր դիրք՝ աստիճան. փառք.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) յենարան.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) ընկճուած հակառակորդ՝ ժողովուրդ՝ ազգ (որուն վրայ ոտք կր դրուի բարձրանալու համար)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2007
New!
(beta)
ՍԻՒՆ
գոյական
    1. գետնէն՝ տախտակամածէն դէպի առաստաղ բարձրացող գլանաձեւ գերան, որուն վրայ կը հանգչին առաստաղին գերանները. յենարան, յեցարան, մոյթ, նեցուկ.
    2. միակտուր կամ չափածոյ քարերէ գլանաձեւ բարձր սիւն, խարիսխով, խոյակով եւ այլ զարդերով, որ շինութեան ճակտօնին, կողերուն եւ կտուրներուն իբրեւ յենարան կը ծառայէ.
    3. բաց վայրերու՝ հրապարակներու վրայ բարձրացուած կոթող (ի յիշատակ դէպքի մը՝ անձի մը).
    4. ճամբաներու եզերքին քարէ՝ փայտէ կոթողներ, որոնց վրայ հեռաւորութիւնները կը նշուին.
    5. հեռագրական՝ ելեկտրական ուղղահայեաց ձող.
    6. ընդհանրապէս՝ ցից.
    7. զօրքի՝ մարզիկներու եւ այլնի յաջորդական շարք(շարքեր). զօրասիւն.
    8. ողնաշար, ողնասիւն.
    9. տպագրութեան պարագային՝ մէկ էջի ուղղահայեաց բաժանումներէն իւրաքանչիւրը.
    10. նոյնը մամուլի (թերթեր) պարագային. սիւնակ.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի (ամպ՝ բոց՝ փոշի եւ այլն) բարձրացող սիւնանման զանգուած.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) նեցուկ, յենարան, հովանաւոր, պաշտպան.
    13. սնդիկի՝ ջուրի եւ այլնի մաս որ դրուած է խողովակի մէջ եւ սիւնի ձեւ ունի:

Types
— Առանց գլուխի՝ կիսասիւն, քարկոթող։

— Զօրքի՝ զօրասիւն, շարասիւն։

— Ողնի՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Պտուտկաւոր սանդուխներու՝ միջնասիւն:

— Սիւնի առանցք՝ սիւնաբուն:

— Սիւնի գլուխ՝ խոյակ, սիւնագլուխ։

— Սիւնի ոտք՝ խարիսխ, պատուանդան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2132
New!
(beta)
 Usage beta 35 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma պատուանդան or the word form պատուանդան in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "պատուանդան" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com