Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

մուտք → մուտք (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
մուտք գոյական Անցք, սեմ * նախաբան * հասոյթ, եկամուտ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 308։


ՄՈՒՏՔ
գոյական
    1. դուռ, անցք, սեմ։
    2. եկամուտ, հասոյթ։
    3. (գիրքի մը՝) ներածութիւն։
    4. (արեւի՝) արեւմուտք։
    5. (հաշուետոմարի՝) պահանջք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 341
New!
ՄՈՒՏ (մտի, մտից),
ՄՈՒՏՔ մուտքի, մուտքեր
(արմատ Մտանել՚ի)

գոյական
    1. Մտնելը, ներս մտնելը։ Հակառակը՝ Ելք։
‣ Կողմնակի մարդկանց մուտքը արգելված է։
‣ Այդ ապրանքը մեզ մօտ մուտք չունի։

    2. Այն տեղը, որտեղից մտնում են, անցք։
‣ Լոյսի մուտքի համար պատերի մէջ բացուածքներ են թողնում, որոնք կոչվում են լուսամուտ։
‣ Բերդի պարսպից մի փոքր տեղ քանդեցին և իրանց համար մուտք բացին ներս խուժելու։

    3. Դուռ, մտնելու ճանապարհ։
‣ Նաւահանգստի մուտքը պաշտպանված է ականներով։
‣ Տան մուտքի առաջ զինված պահապան էր կանգնած։
‣ Բերքի նուազած ժամանակ փեթակների մուտքերը փոքրացնում են, որպէսզի պաշտպանելը հեշտ լինի աւազակ մեղուների արշաւանքից։
‣ Մեր հանրակացարանի մուտքը Ստալինեան պրոսպեկտից է։

    4. Նախասենեակ, գաւիթ։
‣ Շքեղ մուտքից մարմարեայ սանդուխներով բարձրացանք դահլիճը։

    5. Արեւի մայր մտնելու տեղը, արեւմուտք։
‣ Արեւը դէպի մուտքն էր խոնարհվում։

    6. Մտնելու իրաւունք։
‣ Նա ամեն տեղ ազատ մուտք ունի։
‣ Մուտքի համար պէտք է վճարել մի րուբլի։

    7. Ընդունելութիւն, ներս մտնելը։
‣ Այս նորամուծութիւնը հազիւ թէ մեզ մօտ մուտք գտնէ։
‣ Բարձր հիւրի մուտքը շատ հանդիսաւոր էր։

    8. Սկիզբը, մի բան սկսվելու ժամանակը։
‣ Գարնան մուտքը մարտ ամսի 21-ին է։
‣ Ամսի մուտք։

✽rare meaning 9. Սեռական մերձաւորութիւն։

    10. Նմանութեամբ Հասոյթ, ինչ որ իբրեւ փող կամ արժէք մտնում է մէկի գանձարանը կամ շտեմարանը. եկամուտ։
‣ Նա տարեկան ո՞րքան մուտք ունի։
‣ Բիւդժէն այնպէս է կազմված, որ մուտքն ու ելքը իրար հաւասարակշռում են։

    11. (Հաշուապահական) Մտած գումարների հաշիւ։
‣ Խանութը այս ամիս հազար ութհարիւր յիսուն և չորս րուբլի մուտք է ունեցել։
‣ Մուտքը բաղկացած է տասը յօդուածներից։

＋dialectal meaning 12. Անասունների կեր, խար։
‣ Էշն իր մտին, տոպրակն իր ճտին (առած)։

Phrases
Մուտն ի վիրապն
գոյական (Եկեղեցական) Գրիգոր Լուսաւորչի խոր վիրապը ձգվելու (մտնելու) յիշատակը, որ կատարվում է հայոց եկեղեցիներում մեծ պասի հինգերորդ շաբաթուայ շաբաթ օրը։

Ել ու մուտ
գոյական Տե՛ս Ելումուտ։

Սուտ ու մուտ
ածական Տե՛ս Սուտ՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1513
New!
(beta)
ՄՈՒՏՔ
գոյական
    1. մտնելը, ներս գալը.

    2. այն տեղը, ուրկէ մտնելու՝ մտցնելու գործողութիւնը կը կատարուի. բերան, պռունկ.

    3. դուռ, դարպաս.

    4. սեմ, անցք.

    5. նախասենեակ, գաւիթ, նախասրահ.

    6. մերձեցում, բացում.

    7. մտնելու իրաւունք. օրինակ՝
‣ մուտքը արգիլուած է.

    8. արեւուն մայր (մար) մտնելու տեղը՝ կողմը. արեւմուտք.

    9. արեւուն մայր մտնելը. մայրամուտ.

    10. ժամանում.

    11. ընդունելութիւն.

    12. սկիզբ, գլուխ (օրուան, ամսուան, տարուան). օրիակ՝
‣ կիրակմուտք, աշնանամուտ.

    13. նախաբան, նախերգանք, յառաջաբան.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) շահ, եկամուտ, հասոյթ.

    15. ստացուած գումար.

    16. տոմարական՝ հաշուապահական տետրին ձախ կողմի երեսը, ուր կ՚արձանագրեն ստացուած գումարները եւ ապրանքները.

    17. պետական տուրք եւ մաքս (որոնք պետութեան եկամուտի գլխաւոր աղբիւրներն են):

Types
— Արեւի՝ արեւմուտք:

— Գիրքի՝ ներածութիւն:

— Լոյսի՝ լուսամուտ:

— Խոշոր՝ դարպաս։

— Հաշուետոմարի՝ պահանջք։

— Նախամուտ՝ յառաջաբան, նախաբան, երկու խօսք:

Phrasal Verbs
Մուտք բանալ
ներգործական բայ
    1. մտնելու տեղ բանալ.
    2. մուտքը՝ մտնելը թոյլատրել։

Մուտք գործել
ներգործական բայ մտնել, թափանցել։

Մուտք ընել
ներգործական բայ
    1. իբրեւ մուտք արձանագրել՝ հաշուի առնել՝ մտցնել.
    2. նախաբան ընել։

Մուտք ունենալ
ներգործական բայ
    1. մտնելու տեղ՝ անցք ունենալ.
    2. մտնելու իրաւունք՝ թոյլտուութիւն ունենալ։

Phrases
Մուտքի մատեան
    1. հիմնարկութեան մը մուտքերը արձանագրելու՝ գրանցելու տետր՝ մատեան.
    2. հիմնարկութեան մը պաշտօնեաներուն՝ գործաւորներուն գործատեղի հասնելու ժամը արձանագրելու տետր։

Մուտքի քննութիւն
տեղ մը մտնելու՝ ընդունուելու հարցումներուն պատասխանում:


ՄՈՒՏ
գոյական
    1. մուտք, մտնելու տեղը. օրինակ՝
‣ մայրամուտ, լուսամուտ.

    2. մտածը, մտած, ներս եկածը (եկած). օրինակ՝
‣ եկամուտ, նորամուտ։

Արմատ մտանել (մտնել) բայի։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1556
New!
(beta)
ՍԿԻԶԲ
գոյական
    1. այն վայրկեանը՝ երբ բան մը երեւան կ՚ելլէ՝ գոյութիւն կը ստանայ (ժամանակ).
    2. այն կետը՝ ուրկէ ծագում առած է կամ կ՚առնէ որեւէ բան. սկզբնաւորման տեղ (տարածութիւն).
    3. գործողութեան՝ ընթացքի առաջին ծայրը՝ քայլը՝ փուլը.
    4. որեւէ բանի առաջին մասը՝ հատուածը.
    5. որեւէ բանի սկսիլը.
    6. ծագում, պատճառ, գոյացում, ծնունդ, արմատ, գլուխ, աղբիւր:

Types
— Ամսուան՝ ամսեգլուխ:

— Գիրքի՝ յառաջաբան, մուտք, ներածութիւն, երկու խօսք:

— Երաժշտական կտորի մը՝ նախերգանք:

— Պատարագի՝ ժամամուտ:

— Տարուան՝ ամանոր, տարեգլուխ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2136
New!
(beta)
 Usage beta 171 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma մուտք or the word form մուտք in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "մուտք" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com