Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

պատառ → պատառ (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case

Matching Lexemes

 Dictionary
պատառ գոյական Փռուած կտոր, բրդոն (հացի), ծուէն (զգեստի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 382։


ՊԱՏԱՌ
գոյական
    1. կտոր, մաս, բեկոր։
    2. (հացի՝) բրդոն, բրդուճ։
    3. (լաթի՝) փերթ։
    4. (զգեստի՝) ծուէն, կտորուանք։

Phrases
պատառ պատառ
բզիկ բզիկ։

պատառ պատառ ընել
բզքտել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 412
New!
ՊԱՏԱՌ ի (աց, կմ ոյ) (արմատ Պատառել՚ի)
գոյական
    1. Մի ամբողջից պատառելով բաժանած մի կտոր։
‣ Մի պատառ մագաղաթի վրայ էր գրած։
‣ Բել՚գիայի չէզոքութեան միջազգային դաշնագիրը Բիւլովը հրապարակով կոչեց մի պատառ թուղթ։
‣ Թղթի պատառներն իրար մօտ բերեց, ամբողջացրեց։

    2. Մասնաւորապէս՝ պինդ ուտելիքից (հացից, մսից ևն) մի կտոր։
‣ Մի պատառ հաց տուէք, բերանս դնեմ։
‣ Մսից էլ մի պատառ կտրեց հացի վրայ դրեց, տուեց աղքատին։

＋dialectal meaning 3. Մի տեսակ ուտելիք, որ պատրաստում են՝ ջրալի խմորը եռացող իւղի կամ ձէթի մէջ կաթեցնելով ու տապակելով, որ ստանում է գնդակի ձեւ. խազ լոխմասի։

ածական մակբայ
    4. Փոքր ինչ, մի քիչ։
‣ Մի պատառ հացի կարօտ է մնացել։
‣ Թողէ՛ք, մի պատառ քնեմ։

Phrasal Verbs
Պատառ-կտոր անել
ներգործական բայ Մաշել, պատառ-պատառ անել։

Phrases
Համեղ պատառ
գոյական
    1. Ուտելիքի ամենահամեղ մասը։
‣ Համեղ պատառը պահում է, վերջն է ուտում։

    2. Փոխաբերաբար Ցանկալի առարկայ, որին շատերն աչք ունին։
‣ Աղջիկը համեղ պատառ է, շատերն են ձգտում նրան հաճոյանալու։
‣ Հիանալի պաշտօ՜ն. ո՞վ այսպիսի համեղ պատառից կհրաժարվի։
‣ «Կոյր ու գուլ մարդիկ, առանց երազի, առանց լսելու հեքիաթն այս վսեմ, Իրար կոկորդից պատառ էք հանում և դարձնում աշխարհը ահաւոր ջեհնեմ»։

Պատառ-պատառ
ածական մակբայ Շատ տեղերից պատառված, բզիկ-բզիկ եղած։
‣ «Նորա հանդերձ պատառ-պատառ, Չունի շապիկ իւր հագին»։
‣ Գայլերը ձիուն պատառ-պատառ արին, լափեցին։
‣ Էլի ո՞ւմ հետ ես գզուզ տուել, վրադ գլուխդ պատառ-պատառ ես արել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1821
New!
(beta)
ԿՏՈՐ
գոյական
    1. կոտրած կամ կտրուած բանի մը մէկ մասը, բեկոր, փշուր, նշխար, մնացորդ.

Types
— հացի կտոր՝ պատառ, բրդուճ, շերտ.

— հացի լման՝ նկանակ.

— քուրջի (քուրչի)՝ փերթ.

— ոստայնանկուած՝ կտաւ.

— հողի՝ հողակոշտ, կոշկոռ, գուղձ, բունծ.

— քարի մեծ՝ լունտ.

— հալած ոսկիի՝ արծաթի՝ ձոյլ, քծուար.

— արժեթուղթերու՝ ստացագրի՝ մնացորդ.

— կերպասներու՝ կտրօն.

— հագուստի անութի տակի եռանկիւն՝ խշտեկ, անթոց.

— մանր՝ փշուր.

— փայտի խոշոր՝ կոճղ.

— սառի՝ սառնակոյտ, սառցակոյտ.

— ամբողջին մէկ կտորը՝ կոտորակ.

— կտոր մը հող՝ հողամաս, հողաշերտ.

— մեղրի ամբողջ՝ ծաղ, մաղ, մեղրախորիսխ, խորիսխ.

— օճառի լման՝ լոհ.

— օճառի պզտիկ՝ քռթիկ.

— ձուլածոյ՝ զանգուած.

— կերպասի ծալածոյ ամբողջ՝ պուրակ.

— մէկ կտորով՝ միակտուր, միաձոյլ, միապաղաղ.

— փոխանակող՝ փոխնորդ, պահեստի.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— սառի՝ սառոյցի՝ աղի խոշոր՝ շառաղիղ.

    2. պատռած հագուստի վրայ կտրուած լաթ, կարկտան.

    3. գրական՝ երաժշտական՝ թատերական ստեղծագործութիւններէն առանձնացուած մաս, հատուած, բաժին.

Related Words
— դրական կտոր՝ երկ, գործ, գրուածք.

— ընտիր կտորներու հաւաքածոյ՝ հատընտիր.

— թատերական կտոր՝ թատերախաղ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1076
New!
(beta)
ՄՆԱՑՈՐԴ
գոյական
    1. ինչ որ կը մնայ, բաժնելէ՝ չօգտագործելէ ետք մնացածը.
    2. կերակուրի աւելցուք.
    3. հաստատուն հեղանիւթ՝ որ կը մնայ մեքենական գործողութենէ ետք. աւելցուկ, տակուք, թափուք, խեշերանք.
    4. բեկոր, նշխար, խլեակ.
    5. թուաբանական բաժանումի ատեն՝ բաժանելի գումարէն փոքր թիւ, որ չի բաժնուիր բաժանորդին մէջ.
    6. նոյն գործողութեան մէջ՝ բաժանումի արդիւնք եղող թիւը՝ քանակը.
    7. որեւէ բանի վերջին՝ ծայրի՝ ծայրային մասը.
    8. որեւէ հաւաքականութեան (ցեղ, ժողովուրդ, ընտանիք եւ այլն) վերապրող՝ մնացած ներկայացուցիչները.
    9. ագդեցութեան հետքեր՝ փոխանցումներ.
    10. նշան։

Types
— Ամպի՝ պուրակ, ծուէն։

— Այրուած նիւթի՝ մնձուր, կծառ, մոծիր։

— Բուրդի՝ քուլայ:

— Գործուածքի՝ հագուստի՝ ծուէն:

— Ընդեղէնի՝ հացաբոյսի՝ կուտ, կտիկ։

— Լաւաշի՝ ճոթ։

— Հացահատիկի՝ տակումակ:

— Հացահատիկի՝ ընդեղէնի՝ դիրտ, մրուր, հատ։

— Հացի՝ 1. բեկոր, կտոր. 2. պատառ, բրդուճ:

— Հեղուկի եւ հեղուկային նիւթերու՝ դիրտ, մրուր։

— Հիւանդութեան մը՝ հետք, շոշորթ։

— Յարդի՝ մղեղ։

— Ուտելիքի եւ կերի՝ կռճօն, աւելցուք։

— Քաղուած խոտի՝ խզօն:

— Օճառի՝ քռթիկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1532
New!
(beta)
ՊԱՏԱՌ
(Արմատ պատռել (պատառել) բայի)

գոյական
    1. ամբողջէ մը կտրուած՝ պատռուած՝ պոկուած մաս՝ կտոր՝ բեկոր.
    2. հատուած, մաս։

Types
— Զգեստի՝ ծուէն, կտորուանք, բզիկ-բզիկ.

— լաթի՝ փերթ.

— հացի՝ բրդօն, բրդուճ։

Phrases
Պատառ - պատառ
բզիկ-բզիկ։

Համեղ պատառ
    1. ուտելի ամենահամեղ մասը.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) ցանկալի առարկայ՝ անձ, որուն շատերը աչք ունին:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1989
New!
(beta)
 Usage beta 71 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma պատառ or the word form պատառ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "պատառ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com