Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

հրեշտակ → հրեշտակ (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
հրեշտակ գոյական Անմարմին հոգի՝ Աստուծոյ եւ մարդոց սպասարկու, զոր թեւաւոր կ'երեւակայենք * համակ բարութիւն եւ սէր * դեսպան, պատգամաւոր (հին իմաստ):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 264։


ՀՐԵՇՏԱԿ
գոյական
    1. երկնային, զուարթուն։
    2. պատուիրակ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 297
New!
ՀՐԵՇՏԱԿ հրեշտակի (հրեշտակաց)
(պահլաւերէն ✽ frēštak, պարսկերէն firēšta ուղարկված, առաքեալ, մանիք. պահլաւերէն frīštag, նոր պարսկերէն firišta, հրեշտակ, մարգարէ)

գոյական
⨀old meaning 1. Պատգամաւոր, դեսպան, որ թագաւորներն ուղարկում էին իրար մօտ որոշ յանձնարարութիւններով։

⨀old meaning 2. Լրաբեր, սուրհանդակ, թղթատար։

⨀old meaning 3. (Կրօնական) Աստծու կողմից ուղարկված պատգամաւոր՝ նրա կամքը կատարելու կամ մարդկանց յայտնելու համար։

⨀old meaning 4. Մարգարէ, առաքեալ՝ իբրև աստծուց ուղարկված։

    5. (Կրօնական) Երեւակայական անմարմին էակ, որ սպասաւորում է աստծուն և նրա տնօրինութիւնները կատարում։
‣ Հին կրօններն ընդունում էին հրեշտակների գոյութիւնը և նրանց վերագրում էին զանազան յատկութիւններ ու պաշտօններ։
‣ Գեղարուեստի մէջ հրեշտակներին նկարում կամ քանդակում էին իբրև գեղեցիկ երիտասարդ՝ երկու թեւերով ուսերի վրայ։

Types
Բարի հրեշտակներ, Լուսոյ հրեշտակներ
յոգնակի գոյական (Կրօնական) Աստծուն հաւատարիմ մնացած։

Չար հրեշտակներ, Խաւարի հրեշտակներ
յոգնակի գոյական (Կրօնական) Սատանաներ։

Խաղաղութեան հրեշտակ, Պահապան հրեշտակ
գոյական (Կրօնական) Մարդկանց պաշտպանող հրեշտակներ։

Մահու հրեշտակ, Հոգէառ հրեշտակ
գոյական (Կրօնական) Որ մարդու հոգին առնում է, և մարդը մեռնում է։

Փոխաբերաբար
    6. Բարի, հեզ, հեզահամբոյր մարդ։
‣ Հրեշտակի բնաւորութիւն ունի։
‣ Հիանալի մարդ է, բարի, արդար, հեզ, մի կատարեալ հրեշտակ։

    7. Շատ գեղեցիկ, չքնաղ գեղեցկութեամբ (ասում են կանանց և երեխաների նկատմամբ)։
‣ «Մի՛ հարցանէք, ո՛վ էր նա, հրեշտա՞կ թէ կոյս լուսագեղ»։
‣ Հրեշտակի դէմք։

    8. Ամենասիրելի անձ։
‣ «Դու մեր հրեշտակ»։
‣ Իմ անգին, իմ հրեշտակ, իմ կեանքի թագուհի։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Հրեշտակը գլխին պտոյտ գալ
չէզոք բայ Հոգեվարքի մէջ լինել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1299
New!
(beta)
ՀՐԵՇՏԱԿ
(Պահլաւերէն frechtak, férichté, frichta, Պարսկերէն fireche = ուղարկուած, առաքեալ, Մանիք.- նոր Պարսկերէն firiche - հրեշտակ, մարգարէ)

գոյական
    1. գերբնական՝ անմարմին՝ լուսաթռիչ ու երկնային հոգի՝ էակ՝ որ կը սպասաւորէ Աստուծոյ եւ անոր տնօրինութիւնները կը կատարէ, զուարթուն, անգեղոս (Յունարէն angélos, ա) հրեշտակ, բ) պատգամաւոր).
    2. արքայական պատգամաւոր, դեսպան, պատուիրակ.
    3. պատգամաբեր, լրաբեր, սուրհանդակ (հին իմաստով).
    4. մարգարէ, առաքեալ՝ իբրեւ Աստուծոյ պատգամաբեր։ Հրեշտակ Տեառն՝ Աստուծոյ՝ սովորական տիտղոս Քրիստոսի՝ Յիսուսի՝ իբրեւ գերագոյն պատգամաբեր (Հին Կտակարանի մէջ).
    5. (Փոխաբերական իմաստ) դրական յատկութիւններու՝ բարեմասնութիւններու մարմնացում (բարութիւն՝ անարատութիւն՝ անմեղութիւն).
    6. (Փոխաբերական իմաստ) շատ գեղեցիկ՝ չքնաղ էակ (սովորաբար կին՝ աղջիկ՝ երեխայ).
    7. (Փոխաբերական իմաստ) բարի՝ հեզ՝ հեզաբարոյ մարդ.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ամենասիրելի անձ.
    9. Ա. Աւետարանի խորհրդանիշ:

Types
Բարի հրեշտակներ, լուսոյ հրեշտակներ
գոյական Աստուծոյ հաւատարիմ մնացած էակներ.

չար հրեշտակներ, խաւարի հրեշտակներ
գոյական սատանաներ.

խաղաղութեան հրեշտակ, պահապան հրեշտակ
գոյական մարդիկ պաշտպանող հրեշտակ.

մահու հրեշտակ, հոգէառ հրեշտակ
որ մարդու հոգին կ՚առնէ եւ մարդը կը մեռնի:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1303
New!
(beta)
ՆԵՑՈՒԿ
գոյական
    1. որեւէ բանի տակ դրուող կամ կողէն դէմ տրուող լծակ՝ յենարան, որ առարկան կը պաշտպանէ ծռելէ՝ իյնալէ՝ կոտրուելէ. կռթնելիք, յեցակ, յենակ, յեցարան.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) օգնական, պաշտպան, սատարող, քաջալերող, յուսադրող, զօրավիգ, հովանաւորող, հովանաւոր:

Types
— Բոյսի՝ խեչակ։

— Ծառի՝ ձող, հաստոց։

— Ծերութեան՝ թեւ-թիկունք, պաշտպան:

— Կաղացող սեղանի, դարանի՝ յենակ, մութակ:

— Կամարի՝ կամարակալ։

— Հիւանդի, խեղանդամի՝ անթացուպ:

— Մարդու՝ օգնական, զօրավիգ, պահապան, հրեշտակ:

— Որթատունկի՝ ձող, քարակ:

— Պատի՝ մոյթ, յենորմ:

— Ջութակի լարերու՝ լարակալ, իշուկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1702
New!
(beta)
 Usage beta 110 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma հրեշտակ or the word form հրեշտակ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "հրեշտակ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com