Dictionary
Dictionary
New!
Text Corpus
Corpus
Spellcheckers
Spellcheckers
Fonts
Fonts
Docs
Docs
About
About
English
հայերէն
русский
français
Deutsch
Türkçe
Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
Armenian
Arm
|
Armenian-English
Arm-Eng
|
English-Armenian
Eng-Arm
|
Armenian-French
Arm-Fre
|
French-Armenian
Fre-Arm
Morphology
Matching Word Forms
Հայր →
Հայր
հայր →
հայր
(noun)
Matching Lexemes
Հայր
(3 word forms)
Հայր
,
Հօր
,
Հօրից
հայր
(34 word forms)
հա՞յրն
,
հայրդ
,
հայրեր
,
հայրերէն
,
հայրերը
,
հայրերի
,
հայրերից
,
հայրերն
,
հայրերով
,
հայրերու
,
հայրերուն
,
հայրը
,
հայրն
,
հայրս
,
հարանց
,
հարանք
,
հարբ
,
հարբք
,
հարց
,
հարք
,
հարքն
,
հօր
,
հօրդ
,
հօրէ
,
հօրը
,
հօրից
,
հօրիցդ
,
հօրիցը
,
հօրիցն
,
հօրմէ
,
հօրմէն
,
հօրն
,
հօրով
,
հօրս
հայր
(noun)
(1 word form)
հայր
Dictionary
հայր
գոյական
Զաւակի
տէր
մարդ
*
հոգեւորականի
տիտղոս
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 237։
ՀԱՅՐ
գոյական
ընտանիքի
տէր
։
Phrases
հայր մեր
տէրունական աղօթք
։
ՀԱՅՐ
գոյական
1.
ընտանիքի
պետ
։
2.
(
եկեղեցիի
՝)
հայրապետ
։
Phrases
մեծ հայր
պապ
։
պապուն հայրը
ջոջպապ
։
Source:
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
p. 268
New!
1.
ՀԱՅՐ
հօր
, (
հարբ
,
հարք
,
հարց
,
հարբք
կմ
+
հարանք
,
հարանց
),
հայրեր
,
երբեմն
հարք
գոյական
1.
Արական
սեռի
անձ
,
որ
որդի
ունի
,
արու
ծնող
.
+
հար
, +
հէր
, +
խէր
։
Հակառակը՝
Մայր
։
‣
Հայր
և
որդի
միասին
աշխատում էին
։
‣
Նրա
հայրն
ու
մայրը
դեռ
կենդանի
են
։
‣
Հայրս
արհեստաւոր
էր
։
‣
Հօրից
է մնացել
այդ
տունը
։
‣
Հօրով
մօրով
մնաս
(
օրհնէք
)։
2.
Նախահայր
,
նահապետ
։
‣
Մեր
ազգի
հայրն
է
Հայկ
նահապետը
ըստ
ժողովրդական
աւանդութեան
։
3.
յոգնակի
ձեւով
Նախնիք
,
պապեր
,
նախապապեր
եւն
։
‣
Մեր
հայրերից
այդպէս
ենք լսել
։
4.
Փոխաբերաբար
Սկզբնապատճառ
,
հեղինակ
։
‣
Այդ
բոլոր
չարիքների
հայրը
դու
եղար
։
‣
Հերոդոտոսը
պատմութեան
հայր
է կոչվում
։
‣
Հայ
պատմագրութեան
հայրն
է
Մովսէս Խորենացին
։
5.
Խնամող
,
վերահսկող
։
‣
Հայր
չունի
,
դո՛ւ
եղիր
նրան
հայր
։
6.
Նմանութեամբ
(
Կրօնական
)
Աստուած
,
իբրեւ
արարիչ
ամենքի
, (
գործ է ածվում
Երկնաւոր
,
Ամենակալ
եւն
բառերի
հետ
)։ (
Այս
նշանակութեամբ
գրվում է
գլխագրով
)։
7.
(
Կրօնական
)
Յարգական
մակդիր
հոգեւորականների
, (
փոխանակ
ասելու
տէր
կամ
պարոն
)։
‣
Հա՛յր
սարկաւագ
,
Հայր
Արսէն Այտնեան
,
Հայր
Ղեւոնդ Ալիշան
։
Derivatives
Եկեղեցու հայրեր
(
Եկեղեցական
)
Հոգեւոր
կոչման
անձեր
կամ
հեղինակներ
,
որոնց
գրուածքները
կամ
որոշումները
եկեղեցու
մէջ
վայելում
են
հեղինակութիւն
։
8.
Փոխաբերաբար
(
Տպարանական
)
Պողպատի
կտոր
,
որի
վրայ
բարձր
քանդակված
է
տառը
,
և
որից
ճնշման
միջոցով
ստանում
են
մայրը
(
8
)
կամ
մատրիցան
։
Types
Խոստովանութեան հայր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Տե՛ս
Խոստովանահայր
։
Հոգեւոր հայր
կամ
լոկ
,
հայր
գոյական
1.
Նա
որ
մէկին
որդեգրել է
և
իբրեւ
հայր
պահում է
։
Համեմատել
Հոգէորդի
։
‣
Նա
իւր
հոգեւոր հօրը
իբրեւ
հարազատ
հօր
սիրում էր
։
2.
(
Կրօնական
)
Կրօնական
՝
բարոյական
կրթութիւն
տուող
,
կրթող
։
‣
Դուք
ոչ
միայն
մեր
ուսուցիչն
էք
,
այլ
և
հոգեւոր
հայրը
։
‣
Դուք
իմ
հոգեւոր
հայրն
էք
,
ձեր
առաջ
գաղտնիք
չունիմ
։
Հայր սուրբ
(
հայրսուրբի
,
հայրսուրբներ
)
գոյական
(
Կրօնական
)
Վարդապետի
տիտղոս
,
յարգական
անուն
։
‣
Հայր սուրբից
իրաւունք
ստացաւ
։
Սուրբ հայր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Հռոմի
պապի
տիտղոսը
։
Սրբազան հայր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Եպիսկոպոսի
տիտղոսը
։
Վեհափառ հայր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Կաթողիկոսի
տիտղոսը
։
Տէր հայր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Քահանայի
տիտղոս
։
Phrasal Verbs
Հէրն անիծել
ներգործական
բայ
Սաստիկ
վնասել
։
‣
Ես
քո
հէրը կանիծեմ
,
դեռ
սպասի՛ր
։
Հօրը քաշել
չէզոք
բայ
Հօրից
ժառանգել
մի
յատկութիւն
,
ֆիզիկական
կամ
բարոյական
,
հօրը
նմանել
։
‣
Նա
հօրն է քաշել
,
եղբայրը
մօրը
։
‣
Ամեն
բանում
հօրն է քաշել
,
կարծես
հայրը
նորից
ջահելացած
լինի
։
Հօր քունը քնանալ
չէզոք
բայ
1.
Խոր
քնած
լինել
մեռածի
պէս
։
2.
Մեռնել
։
‣
Խօրս
քուն
քնիս
(
անէծք
)
։
Phrases
Հէ՜րն անիծած
միջարկութիւն
Արհամարհանքի
և
բարկութեան
արտայայտութիւն
։
‣
Դու
չգիտես
,
նա
ի՛նչ
շունն
է
.
նրա
հէրն
անիծած
։
‣
Հէրդ
էլ
անիծած
,
ուր
ուզում ես
գնա՛
գանգատվիր
։
Հէ՜ր օրհնած
միջարկութիւն
Ա՜յ
մարդ
,
մարդ
աստծու
(
զարմանքի
և
անբաւականութեան
արտայայտութիւն
)։
‣
Այդքան
քեզ
լաւութիւն
է
անում
.
մի
անգամ
բերանդ
բա՛ց
,
ասա
շնորհակալ
եմ
,
հէր
օրհնած
։
‣
Ի՞նչ
ընկել
ես
կողքիդ
,
հէ՛ր
օրհնած
,
երեխան
ձեռքից
գնում
է
։
Թէկուզ հայրս պատանքն ուսին գայ
(
թէկուզ
հայրս
գերեզմանից
դուրս
գայ
և
պահանջէ
),
Ոչ
մի
դէպքում
,
անկարելի
է
,
բնաւ
։
Հօրս գերեզմանը վկայ
,
Հօրս գերեզմանով երդվում եմ
Անսուտ
՝
անդրժելի
երդման
բանաձեւ
։
Հօր գինը վրան է։
Շատ
թանկ
արժէ
։
‣
Լաւ
ապրանք
է
,
բայց
հօր
գինը
վրան
է
։
Հօր կողը
Մայրը
,
հօր
կողակիցը
։
‣
Քու
հօր
կողը
... (
հայհոյանք
)։
‣
Հօրս
կողին
ուշունց
տուեց
։
Հօրս կուշտը գնաս
Տե՛ս
Հօրս ցաւին գաս
։
Հօր որդի է
Լաւ
ընտանիքից
է
,
ազնիւ
ծնունդ
է
,
լաւ
տղայ
է
։
Ի՜նչ հօրս ցաւն է
Հեշտ
կամ
չնչին
բան
է
։
‣
Ի՞նչ
հօրս
ցաւն
է
այդ
,
որ
ամեն
օր
առնում
բերում
ես
։
Հօրս ցաւը
1.
Երկար
ու
տաղտկալի
բան
։
‣
Ժողով
չէր
,
հօրս
ցաւն
էր
,
հոգիս
դուրս
եկաւ
մինչեւ
վերջացաւ
։
2.
Անբուժելի
՝
մահաբեր
հիւանդութիւն
(
որից
հայրը
մեռել
է
)։
‣
Տեսա՞ր
հիւանդին
,
ի՞նչն
է
ցաւում
. ―
Հօրս
ցաւիցն
է
։
3.
Ցասման
բացագանչութիւն
,
անէծք
։
‣
Մա՛յրիկ
,
քաղցած
եմ
,
ի՞նչ
ուտեմ
. ―
Հօրս
ցաւը
(
կեր
)։
Էլ ի՛նչ հօրս ցաւն ասես
Ամեն
տեսակ
անախորժ
և
անարգ
(
մարդկանց
և
իրերի
մասին
)։
‣
Շուն
,
գայլ
,
կատու
,
էլ
ի՛նչ
հօրս
ցաւն
ասես
՝
ներս
են
մտնում
։
‣
Ոսկրացաւ
,
հարինք
,
թոքախտ
,
էլ
ի՛նչ
հօրս
ցաւն
ասես
որ
չունի
։
Հօրս ցաւին գաս
(
անէծք
)
,
Մեռնես
։
‣
Փչանա՜ս
,
հօրս ցաւին գաս
։
Հօրից որդի
մակբայ
Սերունդէ սերունդ
,
ժառանգաբար
։
Տե՛ս եւ
Հայրիկ
,
Աբբահայր
։
Source:
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
p. 1187
New!
(beta)
⨀
old word
2.
ՀԱՅՐ
(
րի
)
գոյական
Արշակունի
թագաւորների
արքունիքի
ներքինապետը
,
մարդպետ
։
Source:
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
p. 1188
New!
(beta)
ՀԱՅՐ
գոյական
1.
ամուսնացած
եւ
զաւակի
տէր
այր
մարդ
,
հայրիկ
,
արու
ծնող
,
բազմանդամ
ընտանիքի
պետ
՝
տէր
՝
պաշտպան
՝
խնամող
,
հար
,
հէր
,
խէր
.
Հակառակը՝
մայր
,
մայրիկ
,
մէր
։
Types
—
մեծ
հայր
՝
պապ
.
—
պապուն
հայրը
՝
ջոջպապ
.
—
պապերուն
պապերը
՝
կամ
պատմական
հայրերը
՝
նախահարք
կամ
նախահայրեր
.
2.
Աստուծոյ
տրուած
ստորոգելիներէն
մէկը
՝
իբրեւ
բոլոր
արարածներու
ծնող
՝
հասարակաց
՝
ընդհանուր
հայր
.
օրինակ
՝
‣
Երկնաւոր
Հայր
.
3.
եկեղեցականներու
՝
հոգեւորականներու
տրուած
յարգական
տիտղոս
՝
իբրեւ
հոգեւոր
հայր
.
Types
—
եկեղեցական
հայրերու
պետ
՝
հայրապետ
.
—
կաթոլիկ
հոգեւորականներու
պետ
՝
Սուրբ Հայր
կամ
Պապ
.
—
եպիսկոպոսի
տիտղոս
՝
սրբազան հայր
.
—
Վարդապետի
՝
հայրսուրբ
.
—
քահանայի
՝
տէրհայր
.
Related Words
—
Ս
.
Եկեղեցւոյ
առաքելաշաւիղ
հայրապետներ
՝
աստուածազգեաց
ու
աստուածաբան
վարդապետներ
՝
որոնց
գրուածքները
կամ
որոշումները
կը
վայելեն
մեծ
հեղինակութիւն
՝
Սուրբ Հարք
կամ
Սուրբ Հայրեր
։
—
Յիսուսի
սորվեցուցած
աղօթքը
՝
Հայր մեր
կամ
տէրունական աղօթք
:
—
Աշխարհի
առաջին
հայրը
՝
նախահայր Ադամ
,
ինչպէս
առաջին
մայրը
՝
նախամայր Եւա
.
4.
արքունի
տիտղոս
Արշակունի
թագաւորներու
ներքինապետին
.
օրինակ
՝
‣
Հայր
Մարդպետ
:
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 1151
New!
(beta)
Similar words
հաեր
հաէր
հայեր
հայէր
յար
Usage
beta
608 citations
Usage of matching Word Forms
Հայր →
Հայր
(3 citations)
հայր →
հայր
(noun)
(1 citation)
Հայր
†
unverified
(73 citations)
հայր
†
unverified
(129 citations)
Usage of matching Lexemes
Հայր
(3 word forms | 14 citations)
հայր
(34 word forms | 387 citations)
հայր
(noun)
(1 word form | 1 citation)
Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results
Also search for "
Հայր
" in these imaged dictionaries:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
New!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
New!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
New!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
New!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
New!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
New!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
New!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes