Dictionary
Dictionary
New!
Text Corpus
Corpus
Spellcheckers
Spellcheckers
Fonts
Fonts
Docs
Docs
About
About
English
հայերէն
русский
français
Deutsch
Türkçe
Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
Armenian
Arm
|
Armenian-English
Arm-Eng
|
English-Armenian
Eng-Arm
|
Armenian-French
Arm-Fre
|
French-Armenian
Fre-Arm
Morphology
Matching Word Forms
սէր →
սէր
(noun)
սէր →
սէր
(adjective)
Matching Lexemes
սէր
(noun)
(17 word forms)
սէր
,
սէրդ
,
սէրէն
,
սէրը
,
սէրին
,
սէրն
,
սէրս
,
սիրոյ
,
սիրոյն
,
սիրոյս
,
սիրով
,
սիրովդ
,
սիրովը
,
սիրու
,
սիրուդ
,
սիրուն
,
սիրուց
սէր
(adjective)
(1 word form)
սէր
Dictionary
սէր
գոյական
Յարում
,
պաշտամունք
* (
ծնողական
)
գուրգուրանք
* (
սրտի
)
կապ
,
տառփանք
,
հրայրք
*
համերաշխութիւն
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 411։
ՍԷՐ
գոյական
1.
գորով
,
գուրգուրանք
,
խանդաղատանք
։
2.
(
բանի
մը
՝)
փափաք
։
3.
(
բանաստեղծական
՝)
հրայրք
։
4.
(
անասնական
՝)
կտղուցք
։
5.
(
յոռի
՝)
մոլութիւն
։
Phrases
սաստիկ սէր
տարփ
,
տռիփ
,
տռփանք
։
անհնարին սէր
պաշտում
։
սիրով
մտադիւր
,
յօժարակամ
։
Source:
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
p. 446
New!
ՍԷՐ
(
սիրոյ
),
սիրոյ
,
սիրու
գոյական
1.
Համակրանքի
բնական
ուժեղ
զգացում
,
որ
ձգում է
մի
սեռի
անհատին
դէպի
միւս
սեռի
անհատը
։
‣
Սիրոյ
զգացումը
երեւան է գալիս
մարդկանց
մէջ
՝
երբ
նրանք
հասնում են
արբունքի
,
և
հանգչում է
ծերութեան
հասակում
։
‣
Սէրը
այն
հզօր
միջոցն
է
,
որով
բնութիւնը
ապահովել է
կեանքի
շարունակութիւնը
սերնդէ սերունդ
։
‣
Գրականութեան
և
հեքիաթների
մէջ
սէրը
այն
առանցքն
է
,
որի
շուրջը
պտտվում են
միւս
գործողութիւնները
։
‣
Ես
վառված եմ
քո
սիրով
։
‣
Ես
իմ
սէրն
արտայայտեցի
նրան
,
և
նա
ինձ
մերժեց
։
‣
Սիրոյ
երգեր
։
2.
Տե՛ս
Սիրահարութիւն
։
3.
Սիրոյ
հաճոյք
,
սեռական
գործողութիւն
։
‣
Սիրոյ
ճաշակը
դեռ
չի ստացել
։
‣
Երջանիկ
է
նա
,
որ
քո
սէրը
կվայելէ
։
4.
Սիրոյ
առարկան
,
այն
անձը
,
որին
մէկը
սիրում է
։
‣ «
Մնասցես
բարեաւ
,
սէր
իմ
,
սէր
»։
‣
Իմ
սէրս
,
իմ
կեանքս
,
իմ
հոգիս
։
5.
Ընդհանրապէս
համակրանք
,
բարեացակամ
վերաբերմունք
երկու
անձի
միջեւ
,
գորով
։
Հակառակը՝
Ատելութիւն
։
‣
Իրար
հետ
կապված էին
մտերիմ
ընկերական
սիրով
։
‣
Նրանց
ընտանիքում
թագաւորում էր
սէրը
։
‣
Ի՞նչ
կայ
աւելի
հզօր
քան
մայրական
սէրը
։
‣
Եթէ
ունենայի
12
որդի
,
սիրով
կտանէի
հայրենիքի
համար
զոհված
11-
ի
մահը
՝
քան
միայն
տասներկուերորդի
դաւաճանութիւնը
։
6.
Քրիստոնէական
առաքինութիւններից
մէկը
,
հաշտ
՝
բարեացակամ
վերաբերմունք
մարդկանց
մէջ
,
մէկը միւսին
օգնելու
տրամադրութիւն
,
ընկերսիրութիւն
,
մարդասիրութիւն
։
Հակառակը՝
Թշնամութիւն
։
‣
Հաւատ
,
յոյս
,
սէր
։
‣
Եթէ
հաւատ
ունիք
,
բայց
սէր
չունիք
՝
ոչինչ
էք
։
‣
Սէր
ու
խաղաղութիւն
տիրում էր
երկրում
։
7.
Նմանութեամբ
Փափագ
մի
բանի
,
ձգտում
դէպի
մի
բան
,
տրամադրութիւն
։
‣
Նա
կարդալու
սէր
չունէր
։
‣
Դեռ
մանուկ
հասակից
նրա
մէջ
նկատվում էր
սէր
դէպի
երաժշտութիւնը
։
‣
Փառքի
սէրը
նրան
կուրացրեց
։
8.
