Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology
 Dictionary
բուռ գոյական Ափի պարունակածը, ափ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 70։


ԲՈՒՌ
գոյական
    1. գաճ, գաճաքար։
    2. Տե՛ս տակը։


ԲՈՒՌ
գոյական
    1. ապիկի։
    2. կիտուած (ակռայի՝ անօթներու)։
    3. Տե՛ս վրան եւ տակը։


ԲՈՒՌ
գոյական
    1. ափ, ագուռ։
    2. Տե՛ս վրան։


ԲՈՒՌՆ
ածական
    1. խիստ, ուժգին, սաստիկ, ծայրայեղ։
    2. զօրաւոր, կորովի։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 73
New!
1. ԲՈՒՌ (բռոյ), բռի կմ բուռի
(բաբելացերէն būlu, ասուրերէն pūlu, կիր)

գոյական
    1. (Հանքաբանական) Մի տեսակ կրային կարծր հող, որ կրակի մէջ այրվելով ու մանրվելով տալիս է գաճ (Gypsum)։
‣ Բուռը գործ է ածվում շատ դէպքերում։
‣ Բուռից շինում են արձանիկներ։

    2. Պատ կամ այլ առարկաներ ծեփելու նիւթ, կիր, գաճ։
‣ Պատը բուռով ծեփեցին։


2. ԲՈՒՌ Բռի կմ բռան, բռներ,
⨀old word 1. ԲՈՒՌՆ (բռան, բռունք, բռանց)
գոյական
    1. Ձեռքի միջի փոսորակը, որ ստացվում է ձեռքը կուչ բերելով և մատներն իրար հուպ տալով։
‣ Բռով ջուր խմել։
‣ Բուռդ բաց՝ դդմի կուտ ածեմ։
‣ Բռիս մէջ ի՞նչ կայ, իմացի՛ր։

Phrasal Verbs
Բուռը բան դնել
չէզոք բայ Կաշառք տալ։
‣ Ուզում է որ բուռը մի բան դնես։

Բուռն առնել
ներգործական բայ Իւր իշխանութեան տակ առնել, հպատակեցնել։
‣ Նա ամենքին իւր բուռն է առել, ուզածին պէս վարվում է։

Սանձերը բուռն առնել
չէզոք բայ Կառավարութիւնը իւր վրայ վերցնել, կառավարել։

Բուռը մտնել
չէզոք բայ Մէկի իշխանութեան ենթարկվել, հպատակել։
‣ Նա ոչ ոքի բուռ մտնող մարդ չէ։
‣ Շատ էր պարծենում, բայց վերջի վերջոյ գնաց նրա բուռը մտաւ։

Բռի մէջ պահել, Բռան մէջ պահել
ներգործական բայ Տե՛ս Բուռն առնել։

Phrases
Մեծ բուռ, Ղօչ բուռ
գոյական Երկու ձեռների միացած բուռը, կից։
‣ Մի մեծ բուռ (կամ ղօչ բուռ) ջուր խմեց։

    2. Այն քանակութիւնը, որ կարելի է բռի մէջ ամփոփել.

փոխաբերաբար քիչ, աննշան քանակութեամբ։
‣ Տանը մի բուռ ալիւր է մնացել։
‣ Բերածդ էլ ի՞նչ է － մի բուռ բան։

＋dialectal meaning 3. Առարկայի այն մասը, որտեղից բռնում են, կոթ, երախակալ, ձեռնակ, բռնելատեղ։
‣ Դաշոյնի՝ խանչալի բուռը։
‣ Արօրի՝ մաճի բուռը։
‣ Մակոյկի թիակի բուռը ևն։

＋dialectal meaning 4. Երկայնութեան չափ, հաւասար կողք կողքի դրած չորս մատի։
‣ Կտորի լայնքը հինգ բուռն էր։

⨀old meaning 5. Նմանութեամբ Իշխանութիւն, տէրութիւն։

(Համեմատել Բուռն առնել, Բուռը մտնել)։

⨀old meaning 6. Բռնութիւն, հարստահարութիւն, զրկանք։

Phrasal Verbs
⨀old word Բուռն լինել
չէզոք բայ Բռնանալ, հարստահարել։

⨀old word Բուռն հարկանել
ներգործական բայ Ձեռքը մի բանի զարնել, բռնել. ձեռնարկել։

⨀old word Ի բուռն առնուլ, ⨀old word Ի բուռն արկանել, ⨀old word Զբռամբ ածել, ⨀old word Զբռամբ արկանել
ներգործական բայ Իւր ձեռքը ձգել, նուաճել, հնազանդեցնել։

⨀old word Զբռամբ ունել
ներգործական բայ Ձեռքի տակ՝ նուաճված պահել։

⨀old word Ի բռին ունել զոգի, ⨀old word Ի բռին դնել զոգի
ներգործական բայ Կեանքը մահուան վտանգի ենթարկել, ենթարկելով։ (որից ոգի ի բռին)։

Phrases
Ոգի ի բռին
մակբայ


2. ԲՈՒՌՆ
(Բուռն՚ից 1)

ածական
    1. Ուժգին, սաստիկ, խիստ։
‣ Բուռն կրքեր՝ ցանկութիւն։
‣ Բուռն հրաման։
‣ Բուռն կապանք։

    2. Հզօր, ուժեղ։
‣ Բուռն զօրութիւն։
‣ Բուռն ռազմիկ՝ ախոյեան։

գոյական
    3. (բուռն, բռունք) Հզօր անձ, ոյժի միջոցով իշխող, բռնաւոր։

մակբայ
⨀old meaning 4. Ուժգնապէս, բռնաբար. դժուարութեամբ, հազիւ հազ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 415
New!
(beta)
ԲՈՒՌ
գոյական
    1. կիր, գաճ.

    2. կաւախառն կիր.

    3. ջրախառն կիր՝ պատերը բռելու (= ճերմկցնելու) համար

(Թրքերէն պատանայ).

    4. ձեռքին ներքին կողմը, ափ, ագուռ.

    5. ապիկի, կիտուած (ակռայի, անօթներու).

    6. ջնարակ, կարմիր ներկ.

    7. բռունցք.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) կարողութիւն, իշխանութիւն։


ԲՈՒՌՆ
ածական
    1. խիստ, սաստիկ, ուժգին.

    2. հզօր, զօրաւոր, ուժեղ, կորովի.

մակբայ
    3. բռնի, բռնաբար, ուժգնապէս.

գոյական
    4. բռնաւոր, բռնակալ. օրինակ՝
‣ «Բռունք յափշտակեն զնա» (ՅԻՍՈԻՍ-ԱՒԵՏԱՐԱՆ)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 352
New!
(beta)
ԾԵՓ
գոյական
    1. արմատ ծեփել բայի.

    2. ծեփելը, ծեփելու գործողութիւնը. օրինակ՝
‣ ծեփը ե՞րբ վերջացուցիք.

    3. կաւէ՝ հողէ՝ կիրէ՝ յարդախառն շաղախ՝ որով պատին երեսը կը ծեփեն.

    4. պատին երեսի ծեփուածքը:

Types
— Հողով՝ ցեխ, կաղջին.

— հող ու կիրով՝ շաղախ.

— յարդախառն՝ մոլ.

— անօթներուն բերանը գոցելու՝ մորտ, շոխ, շողախ.

— գաճով (թեթեւ)՝ բուռ.

— կիրով՝ կրածեփ.

— սոսնձախառն գաճով՝ կճածեփ.

— խայծղանով (Ֆրանսերէն goudron, Թրքերէն ղաթրան)՝ նաւածեփ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 916
New!
(beta)
ԿՐԱԿՈՏ
ածական
    1. կրակով՝ եռանդով լեցուն, շատ աշխոյժ, եռանդուն, խանդավառ, տաքարիւն, վառվռուն, կրակուբոց, կատաղի. Հակառակը՝ անջիղ, թուլամորթ։

Types
— կրակոտ աչք՝ հրացայտ, բոցավառ.

— կրակոտ ճառ՝ բուռն, գրգռիչ, խանդավառ.

    2. դիւրաբորբոք, դիւրագրգիռ։ Հակառակը՝ հեզահամբոյր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1080
New!
(beta)

Similar words
բոյր
փուռ
փուր
 Usage beta 79 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "բուռ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com