Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

Կենալ → կենալ (verb)
(Infinitive) • Nominative case
(Infinitive) • Accusative case
 Dictionary
կենալ չէզոք բայ Մնալ, կայնիլ, կանգ առնել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 210։


ԿԵՆԱԼ
չէզոք բայ
    1. մնալ։
    2. կանգնիլ, կայնիլ։
    3. կանգ առնել։
    4. կտրիլ, դադրիլ, կասիլ։
    5. (տուն մը՝) բնակիլ։
    6. (տեղ մը՝) մնալ. սպասել։
    7. (բան մը՝ պատճառ մը՝) ըլլալ։
    8. (հագուստը վրան լաւ՝) յարմարիլ, յագչիլ. փակչիլ։
    9. (ժամացոյցը՝) չբանիլ։
    10. (սիրտը՝) դադրիլ։

Phrases
դէմ կենալ
դիմադրել, ծառանալ։

հակառակ կենալ
հակառակիլ, ընդդիմանալ։

ետ կենալ
հրաժարիլ։

կռնակ՝ պաշտպան կենալ
պաշտպանել, ջատագովել։

ջուրին վրայ կենալ
ծփալ։

զգոյշ կենալ
զգուշանալ։

ասդին անդին կենալ
դեգերիլ, սլքտալ։

տէր կենալ
իւրացնել, որդեգրել։

գիշերը տեղ մը կենալ
գիշերել։

(մէկուն) կողքին կենալ
օգնել։

արթուն կենալ
հսկել։

մեկուսի կենալ
հեռանալ, քաշուիլ, կղզիանալ։

առանց կենալու
անդադար, անընդհատ, շարունակ։

հաստատ կենալ
ամրանալ. պնդել։

լուռ կենալ
լռել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 233
New!
ԿԵՆԱԼ (սահմանական ներկայ կենում եմ, անցեալ անկատար կենում էի, ստոր. ներկայ կենամ, անցեալ անկատար կենայի, արգել. մի՛ կենար, ապառնի կկենամ, ներկայ դերբայ կենացող կմ կեցող, ապառնի դերբայ կենալու, անցեալ կատարեալ կեցայ և կացի, հրամայական կեցի՛ր և կա՛ց, ներկայ դերբայ կեցող և կացող, անցեալ դերբայ կեցել և կացել, կեցած և կացած)
չէզոք բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1055
New!
(beta)
ԿԵՆԱԼ
չէզոք բայ
    1. մնալ, գտնուիլ.
    2. կանգնիլ, ոտքի ելլել, կայնիլ.
    3. կանգ առնել.
    4. կտրիլ, դադրիլ, կասիլ.
    5. բնակիլ, ապրիլ, բնակութիւն հաստատել, կեալ (գրաբար).
    6. սպասել։

Հակառակը՝ նստիլ, քալել, շարժիլ, մեռնիլ։

Phrasal Verbs
Դէմ կենալ
չէզոք բայ դիմադրել, ծառանալ.

խօսքով դէմ կենալ
ներգործական բայ դիմադարձել, հակաճառել.

հակառակ կենալ
չէզոք բայ հակառակիլ, ընդդիմանալ.

կռնակ կենալ
ներգործական բայ պաշտպան՝ պաշտպանել, ջատագովել, զօրավիգ կանգնիլ.

ջուրին վրայ կենալ
չէզոք բայ ծփալ.

զգոյշ կենալ
չէզոք բայ զգուշանալ.

ասդին-անդին կենալ
չէզոք բայ դեգերիլ, թափառիլ, սլքտալ.

տէր կենալ
ներգործական բայ
    1. պաշտպանել,
    2. իւրացնել, որդեգրել.

տուն մը կենալ
ներգործական բայ բնակիլ.

տեղ մը կենալ
չէզոք բայ մնալ, սպասել.

գիշերը տեղ մը կենալ
չէզոք բայ գիշերել.

բան մը կենալ, պատճառ մը կենալ
ներգործական բայ ըլլալ.

հագուստը վրան լաւ կենալ
չէզոք բայ յարմարիլ, փակչիլ.

մէկուն կողքին կենալ
չէզոք բայ օգնել. զօրավիգ կանգնիլ.

արթուն կենալ
ներգործական բայ հսկել.

մեկուսի կենալ, մէկ կողմ կենալ
չէզոք բայ հեռանալ, քաշուիլ, կղզիանալ.

ժամացոյցը կենալ, ինքնաշարժը կենալ, մեքենան կենալ
ներգործական բայ չէզոք բայ չբանիլ, չաշխատիլ, դադրիլ.

սիրտը կենալ
չէզոք բայ դադրիլ (մեռնիլ).

հաստատ կենալ
չէզոք բայ ամրանալ, չնահանջել, պնդել.

լուռ կենալ
չէզոք բայ լռել.

անշարժ կենալ
չէզոք բայ անշարժանալ:

Phrases
առանց կենալու
անդադար, անընդհատ, շարունակ, յարատեւ.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1006
New!
(beta)
ՆՍՏԻԼ
չէզոք բայ
    1. յետոյքը՝ նստատեղին որեւէ բանի վրայ տեղաւորել՝ սրունքները ծալելով կամ կախելով. տեղ առնել՝ հանգչիլ աթոռի վրայ. բազմիլ.

    2. բարձրանալով տեղաւորուիլ կենդանիի վրայ. հեծնել.

    3. փոխադրամիջոցի՝ փոխադրակառքի վրայ կամ մէջ տեղ գրաւել.

    4. նստած վիճակով աշխատիլ՝ զբաղիլ.

    5. գտնուիլ, ըլլալ.

    6. բանտարկուիլ.

    7. թառիլ, դադարիլ, հանգչիլ, կծկիլ.

    8. թեքիլ, իջնել (արեւ).

    9. որեւէ մակերեւոյթի՝ տարածութեան վրայ իջնել՝ տարածուիլ.

    10. տակը՝ յատակը իջնել (հեղուկներու մէջ եղած որեւէ բան).

    11. իջնելով որեւէ բանի վրայ մնալ՝ տեղաւորուիլ. օրինակ՝
‣ մատ մը փոշի նստած էր.

    12. իր մակերեսէն՝ բարձրութենէն իջնել. գետնի մէջ խորանալ.

    13. ոտքերը ծալելով տեղաւորուիլ գետնի վրայ (կենդանիներու յատուկ).

    14. մեղմանալ, հանգստանալ, դադրիլ, հանդարտիլ (զայրոյթը).

    15. մարմնին վրայ լաւ տեղաւորուիլ՝ յարմար գալ (հագուստ-կապուստ).

    16. բնակիլ, ապրիլ, կենալ.

    17. անհրաժեշտ ձեւով միանալ՝ կապուիլ՝ յարմարիլ.

    18. արմատ արձակած ըլլալ.

    19. շինուած՝ կառուցուած ըլլալ.

    20. (Փոխաբերական իմաստ) արժել. օրինակ՝
‣ այս գործը սուղի նստեցաւ.

    21. մնալ որեւէ վիճակի՝ դրութեան մէջ. ծուլանալ.

    22. գահակալել, աթոռակալել.

    23. խրիլ (նաւ).

    24. թխսել (հաւ).

    25. կծկուիլ, կուչ գալ, սեղմուիլ, փոքրանալ (երախայ):

Types
— Անհոգ՝ ծուլանալ, ընդողնիլ։

— Դարանի մէջ՝ դարանիլ։

— Թուխսի՝ թխսել:

— Թռչունը, հաւը (թառին վրայ)՝ թառիլ:

— Կողի վրայ՝ ընկողմանիլ։

— Ձի՝ հեծնել։

— Մրուրը յատակը՝ իջնել, ըռվողիլ:

— Յետոյքը առանց գետին դնելու՝ պպզիլ:

— Նաւակի, նաւու՝ խրիլ:

— Նստած տեղը՝ նստուկ:

— Շէնքի՝ կքիլ։

— Պատի՝ խեչիլ։

— Սրունքները ծալելով՝ ծալապատիկ։

— Տեղ մը՝ բնակիլ, կենալ, մնալ։

Phrasal Verbs
Բան մը սուղի նստիլ
չէզոք բայ
    1. նախատեսուածէն աւելի ծախսի նայած ըլլալ՝ աւելի ծախս ըրած ըլլալ.
    2. բարոյական կամ նիւթական տեսակէտէ կորուստ ունենալ:

Բանտ նստիլ
չէզոք բայ բանտարկութեան պատիժ կրել:

Թուխսի (թուխս) նստիլ
չէզոք բայ ՝ (Ծղրկն.)՝ շատ գաղտնի պահել:

Մէկուն հարստութեան վրայ նստիլ
չէզոք բայ մէկուն հարստութեան տիրանալ՝ վարպետութիւն, նենգութիւն գործելով:

Տուն մը նստիլ
չէզոք բայ բնակիլ, բնակութիւն հաստատել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1738
New!
(beta)
 Usage beta 192 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma Կենալ or the word form Կենալ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "Կենալ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com