Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Lexemes

 Dictionary
ԱԿԱՏ
գոյական գեղեցիկ փայլով՝ վառ գոյներով պատուական քար։


ԱԿԱՏ
գոյական կուր, մակոյկ, նաւակ, կարկուրայ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 5
New!
＋dialectal word 1. ԱԿԱՏ
գոյական Փոքրիկ քարէ գնդակ, որով երեխաները խաղում են։


⨀old word 2. ԱԿԱՏ
(յունարէն akátē, ákatos)

գոյական Փոքրիկ նաւակ, մակոյկ։


3. ԱԿԱՏ
(Սիկիլիայի Axátēs գետի անունից, որի մօտ առատութեամբ գտնվում էր ակատը)

գոյական (Հանքաբանական) Թանկագին քար՝ քաղկեդոնիկի, կվարցի, յասպիսի և այլ տեսակների շերտերից կազմված, գծաձեւ, գոյնզգոյն։
‣ Ակատը հարիւրաւոր տեսակներ ունի։
‣ Ակատի վրայ փորագրել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 51
New!
(beta)
ԱԿԱՏ
գոյական
    1. քարէ կամ ապակիէ գնդիկ, որով մանուկները կը խաղան.
    2. փոքրիկ նաւակ, մակոյկ, կարկուրայ, կուր.
    3. թանկագին քարի տեսակներ, գծաւոր եւ գոյնզգոյն, որոնք Սիկիլիոյ մէջ կը գտնուին, համանուն գետին մօտ։


ԱԿՆ
գոյական
    1. աչք.
    2. աղբիւր.
    3. գոհար, թանկագին քար.
    4. Փոքր Հայքի հայաբնակ քաղաքներէն մէկուն անունը:

Types
Թանկագին ա՛յլ քարեր.－
— Արեւի նման ճառագայթարձակ ՝ արեւակ.

— Բաց կապոյտ՝ թիւրքուազ.

— Դեղինը՝ շափիւղայ.

— Կանանչը՝ զմրուխտ (Ֆրանսերէն էմըրօտ).

— Կանաչորակը՝ աշմ, յասպի կամ յասպիս, յասմկաքար.

— Կարմիրը՝ յակինթ.

— Կրակի կամ կայծի նմանը՝ կարկեհան, սուտակ, կայծ, ասկն, նռնաքար (ֆրանսերէն ամեթիստ).

— Յարդագոյնը՝ պատժախ.

— Սեւ քար՝ սեւակն (անգլերէն պլէք սթառ).

— Սլաքաւոր գոհար՝ կնոջ շալի վրայ դրուելիք՝ ապիզակ.

— Վարդագոյնը՝ էլմաս կամ ալմաստ, վարդենիկ (թրքերէն փռլանթ):

Պողպատէն աւելի կարծր բիւրեղ քարեր՝
— կվարզ կամ կվարց (ֆրանսերէն quarz, quartz), որ բազմաթիւ տեսակներ ունի, ինչպէս՝

— վանակն կամ ակնվանի (սառնատեսակ բիւրեղ, ֆրանսերէն cristal de roche).

— մեղեսիկ (մանիշակագոյն, ամեթովսի կամ ամեթիստի տեսակ մը).

— ոսկեակ կամ ոսկեքար կամ ոսկեբիւրեղ կամ լիմոնաքար (դեղին՝ կանաչ գոյներով, շատ յարգի, որ Սէյլանէն կամ Սիրելանքայէն կ՚ելլէ, որուն համար կը կոչուի նաեւ Սէլյանեան ոսկեքար).

— տպազիոն (դեղնագոյն եւ կարմիր գոյներով, ֆրանսերէն ռիւպի, որուն ամենայարգի տեսակները կ՚ելլեն Թիպէթէն ու Հնդկաստանէն, որոնք կը գործածուին նաեւ ժամացոյցներու մէջ)։

Կվարցներ են նաեւ գոյնզգոյն ու գծաւոր հարիւրաւոր տեսակներով քարեր՝
— ակատ (ֆրանսերէն Jaspe) անունի տակ, եւ

— խճաքար կամ Պորփիւրի քար (փխրուն, խայտաբղէտ, դեղին, կապոյտ, կարմիր, կանանչ, արատաւոր) եւ

— քաղկեդոն կամ քաղկեդոնիկ կամ քաղկիդեան քար (ֆրանսերէն calcédoine), որ շատ յարգի է եւ ունի բազմաթիւ տեսակներ, հետեւաբար բազմաթիւ անուններ՝ ինչպէս －

— եղունգն կամ եղնգնաքար կամ եղնգեայ քար (սեւ եւ ճերմակ օղակներով, որոնք եղունգի նմանութիւն ունին, որուն վրայ կը փորագրեն գիրեր կամ դէմքեր, ֆրանսերէն onix կամ trémolite կամ calamite),

— յասպի կամ յասպիս (ինչպէս վերեւ նշուած է),

— ոսկեզմրուխտ (բաց կանանչ գոյնով) կամ ոսկեպրաս (ֆրանսերէն chrysoprase, պրասի, բրասայի գոյն ունենալուն պատճառաւ),

— Սարդեղունգն (ֆրանսերէն sardonix, սպիտակ, կարմրախառն) եւ

— Սարդիոն (ֆրանսերէն Sardoine, դեղնագոյն կարմիր գոյնով):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 24
New!
(beta)
 Usage beta 14 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "ակատ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com