Dictionary
Dictionary
New!
Text Corpus
Corpus
Spellcheckers
Spellcheckers
Fonts
Fonts
Docs
Docs
About
About
English
հայերէն
русский
français
Deutsch
Türkçe
Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
Armenian
Arm
|
Armenian-English
Arm-Eng
|
English-Armenian
Eng-Arm
|
Armenian-French
Arm-Fre
|
French-Armenian
Fre-Arm
Dictionary
1.
Յ
,
յ
,
յի
գոյական
2.
Յ
Նախադրութիւն
,
որ
գործ
է
ածվում
գրաբարում
Ի
նախդրի
փոխարէն
,
որոշ
հոլովներ
կազմելիս
՝
ձայնաւորով
սկսվող
բառերի
առաջ
Source:
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
p. 1529
New!
(beta)
Յ
1.
մեր
այբուբենին
21
ր
դ
տառը
։
Կարելի
է
ըսել
,
թէ
ունի
երեք
ձեւի
հնչիւն
.
ա
)
բառերուն
սկիզբը
հագագային
բաղաձայն
հի
հնչիւն
.
բ
)
բառերուն
մէջ
՝
կիսաձայնի
.
գ
)
բառերուն
վերջաւորութեան
գրեթէ
անձայն
է
։
2.
Բառերուն
սկիզբը
,
բազմաթիւ
բառերու
պարագային
,
ձեւափոխուած
եւ
ձայնափոխուած
ի
տառը
կը
փոխարինէ
:
Գրաբարի
մէջ
ի
նախդիրով
հոլովներու
պարագային
-
նախդրիւ
տրական
,
նախդրիւ
վերջահոլով
տրական
(
ներգոյական
)
եւ
բացառական
-
երբ
տուեալ
բառը
ձայնաւորով
սկսէր
,
ին
կը
վերածուէր
յի
.
օրինակ
‣
նախդրիւ
տրական
,
ի
առաջ
=
յառաջ
(
դէպի
առաջ
).
ներգոյական
,
ի
անձին
=
յանձին
(
անձին
մէջ
).
բացառական
,
ի
Աստուծոյ
=
յԱստուծոյ
(
Աստուծմէ
):
Միջանկեալ
նշենք
,
որ
տառադարձութեան
հին
օրէնքով
,
օտար
լեզուներու
(
այբուբեններու
)
J
տառը
տառադարձած
ենք
Յ
.
օրինակ
՝
Jesus
(
Յիսուս
),
Juda
(
Յուդա
),
Joseph
(
Յովսէփ
):
Բառասկիզբին
յառաջացած
յ
տառը
աշխարհաբարի
անցած
կարգ
մը
բառերուն
մէջ
պահած
է
իր
գոյութիւնը
,
կարծէք
արմատին
հետ
ձուլուելով
,
միս
ու
ոսկոր
կազմելով
,
ինչպէս
՝
յառաջ
,
յարգ
(
իրենցմէ
կազմուած
բազմաթիւ
բառերու
մէջ
ալ
պահելով
յ
տառը
)
կամ
սակաւադէպ
գործածութիւն
ունեցող
գրաբարեան
քարացած
կապակցութիւններու
մէջ
.
օրինակ
յաւարտ
սուրբ
պատարագի
,
յոտնկայս
երգել
,
յօգուտ
եւ
այլն
։
Իմաստային
գետնի
վրայ
ունի
երեք
նշանակութիւն
.
ա
)
նպատակային
իմաստ
՝
համար
,
իբրեւ
,
որպէս
.
օրինակ
՝
յանուն
ազատութեան
(
ազատութեան
համար
՝
անունով
).
բ
)
շարժման
՝
ուղղութեան
իմաստ
՝
դէպի
.
օրինակ
՝
յառաջ
(
դէպի
առաջ
).
գ
)
յանգման
իմաստ
՝
մինչեւ
.
օրինակ
՝
մինչեւ
յաւան
(
մինչեւ
աւանը
):
3.
Բառամէջի
յ
տառը
ունի
կիսաձայնի
,
ձայնաւոր
ե
տառի
հնչիւն
.
օրինակ
՝
‣
կայան
(
կաեան
),
այս
(
աես
)
ես
այլն
։
Բառասկիզբին
եւ
բառամէջին
,
երբ
ա
տառին
յ
տառը
յաջորդած
է
եւ
այս
վերջինին
ալ
բաղաձայն
մը
.
օրինակ
՝
‣
այծ
,
այս
,
ա
եւ
յ
տառերը
իրարու
փարելով
՝
ստացուած
է
աե
երկբարբառային
հնչիւնը
։
Կարգ
մը
գաւառաբարբառներու
մէջ
,
առանց
բառակազմութեան
,
հոլովման
կամ
խոնարհման
,
երկբարբառը
հնչիւնափոխութեան
ենթարկուած
է
.
օրինակ
՝
‣
այծ
=
էծ
,
այսօր
=
էսօր
,
գայլ
=
գէլ
,
հայր
=
հէր
,
սայլ
=
սէլ
։
4.
Բառավերջի
յ
տառը
,
ինչպէս
ըսուեցաւ
,
գրեթէ
անձայն
է
ներկայիս
։
Սովորաբար
զայն
կը
կանխեն
ա
եւ
ո
տառերը
։
Միավանկ
բառերու
պարագային
,
բառավերջի
յ
տառը
,
աին
,
էին
եւ
ոին
միանալով
,
ընդհանրապէս
երկբարբառային
հնչիւն
կ՚ունենայ
.
օրինակ
՝
‣
բայ
,
ճայ
,
թէյ
,
մէյ
մը
,
խոյ
,
Նոյ
։
Կան
կարգ
մը
բացառութիւններ
-
լայ
,
տայ
,
գայ
,
գոյ
,
եւ
այլն
:
Բառակերտումի
,
հոլովման
եւ
խոնարհման
ատեն
,
բառավերջի
յ
տառը
կը
կորսուի
,
եթէ
իրեն
յաջորդէ
բաղաձայն
մը
,
օրինակ
՝
‣
ծառայ
-
ծառաներ
.
իսկ
նոյն
պարագաներուն
,
եթէ
իրեն
յաջորդէ
ձայնաւոր
մը
,
անձայն
յն
կը
վերածուի
կիսաձայնի
.
օրինակ
՝
‣
ծառայ
-
ծառայել
-ծառայութիւն
-
ծառայեցի
։
Իբրեւ
թուանշան
կը
նշանակէ
300
Յ
(
գլխագիր
Յ
առանց
միջակէտի
)
եւ
300
ր
դ
Յ
. (
գլխագիր
Յ
.
միջակէտով
):
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 1583
New!
(beta)
Similar words
է
Usage
beta
112 citations
Usage of matching Word Forms
Յ
†
unverified
(55 citations)
յ
†
unverified
(57 citations)
Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results
Also search for "
Յ
" in these imaged dictionaries:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
New!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
New!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
New!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
New!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
New!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
New!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
New!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes