Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology
 Dictionary
ոյժ գոյական Զօրութիւն, կորով, թափ, ազդեցութիւն * զօրք * հարկադրանք:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 361։


ՈՅԺ
գոյական Տե՛ս ուժ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 390
New!
ՈՅԺ (ույ) ուժի, (ից, կմ ժոյ) կմ ոյժի
(պահլաւերէն ōž, ōġ)

գոյական Ընդհանրապէս՝ ինչ որ առաջ է բերում որեւէ շարժում՝ գործողութիւն՝ արդիւնք. զօրութիւն, կարողութիւն։

Phrasal Verbs
Ոյժ գործ դնել
չէզոք բայ Բռնի միջոցների դիմել։
‣ Եթէ մենք չհնազանդինք՝ նա ոյժ գործ կդնէ, մեզ կբռնադատէ։

Ոյժը պատել
չէզոք բայ Բաւական ոյժ ունենալ մի բան անելու՝ մի բանի յաղթահարելու։
‣ Ոյժս չի պատում որ այս քարը շուռ տամ։
‣ Գիտես որ ոյժդ պատում է ինձ, դրա համար խրոխտում ես։

Ոյժի դիմել
չէզոք բայ Տե՛ս Ոյժ գործ դնել։

Ոյժ տալ
չէզոք բայ
    1. Ոյժը լարել։
‣ Ոյժ տանք բազուկներիս։
‣ Եզները ոյժ տուին և սայլը փոսից հանեցին։

    2. Մի բանի վրայ կենտրոնանալ։
‣ Միս չկար, իւղ չկար, մենք էլ ոյժ էինք տալիս հացին։
‣ Տեսութիւնը համառօտ անցէք, աւելի ոյժ տուէք գործնական պարապմունքներին։

Ոյժի մէջ լինել
չէզոք բայ Ոյժը պահպանել, ներգործել։
‣ Օրէնքը, քանի դեռ փոխված չէ՝ ոյժի մէջ է։

Ոյժի մէջ մտնել
չէզոք բայ Ոյժ ունենալ, սկսել ներգործել։
‣ Այս օրէնքը ոյժի մէջ է մտնում հրատարակվելուց տասը օր յետոյ։

Ոյժից ընկնել
չէզոք բայ Ոյժը կորցնել, թուլանալ, անզօրանալ։
‣ Արդէն ոյժից ընկել եմ ես։
‣ Առիւծը ծերացել, ոյժից ընկել էր։
‣ Ոյժից ընկած քացախ։

Phrases
Այրական ոյժ
գոյական Սեռական կարողութիւն։

Ոյժից վեր
ածական Ինչ բանի ոյժը չի պատում, ինչ որ անկարող է մարդ անելու։
‣ Դու ոյժից վեր բան ես բռնել, տակից չես կարողանայ դուրս գալ։
‣ Քո առաջարկը իմ ոյժից վեր է, չեմ կարող կատարել։

Տե՛ս եւ Զօրութիւն, Կարողութիւն, Ուժ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1709
New!
(beta)
Ոյժ
գոյական
    1. մարդու եւ կենդանիներու այն կարողութիւնը՝ յատկութիւնը, մկաններու լարումով շարժումներ՝ գործողութիւններ կատարելու.

    2. ֆիզիքական կարողութիւն՝ հզօրութիւն.

    3. ֆիզիքական զօրութեան գործադրում որեւէ նպատակի հասնելու համար.

    4. մտաւոր եւ հոգեկան յատկութիւններ երեւան բերելու՝ կամք, խելք, ուժեղ բնաւորութիւն եւայլն ներքին կարողութիւն.

    5. որեւէ բան ընելու, որեւէ ձեւով ինքզինք արտայայտելու բարոյական կարողութիւն՝ հնարաւորութիւն.

    6. որեւէ կարգի աշխատանք կատարելու կարողութիւն՝ զօրութիւն.

    7. իրաւական զօրութիւն.

    8. պետութեան յարձակողական, պաշտպանողական եւ բարգավաճման միջոցները (բանակ՝ նաւատորմ՝ վաճառականութիւն՝ դրամ եւ այլն).

    9. ազդելու՝ իրեն ենթարկելու իշխելու կարողութիւն. իշխանութիւն, զօրութիւն.

    10. որեւէ շարժման պատճառ.

    11. այս կամ այն կարգի գործունէութիւնը՝ դիրքորոշումը՝ վերաբերումը պայմանաւորող հանգամանք. ներգործութիւն, ազդեցութիւն.

    12. համոզելու՝ ենթարկելու՝ որեւէ տպաւորութիւն ձգելու կարողութիւն.

    13. որեւէ բանի արտայայտման չափը. զօրութիւն, ուժգնութիւն, սաստկութիւն.

    14. մտաւոր՝ հոգեկան կարողութիւններու՝ ապրումներու մեծութիւն՝ զօրութիւն. օրինակ՝
‣ խելքի ոյժ.

    15. ուժանիւթի աղբիւր եղող որեւէ մարմին՝ երեւոյթ.

    16. որեւէ կարգի գործունէութեան՝ որեւէ նպատակի իրագործման համար անհրաժեշտ միջոց՝ հնարաւորութիւն.

    17. որեւէ բանի մղող՝ որեւէ բան յառաջ բերող հանգամանք՝ երեւոյթ.

    18. որեւէ բնորոշ յատկանիշով կամ գործունէութեան որոշակի նպատակով բնութագրուող հանրային խաւ՝ խմբակ՝ դասակարգ. օրինակ՝
‣ մտավորական ուժեր.

    19. ֆիզիքական ճնշում. բռնութիւն.

    20. զարգացումի՝ ապրելու հնարաւորութիւն. կենսունակութիւն.

    21. եռանդ, աւիւն, կորով.

    22. գործունէութեան՝ կենսունակութեան աղբիւր հանդիսացող հանգամանք՝ յատկութիւն.

    23. խանդավառութիւն, ոգեւորութիւն.

    24. բռնադատութիւն, հարկադրանք.

    25. որեւէ բանի գործօն.

    26. նիւթական եւ ֆիզիքական միջոցներ.

    27. ոեւէ հանրութեան՝ հաւաքականութեան՝ վայրի մարդիկ, իբրեւ որեւէ կարգի գործունէութիւն կատարողներ. օրինակ՝
‣ մենք մեր ուժերով պատրաստեցինք համերգը.

    28. թունդ ըլլալը. կծուութիւն, բարկութիւն։

Հակառակը՝ ձգողական։

Phrasal Verbs
Ոյժ առնել
ներգործական բայ
    1. ոյժ ստանալ. զօրանալ.
    2. թափ առնել։

Ոյժ գործ դնել
ներգործական բայ բռնի միջոցներու դիմել:

Ոյժ տալ
ներգործական բայ
    1. զօրացնել, ուժեղացնել.
    2. ոյժ հաղորդել՝ փոխանցել՝ տալ.
    3. նպաստել, սատարել, օգնել.
    4. քաջալերել.
    5. զարկ տալ.
    6. ճիգ գործադրել, ջանք թափել.
    7. լարուիլ, ճգնիլ.
    8. բանի մը վրայ կեդրոնանալ՝ իյնալ։

Ուժերը լարել
ներգործական բայ ճգնիլ:

Ուժերը ներել
ներգործական բայ հնարաւորութիւնները թոյլ տալ, կարողանալ, ի վիճակի ըլլալ:

Ուժերը չափել
ներգործական բայ
    1. որեւէ դժուար գործ յաղթահարելու փորձ ընել.
    2. մրցիլ։

Ուժերը տեղը գալ
չէզոք բայ ուժը վերականգնիլ, զօրութիւնը վերականգնիլ:

Ուժերը փորձել
ներգործական բայ
    1. ճգնիլ.
    2. մրցիլ.
    3. ճնշել մէկը, գիտնալով որ ան տկար է։

Ուժէ իյնալ
չէզոք բայ
    1. ուժը պակսիլ. թուլնալ, տկարանալ.
    2. իրաւազօրութիւնը կորսնցնել, գործողութեան ուժը կորսնցնել.
    3. ազդեցութիւնը՝ ներգործութիւնը կորսնցնել.
    4. նշանակութիւնը՝ կարեւորութիւնը կորսնցնել:

Ուժը կորսնցնել
ներգործական բայ Տե՛ս ուժէ իյնալ:

Ուժը պատել
ներգործական բայ բաւարար ոյժ ունենալ բան մը ընելու՝ բան մը յաղթահարելու:

Ուժի գալ
չէզոք բայ
    1. ուժերը վերականգնիլ.
    2. առողջութիւնը վերականգնիլ. կազդուրուիլ.
    3. ոգեւորուիլ, խանդավառուիլ:

Ուժի դիմել
չէզոք բայ ոյժ ի գործ դնել, ճնշում ի գործ դնել։

Ուժի դիրքերէ խօսիլ
ներգործական բայ
    1. ոյժ գործադրելու՝ պատերազմի դիմելու սպառնալիքով խօսիլ. զէնքի ուժով սպառնալ.
    2. իրաւունքի՝ արդարութեան հիմամբ խօսիլ:

Ուժի մէջ ըլլալ
չէզոք բայ ուժը պահպանել, ներգործել, ի զօրու ըլլալ։

Ուժի մէջ մտնել
ներգործական բայ
    1. ոյժ ունենալ, ներգործել.
    2. գործադրութեան դրուիլ, կիրարկուիլ։

Phrases
Այրական ոյժ
սեռային կարողութիւն։

Անընդդիմակաց ոյժ
այնպիսի պատահար, որուն առաջքը առնել մարդը անկարող է եւ հետեւաբար՝ ենթական, պատասխանատուութենէ զերծ կը կացուցուի:

Կենսական ոյժ
մարդկային եւ կենդանական գործարաններու կարողութիւնը, որ կը դիմադրէ այն ուժերուն, որոնք կարող են խանգարել անոր կանոնաւոր գործունէութիւնը:

Հիւլէական ոյժ
անհաստատ տարրերու, տարբաղադրումով ազատուած ներոյժի նկատառելի քանակ։

Ձգողական ոյժ
բնութեան մէջ բոլոր մարմինները զիրար քաշելու եւ իրարու մօտենալու ձգտելու ոյժ։

Ձիու ոյժ
այն ուժը, որ կրնայ 4562 քլկ. ծանրութիւնը 1 վայրկեանի մէջ բարձրացնել կամ յառաջ տանիլ մէկ մեթր:

Վանողական ոյժ
    1. հեռացնող, հեռու մղող.
    2. տհաճ զգացում յառաջացնող.
    3. անհամակրելի։

Ուժերը ներածին չափ
հնարաւորութեան սահմաններու մէջ, կարելիութեան սահմաններու մէջ:

Ուժէ վեր
իր կարողութենէն վեր, զօրութենէն վեր:

Ուժի դիրքի քաղաքականութիւն
բռնութեան՝ զէնքի ոյժ գործածելու սպառնալիքի կամ գործադրութեան վրայ հիմնուած քաղաքականութիւն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1849
New!
(beta)
 Usage beta 738 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "ՈՅԺ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com