Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ԿԱՊԵԼ → կապել (verb)
(Infinitive) • Nominative case
(Infinitive) • Accusative case
 Dictionary
կապել ներգործական բայ Միացնել, զօդել * կապ անցընել, կաշկանդել, սանձել * կախակայել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 203։


ԿԱՊԵԼ
ներգործական բայ
    1. հաստատել։
    2. պնդել։
    3. (իրարու՝) կցել, միացնել, յօդել։
    4. (ձին կառքի՝ եզը լուծի՝) լծել։
    5. (գիրք՝ փունջ՝) կազմել։
    6. (բառերը՝) հեգել։
    7. (վէրքը՝) պատել, փաթաթել։
    8. (խախտած կամ կոտրած անդամը՝) կալանդել։
    9. (մէկը իր լեզուն՝) բռնել, զսպել, սանձել։
    10. (մածուն՝) բռնել, մակարդել։
    11. (կաթին երեսը սեր՝) խարուրել։
    12. (դաշինք՝) կռել։

Phrases
սառ կապել
սառիլ։

պինդ կապել
կաշկանդել, պարաւանդել։

թարախ կապել
խղխայթիլ, թարախոտիլ, շարաւոտիլ։

մէկուն լեզուն կապել
լռեցնել, կարկել, պապանձեցնել, ըմբերանել։

քոս կապել
քոսոտիլ։

ծրար կապել
ծրարել։

թոշակ կապել
թոշակել։

միս կապել
գիրնալ։

իւղ կապել
ճարպոտիլ։

սէր կապել
սիրահարիլ։

բարեկամութիւն կապել
մտերմանալ։

(տառերը) իրարու կապել
կապակցել, զօդել։

բանի մը կապել
յանգեցնել, վերջացնել, լմնցնել։

եկեղեցական օրէնքով կապել
բանադրել, նզովել։

պսակ կապել
պսակել։

կոճակ կապել
պտկիլ (ծառի)։

ժանգ կապել
ժանգոտիլ։


ԿԱՊՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. կցուիլ, միանալ։
    2. յարիլ, կառչիլ։
    3. Տե՛ս կապել։

Phrases
պայմաններով կապուիլ
պայմանաւորուիլ։

սիրով կապուիլ
սիրահարիլ, բռնուիլ։

լեզուն կապուիլ
լռել, պապանձիլ։

կապերով կապուիլ
կաշկանդուիլ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 223
New!
ԿԱՊԵԼ եցի
ներգործական բայ

Phrases
Կապելու գիժ կամ, Կապելու խենթ
գոյական
    1. Կատաղի խելագար, որին կապում են, որպէսզի ուրիշների վրայ չյարձակվի։

    2. Նմանութեամբ Շատ անհանգիստ, խենթութիւններ անող։
‣ Անիծած տղայ է, ուղիղ կապելու գիժ։

ԿԱՊԵԼ եցայ,
ԿԱՊՎԵԼ վեցի
կրաւորական չէզոք բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1024
New!
(beta)
ԿԱՊԱԼ
(արաբերէն qabāla, տաճկերէն kabala, ռուսերէնից)

գոյական
    1. Պայմանագիր, որով մէկը յանձն է առնում, որոշ վարձատրութեամբ, որոշ աշխատանք կատարել (անձամբ կամ վարձու մարդկանց ձեռքով)։
‣ Տան շինութիւնը կապալով տուեց։
‣ Ես կապալ էի վերցրել 500,000 կղմինդր գործարանից մինչև շինութեան տեղը կրելու։

    2. Պայմանագիր, որով մէկը, որոշ վարձ տալով, իրաւունք է ձեռք բերում մի կալուած կամ շինութիւն օգտագործելու. վարձակալութիւն։
‣ Կապալը վերջանալու ժամկէտին կապալառուի բոլոր իրաւունքները վերջանում էին կապալով վերցրած կայքի վրայ։

＋dialectal meaning 3. Գործ, որ պէտք է կատարվի սահմանեալ ժամանակի ընթացքում։
‣ Դէ, տղէ՛ք, ջանք արէք, այս արտը հնձելը ձեր այսօրուայ կապալն է։
‣ Ի՞նչ էք վրայ եղել ուտելու, հօ կապալ չէ՛, (պարտաւորված չէ՞ք պարպելու)։

