Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

դիրք → դիրք (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
դիրք գոյական Կեցուածք * աստիճան (ընկերային) * ռազմական կայք, ճակատ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 100։


ԴԻՐՔ
գոյական
    1. կայք, նիստ, տեղ։
    2. վիճակ, պաշտօն, հանգամանք, կացութիւն։
    3. կեցուածք, վարմունք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 104
New!
ԴԻՐՔ (դրից, յոգնակի), դիրքի, դիրքեր
գոյական
    1. Դրուածք, դրվելու՝ զետեղվելու ձեւը, դրութիւն։
‣ Քաղաքը գեղեցիկ դիրք ունի։

    2. Տեղ, որտեղ դրված՝ զետեղված է զօրքը պատերազմի ժամանակ։
‣ Մեր դիրքերն անառիկ են։
‣ Պէտք է դիրքը պաշտպանել մինչև վերջին շունչը։

    3. Տեղ, որ մարդ գրաւում է հասարակութեան կամ պաշտօնի մէջ, աստիճան։
‣ Բարձր դիրք ունի նա։
‣ Դիրքով մարդ։
‣ Ի՜նչ դիրքից ինչ դիրքի հասաւ։
‣ Նրա դիրքը խախտվեց։

    4. Կեցուածք, ձեւ, որ ընդունում է մարմինը կամ նրա մի մասը։
‣ Ուղիղ դիրքով կանգնել։
‣ Գլխի դիրքն այնքան էլ աջող չէ նկարի մէջ։

    5. Կեցուածք, գործելու եղանակ, որին հետեւում է մարդ որևէ գործողութեան ժամանակ։
‣ Յարձակողական՝ պաշտպանողական դիրք բռնել։
‣ Նա սկզբից ևեթ մեր դէմ թշնամական դիրք բռնեց։

    6. Ինչ որ դրված՝ սահմանված է ի հնուց։
‣ Սա մեր նախնեաց դիրքն է, և մենք պահում ենք։

    7. Գրքի՝ լրագրի մեծութիւն, չափս, ֆորմատ։
‣ Առաջիկայ յունուարից լրագիրը պիտի հրատարակվի մեծ դիրքով։
‣ Քառածալ՝ ութածալ դիրք։

＋dialectal meaning 8. Տեղ, որտեղ դրվում, զետեղվում են փեթակները։

＋dialectal meaning 9. Տախտակէ գործիք, որի մէջ խաղողը ճզմելով քամում են։

＋dialectal meaning 10. Կտաւատի գունտերի գերանով ճզմելը ձէթ հանելու համար։

＋dialectal meaning 11. Մի տեսակ ընդեղէն։

⨀old meaning 12. Ննջեցեալի դրված տեղը, գերեզման։


1. ԴԻՐ (դրի, ից կմ դրոյ)
գոյական
⨀old meaning 1. Դնելը, դրվելը, դրութիւն, դիրք։

⨀old meaning 2. Ինչ որ դրված՝ սահմանված է, դիրք։

⨀old meaning 3. Ինչ որ դրված՝ որոշված է, դրական։ Հակառակը՝ Բնական։

⨀old meaning 4. Ինչ որ դրված է խօսքի՝ ճառի հիմք, բնաբան։

⨀old meaning 5. Որտեղ դրված են ննջեցեալների մարմինները, շիրիմ, գերեզման։

✽rare meaning 6. Խօսքի մէջ դադար, հանգիստ։

＋dialectal meaning 7. Անգամ, հեղ։
‣ Երեք դիր գուրզ նետեց, չդիպաւ։
‣ Էն դրին նա սեւ ձի էր հեծել։

＋dialectal meaning 8. Ցորեն սերմանելու մի առանձին ձեւ, որ առատ և ընտիր ցորեն է տալիս և արտը քիչ է յոգնում։

＋dialectal meaning 9. Դիր ցորեն, դիրով մշակված սպիտակ ընտիր ցորեն։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Դիր դնել
ներգործական բայ Դիրի ձեւով մշակել արտը։

Derivatives
⨀old word Դրիւ
ածական Դրական, դրված։ (հակառակ բնականի)։
‣ ⨀old meaning Դրիւ օրէնք։

Phrasal Verbs
⨀old word Դիր և տար առնել (արարի)
ներգործական բայ Ցիրուցան անել, ցրուել, վանել։

Phrases
＋dialectal word Ի դիր
ածական Դուռը վրայ դրված, փակ։
‣ «Դռնակդ ի դիր տեսայ»։

Տե՛ս Դիրք։


＋dialectal word 2. ԴԻՐ
գոյական ածական Տե՛ս Դիւր, դուր։


3. ԴԻ՛Ր
հրամայական եղանակ երկրորդ դէմք Դնել՚ի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 546
New!
(beta)
ԱՍՏԻՃԱՆ
գոյական
    1. սանդուխ, բազրոտն, ելնարան, ելանելիք.

    2. չափ, կէտ. օրինակ՝
‣ 30 աստիճան տաքութիւն.
‣ ուղիղ անկիւնը ունի 90 աստիճան եւ կը գրուի 90°.
‣ ժամը ունի 60 վայրկեան (աստիճան), եւայլն.

    3. դիրք, պաշտօն. օրինակ՝
‣ բանակի մէջ ի՞նչ աստիճան ունի. մակարդակ, կարգ, պատիւ:

Types
— ազգականի՝ պորտ.

— բժշկութեան, եւայլն՝ տիտղոս.

— գոյներու՝ երփն.

— ձայնի՝ ձայնագրութեան ութ աստիճաններու՝ ութեակ (Ֆրանսերէն օքտաւ).

— ընկերութեան մէջ՝ դիրք.

— ոսկիի՝ կերատ (Ֆրանսերէն քարաթ).

— շարժական սանդուխի՝ սանդղոտն.

Phrases
Ծայր աստիճան
ածական ծայրայեղ.

Վերջին աստիճան
մակբայ չափազանց.

աշխարհագրական աստիճան
գոյական արեւելեան եւ հիւսիսային երկայնութեան աստիճաններ, չափելով միջօրէականէն եւ հասարակածէն.

թուաբանական աստիճան
գոյական քառակուսի եւ խորանարդ, որ կը գրուի 5² եւ 5³.

հեղուկի աստիճան
գոյական
‣ խմիչքին 42 առ հարիւրը ալքոլ է։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 206
New!
(beta)
ԴԻՐՔ
գոյական
    1. դրուածք, դրուելու՝ զետեղուելու ձեւ.

    2. կայք, տեղ.

    3. ամրութիւն, ճակատ.

    4. դրութիւն, վիճակ, կացութիւն.

    5. հանգամանք, պաշտօն, աստիճան.

    6. նիստուկաց.

    7. կեցուածք, վարմունք, վարուելակերպ.

    8. կարգ-կանոն, որ դրուած՝ սահմանուած է ի հնուց.

    9. չափ, մեծութիւն.

(թերթի, գիրքի, Ֆրանսերէն format).

    10. տախտակէ գործիք, որուն մէջ խաղողը ճզմելով կը քամեն.

    11. ննջեցեալի դրուած՝ թաղուած տեղը, գերեզման, շիրիմ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 502
New!
(beta)
ԴԻՐ
գոյական
    1. արմատ գնել բայի.

    2. դիրք, դրութիւն.

    3. դնել բայի հրամայական եղանակ եզակի Բ. դէմքը.

    4. բառերու առջեւը եւ ետեւը դրուելով կը կազմէ ածանցեալ (օրինակ՝ դրական) եւ բարդ բառեր (օրինակ՝ սահմանադիր).

    5. բնաբան.

    6. (սուրբերու) շիրիմ, գերեզման.

    7. (խօսքի՝ գրութեան մէջ) բութ, ստորակէտ, դադար, հանգիստ.

շաղկապ
    8. անգամ, հեղ. օրինակ՝
‣ երեք գիր գուրզ (= կռուելու զէնք) նետեց՝ չդպաւ.

գոյական
    9. ցորեն սերմանելու յատուկ ձեւ, որ առատ եւ ընտիր ցորեն կու տայ եւ արտը նուազ կը յոգնի.

ածական
    10. դիւր, դիւրին, հեշտ.

    11. կաղապար։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 501
New!
(beta)
ՆԿԱՆԱԿ,
ՆԿԱՆ
գոյական
    1. ամբողջական հաց.
    2. խմորեղէն մը. բլիթ, մեղրաբլիթ, մեղրահաց, պան։

Types
— Տաք մոխիրի մէջ եփուած՝ բաղարջ.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— օճառի՝ դիր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1708
New!
(beta)
ՑՈՐԵՆ
գոյական
    1. հացազգիներու ընտանիքին պատկանող հասկաւոր բոյս մը.
    2. այդ բոյսին հատիկը, զոր աղալով ալիւրի կը վերածեն, ապա հաց եւ այլ խմորեղէններ պատրաստելու համար. հացահատիկ, ցորենահատ, ցորենահատիկ.
    3. ցորենի արտ՝ ցանք.

ածական
    4. ցորենէ.
    5. ցորենագոյն:

Types
— Ընտիր (առանց կեղեւի)՝ քռիկ:

— Կարմիր՝ ճոն։

— Կարմիր հատիկներով եւ առանց քիստի՝ աւետիք:

— Ճերմակ եւ խոշոր հատիկներով՝ դիր, խռամ։

— Մանր եւ ճերմակ հատիկներով՝ մարմուս:

— Տհաս (խորովելի)՝ եղի։

Related Words
— Ցորենի հատիկները պարունակող գլխամասը՝ հասկ։

— Հասկին մազմզուկները՝ քիստ։

— Ցօղունը՝ ծղօտ:

Սնձան (Ֆրանսերէն gluten) - ցորենին ամենէն գլխաւոր ազոթային կամ բնասպիտակերպ նիւթը, կամ այն մածուցիկ նիւթը, որ կը գոյանայ ալիւրին մէջ՝ նշան հանելէ ետք։

Նշայ (Ֆրանսերէն amidon) - ցորենին ամենէն շատ պարունակած նիւթը, որ ջրածխային նիւթ մըն է, որ մարմնին մէջ շաքարի կը վերածուի։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2336
New!
(beta)
 Usage beta 427 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma դիրք or the word form դիրք in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "դիրք" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com