Dictionary
Dictionary
New!
Text Corpus
Corpus
Spellcheckers
Spellcheckers
Fonts
Fonts
Docs
Docs
About
About
English
հայերէն
русский
français
Deutsch
Türkçe
Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
Armenian
Arm
|
Armenian-English
Arm-Eng
|
English-Armenian
Eng-Arm
|
Armenian-French
Arm-Fre
|
French-Armenian
Fre-Arm
Dictionary
ՇՈՒՆ
գոյական
1.
շնազգիներու
ընտանիքին
պատկանող
՝
հաջող
,
մսակեր
,
սուր
հոտառու
,
մատնագնաց
,
սրատես
եւ
շատ
հաւատարիմ
ընտանի
կենդանի
մը
.
2.
(
Աստղգ
.)
երեք
համաստեղութեան
անուն
,
որոնցմէ
առաջինը
կը
կոչուի
Մեծ
Շուն
,
հարաւային
կիսագունդին
մէջ
,
որուն
մէջ
կը
գտնուի
Շնիկ
աստղը
,
իսկ
երկուքը
,
Փոքր
Շունը
եւ
Որսկան
Շունը
՝
հիւսիսային
կէսագունդին
մէջ
.
3.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
յարգանք
եւ
վստահութիւն
չյառաջացնող
՝
չտուող
անհամակրելի
մարդ
.
4.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
խորամանկ
՝
հնարամիտ
՝
վարպետ
՝
շատ
ճարպիկ
մարդ
.
5.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
անբարոյական
՝
շնացող
կին
կամ
այր
մարդ
.
6.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
անարգ
՝
չարագործ
մարդ
.
7.
մանկական
խաղ
.
խաղցողը
ձախ
ձեռքի
բթամատն
ու
ցուցամատը
գետնին
վրայ
կամարաձեւ
դնելով
,
հինգ
խաղաքարերէն
մէկը
շուն
կը
յայտարարէ
,
ապա
ձեռքի
քարը
օդը
նետելով
՝
մնացեալ
չորս
քարերէն
մէկը
կը
հրէ
կամարէն
ներս
եւ
օդը
նետած
քարը
կը
բռնէ
.
եւ
այսպէս
շարունակաբար
։
Types
—
Գայլ
խեղդող
՝
գէլխեղդ
։
—
Դժոխքի
՝
Կերբերոս
։
—
էգը
՝
քած
։
—
Խածնող
՝
խածան շուն
,
կծան շուն
։
—
Խոշոր
՝
գամբռ
,
գամփռ
։
—
Ծովու
՝
սիգղ
։
—
Հաջող
՝
հաջան
։
—
Ձագը
՝
լակոտ
,
քոթոթ
,
շան ձագ
,
շնիկ
,
սկունդ
։
—
Որսի
՝
բարակ
,
քերծէ
,
որսկան
։
—
Որսի
շուներ
՝
պառական
,
ասպականի
:
Phrasal Verbs
Շան բախտ ունենալ
ներգործական
բայ
բախտաւոր
ըլլալ
,
յաջող
ըլլալ
,
յաջողութիւն
գտնել
:
Շան բերանը շաքար իյնալ
չէզոք
բայ
շատ
լաւ
բան
գտնել
,
սակայն
յարգը
չգիտնալ
։
Շան բերանը ոսկոր նետել
ներգործական
բայ
կաշառք
տալ
՝
լռեցնելու
համար
:
Շան գլուխը թաղուած ըլլալ (առաւելաբար՝ ահա՛ թէ շան գլուխը ո՛ւր թաղուած է)
չէզոք
բայ
ահա՜
թէ
ուր
է
գաղտնիքը
,
գաղտնիքը
հիմա
հասկցուեցաւ
:
Շան երես ունենալ
ներգործական
բայ
ամօթի
զգացում
չունենալ
,
պատկառանքի
զգացում
չունենալ
։
Շան լափ թափել մէկուն գլխուն
,
լակ թափել մէկուն գլխուն
ներգործական
բայ
սաստիկ
նախատել
,
խայտառակ
ընել
։
Շան ծեծ տալ
ներգործական
բայ
սաստիկ
ծեծել
:
Շան հաջոցին մտիկ չընել
ներգործական
բայ
Տե՛ս
շան տեղ դնել
։
Շան մահով մեռնիլ
չէզոք
բայ
շանսատակ
ըլլալ
։
Շան միս կերցնել
ներգործական
բայ
նեղել
:
Շան պէս պոչ պտըտցնել
ներգործական
բայ
պոչը
շարժել
բանի
մը
ակնկալութեամբ
.
քծնիլ
:
Շան սատակ ընել
,
շան սատակ ըլլալ
չէզոք
բայ
սաստիկ
չարչարելով
սպաննել
՝
չարչարուելով
սատկիլ
:
Շան տեղ դնել
ներգործական
բայ
հաշուի
չառնել
,
ուշադրութիւն
չդարձնել
:
Շան քիթէն ջուր խմցնել
ներգործական
բայ
սաստիկ
չարչարել
,
շատ
աշխատցնել
:
Շան օրուան հասնիլ՝ շան օրը ձգել՝
չէզոք
բայ
1.
շատ
գէշ
վիճակի
մէջ
ըլլալ
.
2.
խայտառակուիլ
:
Շուն դառնալ
չէզոք
բայ
1.
սաստիկ
զայրանալ
,
կատղիլ
.
2.
ստրկաբար
հնազանդիլ
,
ձայն
չհանել
։
Շուն դարձնել
ներգործական
բայ
1.
կատղեցնել
.
2.
խայտառակ
ընել
.
3.
ստրկացնել
,
հնազանդեցնել
:
Շուն ըլլալ
չէզոք
բայ
նզովքի
ձեւ
,
որով
իրենք
իրենց
կ՚արգիլեն
բան
մը
ընել
կամ
վճռապէս
կը
հաստատեն
նախկին
որոշումը
.
օրինակ
՝
շուն
ըլլամ
,
եթէ
իր
տունը
ոտք
կոխեմ
:
Շուն ծեծելով ապրիլ
չէզոք
բայ
դժուարութեամբ
՝
չարչարուելով
հազիւ
հազ
կարենալ
ապրուստ
ճարել
։
Շուն կտրիլ
չէզոք
բայ
Տե՛ս
Շուն դառնալ
:
Շուն մարդ ըլլալ
չէզոք
բայ
1.
հնարամիտ
մէկը
ըլլալ
.
2.
նպատակին
հասնիլ
գիտնալ
.
3.
վարնոց
մէկը
ըլլալ
.
4.
ստորին
բնաւորութեան
տէր
մէկը
ըլլալ
։
Շուն ու կատու ըլլալ
,
շուն ու գայլ ըլլալ
չէզոք
բայ
անհաշտելի
հակառակորդներ
ըլլալ
,
միշտ
իրարու
հետ
կռուիլ
։
Շուն քերթել
չէզոք
բայ
մեծ
կարիքը
զգալ
բանի
մը
։
Շունէ մազ քաշել
,
շունէ մազ պոկել
չէզոք
բայ
կ՚արժէ
ժլատէն
որեւէ
բան
պոկել
՝
ստանալ
։
Շունէ շատ ըլլալ
չէզոք
բայ
չափազանց
շատ
՝
բազմաթիւ
են
(
անարգական
)։
Շունը հաջեցնել
ներգործական
բայ
չարախօսելու
առիթ
տալ
:
Շունը տէրը չճանչնալ
ներգործական
բայ
մեծ
խառնակութիւն
ըլլալ
,
իրարանցում
ըլլալ
:
Շունի եւ գայլի բաժին ընել
ներգործական
բայ
ի
զուր
վատնել
։
Շունի տեղ չդնել
ներգործական
բայ
սաստիկ
արհամարհել
:
Phrases
Ասեղ կերած
,
շուն տրուած
շատ
նիհար
։
Դեռ սեւ շունի չէ հանդիպած
դեռ
անփորձ
է
:
Դուն որո՞ւն շունն ես
դուն
ո՞վ
ես
,
որ
կը
համարձակիս
(
արհամարհական
՝
անարգական
խօսք
):
Ինչպէս մէկ դուռի երկու շուն
իրարու
հետ
շատ
սիրով
ապրող
մտերիմ
բարեկամներ
։
Իրարու հետ շուն ու գայլ են
անհաշտելի
հակառակորդներ
են
:
Շան բերանէն ինկած
,
շան բերանէն քաշուած
ճղճղուած
,
պատռտուած
:
Շան ծիծ ծծած
,
շան ծիծ կերած
,
շան ծնունդ ծծած
,
շան կաթ ծծած
,
շան կաթ կերած
1.
շան
ծնունդ
.
2.
անդաստիարակ
.
3.
պոռնկորդի
:
Շան ծին
շնացող
մարդու
զաւակ
՝
ապօրինածին
,
շան
վաստակ
։
Շան հաջոց
1.
չարախօսութիւն
.
2.
գլխացաւ
յառաջացնող
խոսակցութիւն
:
Շան հաւատարմութիւն
կոյր
հաւատարմութիւն
,
ստրկամիտ
հաւատարմութիւն
:
Շան հոտ
զզուելի
հոտ
,
գարշելի
հոտ
։
Շան հոտառութիւն
1.
սուր
հոտառութիւն
.
2.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
կռահելու
՝
գուշակելու
,
մեծ
կարողութիւն
։
Շան ճրագ
ուրիշի
համար
պիտանի
,
տան
համար
անպէտք
:
Շան պոչը բռնած է
,
շան պոչի կը նմանի
սաստիկ
յամառ
է
։
Շան պոչը որքան ալ կաղապարի՝ մամլակի մէջ դնես
,
չի շտկուիր
1.
բնածին
յատկութիւնը
չի
փոխուիր
.
2.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
անուղղայ
է
,
յամառ
է
։
Շուն բռնող
ոչինչ
՝
անպէտք
մարդ
։
Շուն
,
գայլ
,
նորէն մերն է
թէեւ
գէշ
մարդ
է
,
սակայն
մերն
է
,
պէտք
է
ներել
՝
պաշտպանել
եւ
այլն
։
Շուն խաղցնող
անզբաղ
մարդ
,
խեղկատակ
:
Շուն ու շնագայլ
շատ
շատերը
,
մեծ
բազմութիւն
։
Շունը իր շնութիւնը պիտի ընէ
վարնոց
մարդը
իր
անբարոյութիւնը
,
խորամանկութիւնը
եւ
չարախօսութիւնը
պիտի
ընէ
։
Շունը կը հաջէ
,
կարաւանը կը քալէ
շունի
հաջոցին
՝
մարդոց
չարախօսութիւններուն
մտիկ
չեն
ըներ
(
մտիկ
պէտք
չէ
ընել
):
Շունը հաջելով եկեղեցին չ՚աղտոտիր
մաքուր
մարդուն
անունը
չարախօսութիւններէ
չ՚արատաւորուիր
:
Շունը ձեռքէն հաց չ՚առներ
,
շունը ձեռքէն հաց չի վերցներ
1.
անարգ
մարդ
է
.
2.
շատ
գէշ
վիճակի
հասած
:
Շունը շունէն
,
երկուքը մէկ տունէն
երկուքն
ալ
գէշ
են
եւ
զիրար
կը
պաշտպանէն
։
Շունը ուտէր
,
չէր մարսեր
եղած
հայհոյանքներն
ու
անարգանքները
անմարսելի
էին
։
Քու շունդ եմ
,
քու շունդ ըլլամ
աղերսական
խօսք
(
քեզի
հլու
՝
հնազանդ
եմ
):
Related Words
—
Շունի
կեր
՝
լակ
,
լափ
։
—
Շունի
հաջոց
՝
հաջիւն
,
կաղկանձ
,
կաղկանձիւն
,
կնծկնծոց
,
զնգստոց
,
զնկզնկոց
.
բարկութեան
՝
խռլտոց
,
երկարաձգուած
՝
ոռնում
,
ոռնոց
։
—
Շունի
պառկելու
տեղ
՝
շնթռոց
:
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 1804
New!
(beta)
Similar words
գամփռ
Usage
beta
4 citations
Usage of matching Word Forms
գամբռ
†
unverified
(4 citations)
Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results
Also search for "
գամբռ
" in these imaged dictionaries:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
New!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
New!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
New!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
New!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
New!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
New!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
New!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes