Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

Պան → Պան

Matching Lexemes

 Dictionary
ՊԱՆ
գոյական
    1. նկան, նկանակ։
    2. (մեղրի՝) խորիսխ, ծաղ, մաղ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 409
New!
⨀old word 1. ՊԱՆ (ի, ից)
(լատիներէն panis)

գոյական
    1. Կլոր տափակ հաց բաղարջի նման, բլիթ։
    2. Մեղրահաց, մեղրի խորիսխ։


✽rare word 2. ՊԱՆ
գոյական Անորոշ տեսակի ծառի կամ բոյսի անուն (?)։


＋dialectal word 3. ՊԱՆ
գոյական Չհալած մեղր, խորիսխ։
‣ Հացիս վրայ մի կտոր պան դիր։

Համեմատել Պան 1.2։


＋dialectal word 4. ՊԱՆ
(յունական դիցաբանութեան Պան աստծու անունից, որ Հերմէսի որդին էր, եղջիւրներով և այծի ոտներով, մարմնացնում էր ամբողջ բնութիւնը, մասնակցում էր յաւերժահարսերի պարերին, նուագում էր իւր հնարած հովուական սրինգը և ահ էր տարածում՝ որտեղ երեւում էր)

գոյական Առասպելական ոգի, որ բնակում է անտառներում։
‣ Ով որ ծառի տակ միզէ՝ պանի կ՚ուրդի (այսինքն Պանից կբռնվի)։


5. ՊԱՆ
(պահլաւերէն pan, պահող)

մասնիկ Վերջադաս մասնիկ, որ կազմում է շատ բարդութիւններ՝ պահող, ունեցող նշանակութեամբ. օրինակ՝ այգեպան, բաղնիսպան, ջորեպան, խանութպան եւն։


6. ՊԱՆ
(լեհերէն pan, ռուսերէնից)

գոյական
    1. Լեհացի կալուածատէր ազնուական։
    2. Լեհերէն յարգական կոչում, որով դիմում են մէկին կամ յիշում են նրան. պարոն։


7. ՊԱՆ
(յունարէն pās, pāsa, pān, ողջ, համայն)

մասնիկ Նախադաս մասնիկ, որ կազմում է բարդութիւններ՝ ողջ, համա... նշանակութեամբ, օրինակ՝
‣ Պանիսլամիզմ, պանթիւրքիզմ, պանթէոն, պանթէիզմ եւն։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1809
New!
(beta)
✽rare word ՊԱՆԵՐ
գոյական

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1810
New!
(beta)
ՀԱՑ
գոյական
    1. ցորենի՝ գարիի՝ եգիպտացորենի ալիւրէն ջուրով շաղուած՝ խմորուած ու փուռի մէջ թխուած՝ եփուած ամէնօրեայ ուտելիք՝ զանազան ձեւի ու մեծութեան.

Types
— բոլորշի՝ պան, նկանակ, գրտակ.

— անխմոր՝ բաւականաչափ չթթուած՝ բաղարջ.

— լաւ եփուած ու չորցուած՝ կսկուծ.

— երեսը՝ ծայրերը պնդացած՝ կողինձ.

— երեսէն այրած բայց միջուկը խմոր մնացած՝ խաշլամայ.

— հին՝ օդի մէջ չորցած՝ օթեկ, քարթու.

— չոր ու ցամաք՝ առանց թացանի (= կաթ՝ պանիր՝ ձիթապտուղ)՝ աշտուճ, չորաբեկ.

— տափակ եւ երկայն՝ մատներու սեղմումով ակօսուած՝ մատնաքաշ, մատնքաշ.

— բարակ ու տափակ՝ անխմոր՝ ցորենի կամ գարիի ալիւրով՝ լաւաշ, շօթ, իշկաւայ.

— տաշտի աւելցուկ խմորէ՝ թոնիկ.

— օճախի մէջ եփած՝ փուռակ.

— գունտ հաց՝ թոնիրի խարոյկի վրայ՝ եգիպտացորենի՝ ցորենի ալիւրով՝ փուռնիթ.

— թանձր ու կլոր՝ փուռնիկ.

— ձուաձեւ՝ եզերքները հաստ՝ մէջը բաց՝ թխուած՝ թոնիրի բազմոցով (= ռափաթայով)՝ փուռնուջ.

— բարակ՝ կլոր՝ բոկեղ.

— թոնիրի՝ կիլիկ.

— սաճի վրայ՝ ֆեթել, փուռնիդ, փուսնիկ.

— մատաղի՝ մեղրահաց, մեղրաբլիթ.

— վրան միսով՝ մսաշօթ (= լէհմաճուն).

— հաղորդութեան՝ նշխար.

— երկնառաք՝ մանանայ.

— ցորենի ալիւրով՝ ցորենահաց.

    2. ընդհանրապէս ուտելիք, սնունդ.

    3. ապրուստ, ոգեպահիկ.

    4. ճաշ, ընթրիք, սեղան.

    5. խնճոյք, կոչունք, հացկերոյթ.

    6. ցորեն, գարի՝ որոնցմով հաց կը պատրաստուի.

    7. հացահատիկներու արտեր, հունձք.

    8. ընկոյզի՝ կաղինի՝ պիստակի՝ եւ այլնի միջուկ։

Phrasal Verbs
Հաց դնել
ներգործական բայ սեղան պատրաստել.

միասին հաց կտրել, միասին հաց ուտել
չէզոք բայ բարեկամանալ.

ուրիշի բերանով հաց ուզել կամ ուտել
ներգործական բայ ուրիշի խորհուրդով շարժիլ՝ գործել.

հացը կտրել՝ մէկուն գործը
ներգործական բայ պաշտօնը ձեռքէն խլել.

մէկու հացին իւղ քսել
չէզոք բայ մէկուն օգտակար ըլլալ անուղղակի կերպով։

Phrases
երկու երեսանի սաճի հաց
երկերեսանի՝ կեղծաւոր մարդ.

հաց դնեմ հասիր՝ գործ ցուցնեմ փախիր
ուտելու պատրաստ ես, աշխատելու՝ ծոյլ.

ո՛ւր հաց՝ անդ կաց
ուր որ հաց գտնես՝ նստիր կե՛ր.

քարէն հաց հանել
կարողանալ որեւէ ձեւով ապրուստը ճարել.

հազար մաղի հաց կերած
փորձառու՝ փորձուած.

դեռ շատ հաց ու պանիր պէտք է ուտես՝ ատիկա կարենալ ընելու համար
շատ ժամանակի պէտք ունիս.

ատիկա հաց ու պանիրի պէս բան է
շատ սովորական բան է.

ցամաք հաց
լոկ հաց.

հացի խնդիր
ապրուստի՝ գոյութեան կռիւ.

հացին մէջ աղ չկայ
ըրած բարիքը չի գնահատուիր.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1201
New!
(beta)
ՄԵՂՈՒ
գոյական
    1. փոքր՝ երկթեւ, ձուածին միջատ՝ որ ծաղիկներու նեկտարը հաւաքելով մեղր կը շինէ. մեղրագործ ճանճ, մեղրաճանճ.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) ջանք, իմաստութիւն:

Phrasal Verbs
Մեղուներուն՝ փեթակէն փախուստը
ներգործական բայ պարս տալ։

Phrases
Մեղուի փեթակ
(Փոխաբերական իմաստ) տեղ մը, ուր մուտքն ու ելքը շատ է եւ աշխատանքի եռուզեռ կայ:

Related Words
— Մեղուներ խնամող՝ մեղուաբոյծ, մեղուապահ, մեղուապան։

— Մեղուներու բոյն՝ փեթակ, մեղուաբոյն, մեղուանոց, մեղուոց:

— Մեղուներու թագուհի՝ պարսամայր։

— Մեղուներու մասնագէտ՝ մեղուագէտ:

— Մեղուներու թեւերուն բախումը եւ ձայնը՝ բզզիւն։

— Մեղուներուն՝ կծիկ կամ ողկոյզ կազմելը ծառի մը ճիւղէն կախուած՝ պարս, գնդակ մեղուաց, կոճակ մեղուաց:

— Մեղուներուն պտոյտը օդին մէջ՝ մեղուապար:

— Տեղ մը՝ ուր շատ փեթակներ կան՝ մեղուատուն, մեղուանոց։

— Փեթակներու խորիսխը շինող՝ գործող մեղու՝ պանգործ, սուտակայ:

Մեղուն անօսրաթեւ, միջատ մըն է, որ չորս թեւ ունի եւ կը բնակի բազմաթիւ ընտանիքներով, կը գաղթէ այլուր եւ հոն կը բազմանայ։ Ընտանիք մը կը բաղկանայ երեք տեսակ մեղուներէ. 1) մայր մեղու կամ պարսամայր, պարսմայր. 2) բազմաթիւ գործաւոր կամ աշխատաւոր մեղուներ, որոնք անկատար կամ անծննդական էգեր են (կը կոչուին մարի). 3) որձ կամ արու մեղուներ, որոնք կը կոչուին սուտ բրեայ:

Մեղուները, ըստ իրենց պաշտօններուն, կամ գործունէութեան, հետեւեալ դասաւորման տակ կ՚իյնան. 1. Մայր մեղու (պարսամայր), որուն պաշտօնն է բազմացնել թիւը. 2. Արու մեղու, որ կը բեղմնաւորէ դեռատի էգը։ Մէկ արու իրաւունք ունի կատարելու այդ պաշտօնը։ Մահաբեր պաշտօն է, որովհետեւ իր ծննդական գործարանները կորսնցնելով, այլեւս չ՚ապրիր. 3. Գործաւոր մեղուներ, որոնք չորսի կը բաժնուին ա) մատակարար կամ աւարառու, որ կը հաւաքէ փեթակին պահպանութեան անհրաժեշտ նիւթերը, բ) մոմարար, որ փեթակներու շինութիւնը կ՚ապահովէ. գ) դայեակ, որ ձագերու դաստիարակութեամբ կը պարապի. դ) տնարար, որ փեթակին մաքրութեամբ եւ հովահարութեամբ կը զբաղի։

Մեղուները կը շինեն մոմակերտ (գուբ), որոնք կ՚օգտագործուին իբրեւ բնակութեան եւ պաշարի ամբարման վայր։ Սովորաբար՝ խորիսխ կ՚ըսուի մեղրով լեցուն բջիջը, իսկ պան, չեչ եւ մաղ՝ ամբողջ մոմակերտ կազմածը։ Ձագարան՝ ձագերուն բնակութեան յատկացուած բջիջները։

Մեղուները կը հաւաքեն մեղր՝ ծաղիկներու նեկտարէն, բեղուն՝ ծաղիկներու առէջէն եւ ականամոմ՝ կարգ մը բոյսերու խրացէն եւ կեղեւէն։ Ականամոմը փեթակին մուտքի ծակին շուրջը եղող՝ մեղուներու ծիրտն է։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1468
New!
(beta)
ՊԱՆ
գոյական
    1. բաղարջի նման կլորակ եւ տափակ հաց. բլիթ.
    2. մեղրի խորիսխի մաղ՝ ծաղ. մեղրահաց, մեղրախորիսխ, մեղուաբոյն, բջիջ:


ՊԱՆ
գոյական բոյս մը։


ՊԱՆ
գոյական չհալած՝ չքամուած մեղր։


ՊԱՆ
գոյական
    1. յոյն դիցաբանութեան մէջ չաստուած, Հերմէսի որդին, եղջիւրներով եւ այծի տոտիկներով.
    2. անտառաբնակ առասպելական ոգի, ճիւաղ:


ՊԱՆ
մասնիկ, ունեցող՝ բռնող՝ պահող իմաստով. օրինակ՝
‣ կառապան, պահապան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1976
New!
(beta)

Similar words
բամ
բայն
բան
պահն
 Usage beta 21 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "պան" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com