Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology
 Dictionary
խրել ներգործական բայ Մխրճել, խոթել, վարսել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 185։


ԽՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. հրել, մխել, մտցնել, խոթել։
    2. (ցից՝) վարսել, ցցել։
    3. (նաւը՝) նստեցնել. ընկղմիլ։


ԽՐԻԼ
չէզոք բայ
    1. մտնել, մխուիլ, մխրճիլ, թաղուիլ։
    2. (նաւ՝) նստիլ. ընկղմիլ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 201
New!
ԽՐԵԼ խրեցի
ներգործական բայ Տե՛ս Խրեցնել։
‣ Ասեղը խրեցի կարիս մէջ։

ԽՐԵԼ խրեցայ
չէզոք բայ Տե՛ս Խրվել։
‣ Փուշը խրեցաւ մատս։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 943
New!
(beta)
ԽՐՎԵԼ խրվեցի
չէզոք բայ
    1. Սուր ծայրով մի բանի մէջ մտնել, կոխվել։
‣ Ոտքս փուշ է խրվել։
‣ Նաւի քիթը աւազի մէջ խրվեց։

    2. Ամբողջապէս կամ մասամբ ընկղմվել, թաղվել։
‣ Մինչեւ ծնկներս խրվեցի ցեխի մէջ։
‣ Ցիցը ամբողջապէս խրվեց հողի մէջ։

    3. Փոխաբերաբար Մի անհաճոյ գործի կամ դրութեան մէջ ընկնել, որտեղից դժուար է դուրս գալ։
‣ Պարտքերի մէջ խրվել եմ։
‣ Այս գործն սկսեցի մեծ յոյսերով, բայց հիմայ զգում եմ որ խրվել եմ չեմ կարող դուրս գալ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 944
New!
(beta)
ԽՐԵԼ
ներգործական բայ մէջը խոթել՝ մտցնել՝ հրելով (ասեղ՝ դաշոյն), մխրճել: Հակառակը՝ քաշել-հանել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 892
New!
(beta)
ՎԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. քշել, յառաջ շարժել, քալեցնել, վազցնել (կենդանի մը).
    2. յառաջ կամ դէպի այլ կողմ մղել (առարկայ մը).
    3. յառաջ տանիլ, ուղղութիւն տալ. կառավարել, ղեկավարել.
    4. յառաջ տանիլ, գլխաւորել, առաջնորդել.
    5. գործադրել, ընել։

Derivatives
— Գործ՝ դարձնել։

— Դատ՝ պաշտպանել:

— Ընկերակցութիւն, միութիւն՝ ղեկավարել:

— Ժողովը՝ ատենապետել, նախագահել։

— Խումբը՝ առաջնորդել։

— Կեանք՝ ապրիլ։

— Հին ընթացքը՝ շարունակել։

— Պաշտօն՝ պաշտօնավարել, ծառայել։

— Ցիցը՝ մխել, վարսել, խրել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2204
New!
(beta)
ԽՐԻԼ
չէզոք բայ մէջը մխուիլ (հողի՝ ցեխի մէջ), մխրճուիլ, թաղուիլ։


ԽՐՈՒԻԼ
կրաւորական բայ
    1. մէջը խոթուիլ՝ մտցուիլ՝ հրելով (ասեղ՝ դաշոյն), մխրճուիլ. Հակառակը՝ քաշուիլ-հանուիլ։

    2. (Փոխաբերական իմաստ) անել կացութեան մատնուիլ՝ ուրկէ դուրս գալը դժուար է։ Հակառակը՝ ազատիլ, պրծիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 893
New!
(beta)
ՆՍՏԻԼ
չէզոք բայ
    1. յետոյքը՝ նստատեղին որեւէ բանի վրայ տեղաւորել՝ սրունքները ծալելով կամ կախելով. տեղ առնել՝ հանգչիլ աթոռի վրայ. բազմիլ.

    2. բարձրանալով տեղաւորուիլ կենդանիի վրայ. հեծնել.

    3. փոխադրամիջոցի՝ փոխադրակառքի վրայ կամ մէջ տեղ գրաւել.

    4. նստած վիճակով աշխատիլ՝ զբաղիլ.

    5. գտնուիլ, ըլլալ.

    6. բանտարկուիլ.

    7. թառիլ, դադարիլ, հանգչիլ, կծկիլ.

    8. թեքիլ, իջնել (արեւ).

    9. որեւէ մակերեւոյթի՝ տարածութեան վրայ իջնել՝ տարածուիլ.

    10. տակը՝ յատակը իջնել (հեղուկներու մէջ եղած որեւէ բան).

    11. իջնելով որեւէ բանի վրայ մնալ՝ տեղաւորուիլ. օրինակ՝
‣ մատ մը փոշի նստած էր.

    12. իր մակերեսէն՝ բարձրութենէն իջնել. գետնի մէջ խորանալ.

    13. ոտքերը ծալելով տեղաւորուիլ գետնի վրայ (կենդանիներու յատուկ).

    14. մեղմանալ, հանգստանալ, դադրիլ, հանդարտիլ (զայրոյթը).

    15. մարմնին վրայ լաւ տեղաւորուիլ՝ յարմար գալ (հագուստ-կապուստ).

    16. բնակիլ, ապրիլ, կենալ.

    17. անհրաժեշտ ձեւով միանալ՝ կապուիլ՝ յարմարիլ.

    18. արմատ արձակած ըլլալ.

    19. շինուած՝ կառուցուած ըլլալ.

    20. (Փոխաբերական իմաստ) արժել. օրինակ՝
‣ այս գործը սուղի նստեցաւ.

    21. մնալ որեւէ վիճակի՝ դրութեան մէջ. ծուլանալ.

    22. գահակալել, աթոռակալել.

    23. խրիլ (նաւ).

    24. թխսել (հաւ).

    25. կծկուիլ, կուչ գալ, սեղմուիլ, փոքրանալ (երախայ):

Types
— Անհոգ՝ ծուլանալ, ընդողնիլ։

— Դարանի մէջ՝ դարանիլ։

— Թուխսի՝ թխսել:

— Թռչունը, հաւը (թառին վրայ)՝ թառիլ:

— Կողի վրայ՝ ընկողմանիլ։

— Ձի՝ հեծնել։

— Մրուրը յատակը՝ իջնել, ըռվողիլ:

— Յետոյքը առանց գետին դնելու՝ պպզիլ:

— Նաւակի, նաւու՝ խրիլ:

— Նստած տեղը՝ նստուկ:

— Շէնքի՝ կքիլ։

— Պատի՝ խեչիլ։

— Սրունքները ծալելով՝ ծալապատիկ։

— Տեղ մը՝ բնակիլ, կենալ, մնալ։

Phrasal Verbs
Բան մը սուղի նստիլ
չէզոք բայ
    1. նախատեսուածէն աւելի ծախսի նայած ըլլալ՝ աւելի ծախս ըրած ըլլալ.
    2. բարոյական կամ նիւթական տեսակէտէ կորուստ ունենալ:

Բանտ նստիլ
չէզոք բայ բանտարկութեան պատիժ կրել:

Թուխսի (թուխս) նստիլ
չէզոք բայ ՝ (Ծղրկն.)՝ շատ գաղտնի պահել:

Մէկուն հարստութեան վրայ նստիլ
չէզոք բայ մէկուն հարստութեան տիրանալ՝ վարպետութիւն, նենգութիւն գործելով:

Տուն մը նստիլ
չէզոք բայ բնակիլ, բնակութիւն հաստատել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1738
New!
(beta)

Similar words
խռել
 Usage beta 32 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "խրել" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com