Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

Խնդիր → խնդիր (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
խնդիր գոյական Հարց, լուսաբանելի կէտ * վէճ, բախում * դիմում, աղաչանք * բայի լրացուցիչ:
խնդութիւն գոյական Ուրախութիւն, բերկրութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 177։


ԽՆԴԻՐ
գոյական
    1. հարց, հարցում։
    2. պարագայ, բան, նիւթ։
    3. միջադէպ։
    4. (հայցական՝) անհրաժեշտ։
    5. (բնութեան՝) պարագայական։

Phrases
ի խնդիր
փնտռելու։


ԽՆԴԻՐ
գոյական խնդրուածք, աղերս, աղաչանք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 189
New!
ԽՆԴԻՐ (խնդրոյ), խնդրի, խնդիրներ
գոյական
⨀old meaning 1. Խոյզ, խուզարկութիւն, որոնում։

    2. Հարցում, հարցուփորձ՝ որ պահանջում է քննութիւն։
‣ Նրանք այժմ նոր խնդիրներ են յուզում։
‣ Խնդիր է դրված. պէտք է պատասխանել։
‣ Այդ այլ խնդիր է։

    3. Վիճելի և քննելի նիւթ՝ կէտ։
‣ Իրաւաբանական խնդիր յարուցանել։
‣ Մի հետաքրքրական բանասիրական խնդիր։
‣ Նրա խնդիրը քննեցին և համապատասխան վճիռ արձակեցին։

    4. Տարակոյս, բացատրութեան կարիք ունեցող կէտ։
‣ Խնդիր է ծագում, թէ ո՛վ է ումից օգտվել։
‣ Այդ դեռ մեծ խնդիր է։

⨀old meaning 5. Պահանջ, ինչ որ մարդ հետամուտ է ձեռք բերելու։

    6. Ցանկութիւն մի բան ստանալու՝ աղաչանքի ձեւով արտայայտված։
‣ Մի խնդիր ունիմ ձեզ, յուսով եմ՝ չէք մերժի։
‣ Խնդիրս այն է, որ այս անգամ ներես երեխային։

    7. Խնդրված իրը։
‣ Ես իմ խնդրիս հասայ։
‣ Ուրեմն խնդիրդ այս գիրքն է. ա՛ռ, քեզ լինի։

    8. (Կրօնական) Աղօթք, խնդրուածք։
‣ Աստուած նրա խնդիրը լսեց ու կատարեց։

    9. Առաջադրանք։
‣ Սաւառնորդներին խնդիր էր տրված ռմբակոծել Բերլինը։

    10. Թուղթ, որի վրայ գրված է խնդիրը, խնդրագիր, դիմում։
‣ Խնդիրը կարդաց, բայց ոչինչ չպատասխանեց։
‣ Խնդիրս ճղեց, դէն ձգեց։

    11. (Մաթեմատիկական) Հարց, որ լուծվելու է գիտական միջոցներով։
‣ Թուաբանական՝ հանրահաշուական՝ երկրաչափական խնդիրներ։
‣ Ֆիզիկայից մի խնդիր տուեց, չկարողացայ լուծել։

    12. (Քերականական) Լրացուցիչ բառ, որ դրվում է բայի մօտ՝ նրա իմաստը լրացնելու համար ըստ սեռի և ըստ բնութեան (նշանակութեան)։
‣ «Ես նրան տուի փող», «Ես նրանից ստացայ փող» նախադասութիւնների մէջ՝ «փող» … «փող» սեռի խնդիրներ են տալ և ստանալ (ներգործական սեռի) բայերին. իսկ «նրան», «նրանից» բնութեան խնդիրներ են նոյն բայերին, որոնք տարբեր բնութիւն (նշանակութիւն) ունին, ուստի և տարբեր հոլովներով խնդիր են առել։
‣ Խնդիր առնում են նաև ածականները, մասնական դերանունները, բայանունները։

Phrasal Verbs
⨀old word Խնդիր առնել (արարի), ⨀old word Ի խնդիր անկանել, ⨀old word Ի խնդիր գալ, ⨀old word Ի խնդիր ելանել, ⨀old word Ի խնդիր երթալ, ⨀old word Ի խնդիր լինել, ⨀old word Ի խնդիր շրջել
ներգործական բայ Փնտռել, որոնել, հարցուփորձ անել։

⨀old word Խնդրոյ համարել ինչ
ներգործական բայ Տարակուսական՝ երկբայելի համարել մի բան։

Խնդիր տալ
չէզոք բայ Խնդրագիր մատուցանել։

Phrases
Կեանքի և մահի խնդիր է
Կեանքս կամ մահս կախումն ունի այդ հարցի (գործի) լուծումից։

Պատուի խնդիր է
Պատիւս շօշափվում է այս բանով, այս բանը պէտք է անեմ պատիւս պաշտպանելու կամ վերականգնելու համար։

Հացի խնդիր է
Ապրուստի՝ գոյութեան հարց է, (որի առաջ պէտք է տեղի տան այլ պահանջներ)։

Խնդիր է գիտնալ
Կարեւորը այս է թէ, հարցը վերաբերում է սրան՝ թէ…։

Մի խնդիր ունիմ ձեզանից
Մի բան եմ խնդրելու։

Իւր խնդրով, Ըստ իւր խնդրի
Ինչպէս ինքը խնդրել էր։
‣ Նա պաշտօնից արձակվեց իւր խնդրով (կամ ըստ իւր խնդրի)։


＋dialectal word ԽՆԴԻՐՔ խնդիրքի կմ խնդրքի
գոյական Տե՛ս Խնդիր (6－9 նշանակութեամբ)։
‣ Մի խնդիրք ունիմ։
‣ Խնդիրքս կատարվեց։
‣ Խնդիրքիս մէջ գրել եմ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 907
New!
(beta)
ԽՆԴԻՐ
գոյական
    1. խոչընդոտ յարուցանող հարց՝ պարագայ. օրինակ՝
‣ ամէն օր նոր խնդիր մը առաջ կը նետուի՝ կը յարուցուի.

    2. վիճելի՝ քննելի՝ լուսաբանութեան կարօտ նիւթ՝ կէտ. օրինակ՝
‣ իրաւաբանական խնդիր մի՛ յարուցաներ, որովհետեւ անիկա շատ ջուր կը վերցնէ.

    3. թուաբանական հրահանգ՝ լուծում. օրինակ՝
‣ տասնորդական՝ խառն խնդիրներ.

    4. բայի լրացուցիչ. օրինակ՝
‣ սեռի խնդիր, բնութեան խնդիր, նախադրութեան խնդիր, պարագայական խնդիր, էական բայով տէր բայիի լրացուցիչ = ստորոգելի.

    5. վէճ, բախում, միջադէպ. օրինակ՝
‣ խնդիրը ի՞նչ բանէ՝ ուրկէ՞ ծագում առաւ.

    6. առաջարկ, պահանջք, առաջադրանք. օրինակ՝
‣ ռմբաձիգ օդաչուին առջեւը մէ՛կ կխընդիր միայն գրուած էր՝ ռմբակոծել ու կասեցնել թշնամիին յառաջխաղացքը.

    7. մտահոգութեան առարկայ. օրինակ՝
‣ խնդիրը կարծուածէն աւելի մտահոգիչ է.

    8. աղաչանք, աղերսանք, դիմում. օրինակ՝
‣ խնդիրդ նամակով ներկայացուր.

    9. աղօթք, հայցուածք. օրինակ՝
‣ Աստուած անոր խնդիրը լսեց ու կատարեց։

Phrasal Verbs
Խնդիր ընել
չէզոք բայ առարկել.

խնդրոյ առարկայ դարձնել
ներգործական բայ
    1. քննել,
    2. կասկածիլ.

խնդիր յարուցանել
չէզոք բայ
    1. վիճաբանիլ,
    2. առարկել փորձել՝ խոչընդոտ յարուցանել ուզելով.

խնդիր ներկայացնել
ներգործական բայ
    1. առաջարկել,
    2. դիմում ընել, դիմումնագիր տալ.

խնդիրը մարել
ներգործական բայ անհասկացողութեան վերջ տալ՝ վերջացնել.

խնդիրը հրահրել
ներգործական բայ անհասկացողութեան ոյժ տալ, գրգռել։

Phrases
խնդիրը այն չէ
ուրիշ բան է.

խնդիր չէ
կարեւոր չէ.

կեանքի եւ մահուան խնդիր, կեանքի եւ մահուան հարց է
շատ կարեւոր է.

պատուոյ խնդիր է
պատուի հետ կապ ունի.

հացի խնդիր է
ապրուստի՝ գոյութեան հարց է.

խնդիր է գիտնալ
կարեւոր է գիտնալ.

խնդիրը քեզմէ կախեալ է
հարցը քեզմով կը լուծուի.

խնդիրը քեզմով չի լմննար
քեզմէ զատ ուրիշներ ալ կան.

խնդիրը խնդիր կը յարուցանէ
հարցը նոր հարց մը կը ծնի.

խնդիր մի՛ ըներ
    1. մի՛ առարկեր,
    2. կարեւորութիւն մի՛ տար.

խնդիրը այն է որ
    1. կարեւորը այն է որ,
    2. հարցը անոր մէջ կը կայանայ որ.

աղտոտ խնդիր է
    1. անբարոյութեան հետ կապ ունի,
    2. զզուելի՝ գարշելի բան է.

խնդիրը քաքէն է
    1. վտանգաւոր է,
    2. ամէն բան մէջտեղ պիտի ելլէ.

խնդրոյ առարկայ
խնդրի հետ կապ ունեցող.


ԽՆԴԻՐՔ
գոյական Տե՛ս ԽՆԴԻՐ (թիւ 8), Տե՛ս ԽՆԴՐՈՒԱԾՔ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 852
New!
(beta)
ԿԷՏ
գոյական
    1. կէտադրական նշաններ, որոնք երեք խումբի կը բաժնուին.－

ա) տրոհութեան նշաններ,－ բութ՝ (՝), ստորակէտ (,), միջակէտ (·), վերջակէտ (։).

բ) առոգանութեան նշաններ,－ շեշտ (՛), երկար (՜), պարոյկ (՞).

գ) բացայայտութեան նշաններ.－ չակերտ (« »), փակագիծ ( ), միացման գծիկ (-), անջատման գծիկ (－), ապաթարց (՚), կախման կէտ (...:), բազմակէտ (....), ենթամնայ (-).

    2. նիշ, յովտ, նշանախեց.

    3. որոշուած տեղ՝ վայր, թիրախ.

    4. աստիճան, դրութիւն.
‣ փառքի բարձրագոյն կէտ.

    5. նշանակուած սահման ժամանակի եւ տարածութեան.
‣ կեանքին վերջին կէտը.

    6. նկատի առնուելիք հարց՝ նիւթ՝ պարագայ.
‣ երկու կարեւոր կէտ կայ առաջարկութեան մէջ.

    7. (Յունարէն ketos) ամենախոշոր ձուկը՝ որ կը կոչուի նաեւ կէտ ձուկ:

Կէտ ձուկը ստնաւոր է, ունի 25 մեթրէն աւելի երկարութիւն, 12 մեթր լայնք եւ 150,000 քիլկ. ծանրութիւն։

Վերի ծնօտը ակռայ չունի, այլ շեղբեր:

Երկարակեաց է եւ տարին մէկ ձագ կը ծնի.

    8. մեղուի մեծութեամբ ճանճ՝ որ կը խայթէ էշերն ու տաւարը, գոռեխի տեսակ մը։

Types
— Կէտ նշանի, նպատակի՝ նշանակէտ, նպատակակէտ, թիրախ.

— վերջին կէտ՝ վերջակէտ, վախճան, սահման.

— մեկնելու՝ մեկնակէտ.

— կռթնելու՝ յեցակէտ.

— տեսնելու՝ տեսակէտ.

— կշիռքի՝ մէտ.

— հասնելու՝ աստիճան, վիճակ.

— վիճելի՝ քննելի՝ պայմանի՝ հարց, խնդիր.

— խաղի մէջ՝ թիւ.

— ժամանակի՝ պայմանաժամ, ժամանակակէտ.

— ոսպնեակի կիզման՝ հնոց։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1019
New!
(beta)
 Usage beta 411 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma Խնդիր or the word form Խնդիր in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "Խնդիր" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com