Տե՛ս եւ Ղաբալայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1023
New!
(beta)
ԿԱՊԵԼ
ներգործական բայ
    1. չուանը տեղ մը կամ բանի մը շուրջ անցընել ու ամրացնել՝ ամրապնդել՝ ամրակել՝ պնդել.
    2. չուանով՝ շղթայով մէկը կաշկանդել՝ պարաւանդել, շղթայել.
    3. իրարու կցել՝ միացնել՝ ագուցել՝ զօդել՝ յօդել՝ շաղկապել՝ կապակցել.
    4. յարաբերութեան մէջ դնել, կապ հաստատել, ծանօթացնել.
    5. կարկել, կարկեցնել, կարկիլ (չէզոք բայ), պապանձեցնել, պապանձիլ (չէզոք բայ), սանձել, զսպել.
    6. նշանել, ամուսնացնել.
    7. հանգոյց ընել, հանգուցել.
    8. հեգել (բառերը).
    9. կախակայել, առկախել, արգիլել, խոչընդոտել, յետաձգել.
    10. փակել, գոցել, բռնել (ճամբան).
    11. լծել (ձին կառքին).
    12. կազմել (գիրք), փնջել (փունջ).
    13. փաթթել, փաթաթել, պատել (վէրքը).
    14. կալանդել (մարմինի, խախտած՝ կոտրած անդամները).
    15. յանգեցնել, եզրակացնել, վերջացնել, լմնցնել (անլոյծ՝ դժուարալոյծ հարց մը՝ տարակարծութիւն մը).
    16. բանադրել, նզովել.
    17. յատկացնել, տրամադրել (պիւտճէ):

Հակառակը՝ քակել, լուծել։

Phrasal Verbs
Իւղ կապել
չէզոք բայ
    1. գիրնալ,
    2. հրճուիլ.

սեր կապել
չէզոք բայ խարուրել.

սէր կապել
չէզոք բայ սիրահարիլ.

թարախ կապել
չէզոք բայ թարախոտիլ.

դաշինք կապել
չէզոք բայ դաշնակցիլ, զինակցիլ՝ բարեկամանալ.

քոս կապել
չէզոք բայ քոսոտիլ.

ծրար կապել
ներգործական բայ ծրարել.

ժանգ կապել
չէզոք բայ ժանգոտիլ.

կարճ կապել
ներգործական բայ
    1. կարճ կտրել, կարճ խօսիլ, շուտ վերջացնել,
    2. լռել.

ձեռքը-ոտքը կապել
ներգործական բայ
    1. անգործութեան դատապարտել,
    2. շփոթեցնել.

բանի մը կապել
չէզոք բայ համաձայնիլ.

փրփուր կապել
չէզոք բայ փրփրիլ.

ջուրը կապել
ներգործական բայ ջուրի հոսանքը դադրեցնել.

գործի մը կապել
ներգործական բայ
    1. աշխատցնել,
    2. պաշտօն տալ։

Phrases
կապելու գիժ՝ կամ խենթ
    1. կատաղի խելագար,
    2. շատ անհանդարտ.

վարտիքդ կապէ, յետոյ...
դեռ շատ անփորձ ես, երեխայ ես.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 970
New!
(beta)
ՊԱՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. բոլոր կողմերէն ծածկել, սեղմ կերպով բան մը փաթթելով պարփակել՝ ծածկել. փակել, գոցել.

    2. իր շերտով որեւէ բանի երեսը ծածկել.

    3. պատ՝ ցանկապատ քաշել. պարսպել, պարսպապատել, որմել, որմապատել, պատ շինել.

    4. ծածկելով պաշտպանել.

    5. ամբողջապէս գրաւել՝ տեղ առնել՝ զբաղեցնել. բռնել, լեցնել.

    6. չորս կողմը բռնել. պաշարել, շրջապատել, օղակել.

    7. շրջապատել, շրջափակել.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) տարածուելով ծածկել. պարուրել, փռուիլ.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) տոգորել, համակել, լեցնել, տիրել.

    10. եզերել, սահմանափակել.

    11. օղակներու՝ գալարներու մէջ առնել. փաթթել.

    12. ծաւալելով՝ տարածուելով իր մէջ առնել. ընդգրկել.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) բանի մը շուրջը դրուելով զարդարել՝ պսակել.

    14. պատով պատնէշով՝ վարագոյրով գոցել.

    15. (Գրաբար) փաթթել, կապել.

    16. բանի մը մակերեսը որեւէ նիւթի շերտով օծել.

    17. ոյժ՝ կարողութիւն եւ այլն բառերուն հետ՝ բաւել, բաւարար ըլլալ. օրինակ՝
‣ ուժս չի պատեր զայն զգետնելու համար.

    18. ծեփել, բռել։

Types
— Աշխարհի շրջանը՝ ընել, դառնալ։

— Աստառով՝ աստառել:

— Արծաթի լուծոյթով՝ արծաթօծել։

— Բուռով՝ բռել։

— Դրուագներով՝ դրուագել:

— Երախան (խանձարուրով)՝ խանձարուրել:

— Լռութիւն՝ տիրել:

— Խնամքներով՝ խնամել, դարմանել, գուրգուրալ:

— Ծեփով՝ ծեփել:

— Կուրծքը զրահով՝ զրահաւորուիլ:

— Մշուշը՝ մշտանալ, մշուշապատել։

— Ոսկի լուծոյթով՝ ոսկեզօծել։

— Պարիսպով՝ պարսպել, պարսպապատել:

— Վէրքը՝ կապել, պատատել, փաթթել, փաթաթել։

— Օծանելիքով՝ օծել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1993
New!
(beta)
ԿԱՊՈՒԻԼ
կրաւորական բայ չէզոք բայ
    1. չուանով տեղ մը անցուիլ՝ ամրացուիլ, ամրապնդուիլ.
    2. չուանով՝ շղթայով կաշկանդուիլ՝ պարաւանդուիլ, շղթայուիլ.
    3. իրարու կցուիլ՝ միացուիլ՝ ագուցուիլ՝ զօդուիլ՝ յօդուիլ՝ շաղկապուիլ՝ կապակցուիլ, կապակցիլ.
    4. յարաբերութեան մէջ դրուիլ, ծանօթացուիլ.
    5. կարկիլ, պապանձիլ, սանձուիլ, զսպուիլ.
    6. նշանուիլ, ամուսնանալ.
    7. հանգոյց ըլլալ, հանգուցուիլ.
    8. կախակայուիլ, առկախուիլ, յետաձգուիլ, խոչընդոտուիլ, արգիլուիլ.
    9. հեգուիլ (բառերը).
    10. փակուիլ, գոցուիլ, բռնուիլ (ճամբան).
    11. լծուիլ (ձին կառքին).
    12. միանալ, յարիլ, կառչիլ (մէկուն).
    13. պայմանաւորուիլ (մէկուն հետ).
    14. կազմուիլ (գիրք), փնջուիլ (ծաղիկ).
    15. պատուիլ, փաթաթուիլ, փաթթուիլ (վէրք).
    16. կալանդուիլ (մարմինի խախտած՝ կոտրած անդամները).
    17. յանգեցուիլ, եզրակացուիլ (անհասկացողութիւն մը).
    18. բանադրուիլ, նզովուիլ.
    19. յատկացուիլ, տրամադրուիլ (պիւտճէ)։ Տե՛ս ԿԱՊԵԼ բայը Ասացուածքներու համար։

Հակառակը՝ քակուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 972
New!
(beta)
ԿԱՊԱԼ
(Արաբերէն qabala, Թրքերէն kabala)

գոյական
    1. պայմանագիր որոշ աշխատանք կատարելու որոշ վարձատրութեամբ.
    2. կալուած կամ շինութիւն օգտագործելու իրաւունք որոշ վարձք՝ տուրք՝ հարկ վճարելով.
    3. սահմանուած ժամանակի մէջ որոշ գործ մը կատարելու՝ աւարտելու յանձնառութիւն՝ պայմանագրութիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 968
New!
(beta)
 Usage beta 571 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma ԿԱՊԵԼ or the word form ԿԱՊԵԼ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ԿԱՊԵԼ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com