Հին
դիցաբանութիւնների
մէջ
՝
մարմնացած
սէրը
(
1
),
սիրոյ
աստուածը
,
աստուածուհին
։
‣
Յոյների
և
հռոմայեցիների
մօտ
՝
Սէրը
(
Էրոս
,
Ամուռ
,
Կուպիդոս
),
համարվում էր
Վեներայի
որդին
և
քանդակվում էր
իբրև
մի
թեւաւոր
տղայ
՝
նետը
ձեռքին
։
‣
Խոցոտված եմ
սիրոյ
նետերով
։
‣ «
Սիրոյ
ժամերն
ի
յանտառին
Ըզմայլեցան
ի
քո
ձայնիկ
»։
ածական
9.
Սիրելի
։
‣
Սէր
իմ
լուսեղբայր
։
10.
Բայարմատ
Սիրել
՚
ի
,
որով
կազմվում են
բազմաթիւ
բարդութիւններ
(
օրինակ
՝
արծաթասէր
,
մարդասէր
ևն
)։
Types
Անասնական սէր
,
Զգայական սէր
գոյական
Ցանկական
կիրք
,
տարփանք
։
‣
Անասնական
(
կամ
զգայական
)
սէրը
նրան
մղեց
չարագործութեան
։
Ծնողական սէր
գոյական
Որ
ունին
ծնողները
զաւակների
վերաբերմամբ
։
‣
Ծնողական սէրն
է
,
որ
թելադրում է
ծնողներին
ամեն
տեսակ
զոհաբերութիւն
անել
որդոց
համար
։
‣
Նա
մոռացաւ
ծնողական սէրը
և
իւր
ձեռքով
սպանեց
դաւաճան
որդուն
։
Հայրենիքի սէր
գոյական
Տե՛ս
Հայրենասիրութիւն
։
‣ «
Հայրենեաց
սիրով
վառված
վեհ
սըրտեր
Ի՞նչ
կըյապաղիք
ելնել
ի
հանդէս
»։
Որդիական սէր
գոյական
Համակրանքի
՝
ընտելութեան
՝
յարգանքի
՝
երախտագիտութեան
զգացմունք
,
որ
ունին
որդիներն
իրանց
ծնողների
նկատմամբ
։
‣
Որդիական
քնքոյշ
սիրով
նա
խնամում էր
ծնողներին
նրանց
ծերութեան
ժամանակ
։
Պլատոնական սէր
,
Պղատոնական սէր
(
հին
յոյն
փիլիսոփայ
Պլատոնի
անունից
)
գոյական
1.
Իդէալական
սէր
,
ոչ
ֆիզիկական
,
ոչ
մարմնական
։
‣
Ես
ձեզ
սիրում եմ
պլատոնական սիրով
,
ասաց
երիտասարդը
. -
Ուզում էք
ասել
՝
ինձ
չէք սիրում
,
պատասխանեց
կինը
։
2.
Լոկ
բարի
ցանկութիւն
՝
առանց
հետեւանքների
։
‣
Մեծ
պետութիւնները
միշտ
պլատոնական սէր
էին ցոյց տուել
հայ
ժողովրդին
։
Իւր անձի սէրը
գոյական
Իւր
անձը
և
իւրը
սիրելու
բնազդ
,
անձնասիրութիւն
։
‣
Անձի
սէրը
և
մայրական
սէրը
մրցում էին
թշուառ
կնոջ
մէջ
։
‣
Իւր
անձի
սէրն
աւելի
ուժեղ
է
քան
որևէ
այլ
սէր
։
Սէր առ ընկերն
գոյական
Ընկերոջ
սիրելը
,
ընկերսիրութիւն
։
Derivatives
+
dialectal word
Սիրուն
նախադրութիւն
Ժողովրդական
ձեւ
Սէր
՚
ի
,
ի սէր
։
‣
Աստծու
սիրուն
,
Ի սէր աստծու
։
Սիրով
մակբայ
Հաճութեամբ
,
բաւականութեամբ
։
‣
Սիրով
կկատարեմ
ձեր
ասածները
։
‣
Այս
ծրարը
յանձնիր
եղբօրս
. ―
Ամենայն
սիրով
։
Phrasal Verbs
+
dialectal word
Սէր անել
,
+
dialectal word
Սէր անցնել
չէզոք
բայ
1.
Տե՛ս
Սիրահարվել
։
2.
(
Սէր անել
)
,
Իրար
սէր
ցոյց տալ
,
սիրել
։
‣
Կերէ՛ք
,
խմէ՛ք
,
սէր արէք
։
Սէր տալ
,
Սէրը տալ
ներգործական
բայ
Մի
բան
սիրել
,
մի
բանով
տարվել
։
‣
Նա
մի
նախշուն
աղջկայ
սէր է տուել
։
‣
Սէրը տուել է
կարդալուն
։
Սէր փշրել
չէզոք
բայ
Աղջիկ
ու
տղայ
իրարու
հետ
շփանալ
(?)։
Սիրով մաշվել
չէզոք
բայ
Մէկի
սիրով
հալ ու մաշ
լինել
։
Phrases
Սէր կանանց
գոյական
Կանանց
սեռական
գործարան
։
Ի սէր…
նախադրութիւն
…
Սիրոյ
համար
,
եթէ
սիրում ես
…
‣
Ի սէր
մեր
բարեկամութեան
։
‣
Ի սէր
հայրենիքի
։
‣
Ի սէր
մեր
գործի
։
Ի սէր աստծու
Խնդրելու
՝
թախանձելու
ձեւ
։
‣
Ի սէր աստծու
,
չմոռանաս
ասածս
։
‣
Խնդրում եմ
,
ի սէր աստծու
։
Սիրոյ տէր
ածական
գոյական
Սիրահար
,
սիրահարված
։
+
dialectal word
Հոգուդ սիրուն
Եթէ
հոգիդ
սիրում ես
.
հոգուդ
փրկութեան
համար
։
‣
Մի
ողորմութիւն
տուր
,
հոգուդ սիրուն
։
‣
Այս
որբ
երեխային
պահի՛ր
,
մեծացրո՛ւ
հոգուդ սիրուն
։
Սիրասէր աչքեր
յոգնակի
գոյական
Սիրալիր
աչքեր
։
+
dialectal word
ՍԷՐՔ
գոյական
Սէր
,
փափագ
։
Source:
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
p. 1974
New!
(beta)
ՍԷՐ
(
Արմատ
սիրել
բայի
)
գոյական
1.
համակրանքի
բնական
բուռն
զգացում
հակառակ
՝
միւս
սեռի
ներկայացուցիչի
հանդէպ
.
2.
գորովի
՝
կապուածութեան
խորունկ
զգացում
մէկուն
՝
բանի
մը
հանդէպ
.
3.
սիրահարութիւն
.
4.
սիրոյ
հաճոյք
,
սեռային
յարաբերութիւն
.
5.
սիրային
յարաբերութիւն
՝
կապ
.
6.
սիրոյ
առարկայ
՝
անձ
.
7.
որեւէ
բանի
հակում
.
ձգտում
,
փափաք
,
նուիրում
,
հետաքրքրութիւն
.
8.
համակրանք
,
գորով
,
գուրգուրանք
.
9.
համերաշխ
եւ
բարեացակամ
վերաբերմունք
.
հաշտութիւն
,
համերաշխութիւն
,
միաբանութիւն
.
ածական
10.
սիրելի
,
սիրասուն
։
Types
—
Անասնական
՝
կտղուցք
,
կիրք
։
—
Բանաստեղծական
՝
հրայրք
։
—
Գաղափարական
՝
պղատոնական
։
—
Զօրաւոր
՝
պաշտում
,
պաշտամունք
:
—
Թեթեւ
՝
համակրանք
:
—
Յոռի
կամ
չափազանցութեան
գացած
՝
մոլութիւն
։
Phrasal Verbs
Սէր ընել
ներգործական
բայ
1.
սիրահարիլ
.
2.
սիրային
կապի
մէջ
ըլլալ
.
3.
սեռային
յարաբերութիւն
ընել
։
Սէր կապել
ներգործական
բայ
լուռ
սէր
ունենալ
մէկուն
հանդէպ
։
Սէր ունենալ
ներգործական
բայ
սիրել
,
հակում
ունենալ
։
Սէր տալ
ներգործական
բայ
սիրել
։
Սէր տալ
,
սէր առնել
ներգործական
բայ
սիրել
եւ
սիրուիլ
:
Սէրը բաց ընել
ներգործական
բայ
սիրելը
խոստովանել
։
Սէրը գողնալ մէկուն
ներգործական
բայ
1.
մէկը
հրապուրել
՝
գրաւել
.
2.
մէկուն
սիրածը
ձեռքէն
խլել
։
Սէրը սիրտին մէջ պահել
ներգործական
բայ
սէրը
գաղտնի
պահել
՝
չարտայայտել
։
Սէրը սպաննել
ներգործական
բայ
սէրը
ոչնչացնել
,
սիրոյ
կապը
խզել
տալ
։
Phrases
Ի սէր
սիրոյ
համար
,
եթէ
կը
սիրես
,
բանի
մը
սիրոյն
,
յանուն
։
Հոգիիդ սիրուն
եթէ
հոգիդ
կը
սիրես
։
Սիրով
յօժարակամ
,
ուզելով
,
մտադիւր
:
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 2124
New!
(beta)
Similar words
շեռ
սեռ
սեր
Usage
beta
555 citations
Usage of matching Word Forms
սէր →
սէր
(noun)
(1 citation)
սէր →
սէր
(adjective)
(1 citation)
Սէր
†
unverified
(23 citations)
սէր
†
unverified
(294 citations)
Usage of matching Lexemes
սէր
(noun)
(17 word forms | 235 citations)
սէր
(adjective)
(1 word form | 1 citation)
Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results
Also search for "
Սէր
" in these imaged dictionaries:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
New!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
New!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
New!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
New!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
New!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
New!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
New!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes