Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

նայիլ → նայիլ (verb)
(Infinitive) • Nominative case
(Infinitive) • Accusative case
 Dictionary
նայիլ ներգործական բայ, չէզոք բայ Դիտել, հայիլ * հոգ տանիլ, խնամել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 331։


ՆԱՅԻԼ
չէզոք բայ
    1. տեսնել, դիտել։
    2. հսկել, հոգ տանիլ։

Phrases
համը նայիլ
համտեսել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 361
New!
ՆԱՅԵԼ եցայ կմ եցի (եա՛ց կմ եա՛, եցեալ), ի՛ր (ն նախդիր եւ հայել)
չէզոք բայ ներգործական բայ

Phrasal Verbs
Համը նայել
ներգործական բայ
    1. Փորձել՝ իմանալ, թէ համն ինչպէս է։
‣ Համը նայեցի, դուրըս չեկաւ։

    2. Փոքր ինչ ուտել, ճաշակել։
‣ Հրամէ՛, խնամի, հարսիդ եփած կերակրին համը նայիր։

＋dialectal word Եղունգին նայել, ＋dialectal word Էֆիմէրտի նայել
չէզոք բայ Եղունգին նայելով, Էֆիմէրտի գիրքը բանալով գուշակութիւն անել։

Բախտը նայել
չէզոք բայ Բախտը գուշակել։

Phrases
Քեզի նայիմ
(յորդորական խօսք), Վրադ մեծ յոյս ունիմ, աշխատիր յոյսս արդարացնել։
‣ Բոլոր ջանքդ գործ դիր որ գլուխ բերես, քեզի՛ նայիմ։

Նայելով, Նայած
նախադրութիւն Համապատասխան (մի բանի), ըստ (այժանոյն), յարմարվելով։
‣ Նա ամենքին անխտիր չի տալիս, այլ նայելով թէ ով է խնդրում։
‣ Նա երբեմն ներսն է քնում, երբեմն դուրսը, նայելով եղանակին։
‣ Երբեմն մերժում է, երբեմն համաձայնում, նայած րոպէի տրամադրութեան։

Չնայելով, Չնայելով որ, Չնայած, Չնայած որ
նախադրութիւն Ուշադրութիւն չդարձնելով, հակառակ։
‣ Դատարանը նրան արդարացրեց, չնայելով վկաների աննպաստ ցուցմունքներին։

＋dialectal word Մէկ էլ նայիմ, ＋dialectal word Մէկ էլ նայիս
մակբայ Յանկարծ, անսպասելի կերպով։
‣ Մէկ էլ նայիմ՝ եղբայրս գալիս է։
‣ Հանդարտ խօսած ժամանակ մէկ էլ նայիս՝ գժութիւնը բռնեց։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1589
New!
(beta)
ՆԱՅԻԼ
չէզոք բայ
    1. նայուածքը՝ ակնարկը բանի մը՝ մէկուն ուղղել. դիտել, հայիլ, սեւեռել, յառել.

    2. ուղղուած՝ դարձած ըլլալ դէպի.
‣ դուռը կը նայէր անտառին.

    3. ուշադրութիւն դարձնել.

    4. քննել, զննել.

    5. սպասել.

    6. ապաւինիլ, ակնկալել.

    7. հետեւիլ, հսկել, ուշադիր ըլլալ.

    8. խնամել, հոգ տանիլ.

    9. կարեւորութիւն՝ արժէք տալ.

    10. ուշադրութեամբ հետեւիլ ելքը՝ վախճանը գիտնալու համար.

    11. օրինակ առնել, ընդօրինակել, նմանակել.

    12. դատել, դատողութիւն ընել.

    13. զբաղիլ, նկատառութեան առնել, վերաբերուիլ, հետաքրքրուիլ.

    14. թեթեւօրէն աչքէ անցընել. թռուցիկ ակնարկ նետել.
‣ թերթին նայեցայ.

    15. որոնել, փնտռել.

    16. նկատի՝ հաշուի առնել.

    17. (Փոխաբերական իմաստ, Խսկց.) ծախսի նայիլ՝ նստիլ. արժել.
‣ այս գործը 10,000 լիբանանեան ոսկիի կը նայի։

Related Words
— Ակնարկը բանի մը ուղղել՝ նայիլ։

— Ուղղուած ակնարկէն ետք, առարկային՝ երեւոյթին պատկերը աչքին փոխանցուիլ՝ տեսնել:

— Աչքը՝ անքթիթ (առանց թարթելու) բանի մը՝ կէտի մը վրայ կեդրոնացնել, սեւեռել, յառել:

— Մանրամասնութեան մէջ՝ մօտէն երկար ժամանակ նայիլ, վեր վար ընել՝ քննել, զննել։

— Զարմանքով՝ անշարժ նայիլ՝ պշնուլ, պիշ պիշ նայիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1672
New!
(beta)
ՏԵՍՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. առարկային պատկերը աչքին մէջ փոխադրել.
    2. տեսնելու կարողութիւն ունենալ.
    3. նկատել, ուշադրութիւն ընել.
    4. գիտնալ, ճանչնալ, իմանալ.
    5. դիտել, նկատել, համարել.
    6. փորձել, քննել, զննել.
    7. հասկնալ, համոզուիլ, կռահել, պատկերացնել.
    8. դիտել, լրտեսել.
    9. զգալ, կրել.
    10. զգոյշ՝ ուշադիր ըլլալ.
    11. մէկուն հետ տեսակցիլ. հանդիպիլ.
    12. ականատես՝ վկայ ըլլալ.
    13. համարել, նկատել, գտնել.
    14. վերագրել, գտնել.
    15. սպասել.
    16. հոգալ, խնամել.
    17. մէկուն քով երթալ՝ զայն կաշառելու համար.
    18. նայիլ, հայեացքը ուղղել.
    19. արժանի ըլլալ. վայելել.
    20. այցելել։

Types
Նայիլ
աչքերը՝ նայուածքը բանի մը ուղղել։

Զննել՝ քննել՝
մօտէն երկար ժամանակ նայիլ:

Պշնուլ
զարմանքով անշարժ նայիլ:

Սեւեռել՝ յառել
անքթիթ՝ առանց աչքերը գոցել-բանալու՝ բանի մը նայիլ՝ բանի մը վրայ կեդրոնացնել։

Տեսնել
նայելով՝ առարկային պատկերը. աչքին մէջ փոխադրել:

Phrasal Verbs
Լոյս տեսնել (գիրք մը)
ներգործական բայ հրատարակուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2278
New!
(beta)
 Usage beta 124 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma նայիլ or the word form նայիլ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "նայիլ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com