Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology
 Dictionary
դուռ գոյական Մուտք, դարբաս * արքունի պալատ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 102։


ԴՈՒՌ
գոյական
    1. մուտք, անցք։
    2. (երկնից դռներ՝) սահանք։

Phrases
բաց դուռով
դռնբաց։

գոց դուռով
դռնփակ։

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

տապալիի մէջ դուռ
խորան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 106
New!
ԴՈՒՌ դռան կմ դրան, դռնից, դռներ
գոյական

Phrasal Verbs
＋dialectal word Դուռ երդիք շինել
չէզոք բայ Հարկաւոր մարդկանց տեսնել, նրանց նախապատրաստել (կաշառքով ևն)։
‣ Ուր գնացի՝ ամեն տեղ մերժում ստացայ. պարզ է, որ նրանք ամեն տեղ դուռ երդիք շինել են։

Phrases
＋dialectal word Դուռ ու երդիք է, ＋dialectal word Կա՛մ դուռն է կամ երդիքը
Ուր է ուր չէ՝ կգայ, շատ մօտ է։
‣ Շուտ կգա՞յ. －Այո, վաղուց է գնացել, հիմայ կամ դուռն է կամ երդիքը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 560
New!
(beta)
⨀old word ԴՈՒՌՆ (դրան, դրունք, դրանց կմ դուրք, դրաց, ի դրունս, առ դուրս)
գոյական Տե՛ս Դուռ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 561
New!
(beta)
ԵՐԴԻԿ,
ԵՐԴԻՔ (երդիքի կմ երդքի, երդիքներ ＋ հայցական երդիս, ＋ սեռական երդեց, ＋ բացառական երդեցէ)
գոյական
    1. Հին ճարտարապետութեամբ շինված տների տանիքում թողած բացուածք, որ ծառայում էր իբրև լուսամուտ և իբրև օդահան, ծխնելոյզ. ունենում էր, գողերից զգուշութեան համար, երկաթէ խաչք։
‣ Երդիկը գիւղական հին տների միակ լուսամուտն էր։
‣ Աքլատիզը կախում են երդիքի խաչքից։
‣ «Աքլատիզ կախ վէր երդիս» (ժողովրդական երգ)։
‣ Երդիքից ներս նայեց։
‣ Գողը որ տանից լինի՝ եզն երդեցէն կհանեն (առած)։
‣ Ձեր երդեցէն մուխ կելլէր, էն ի՞նչ էր. －Հարսս պառկել էր (մանկական խաղ)։
‣ Երդեց խափանքը քաշիր։

    2. Հողէ կտուր, տանիք։
‣ Պապըս ելաւ երդիքն աշեց (ժողովրդական երգ)։
‣ Էրիկ կընիկ կըռուեցան, ելան երդիք փըռվեցան (առած)։
‣ Երդիքը քերել (ձիւնը դէն ածել)։
‣ Երդիքը հողել։

    3. Փոխաբերաբար Գլուխ։
‣ Երդիքը դարտակ է (= Գլուխը դարտակ է, յիմար է)։

Phrasal Verbs
Դուռ ու երդիք ընկնել
չէզոք բայ Սրան նրան դիմել, աղաչել։

Դուռ երդիք շինել
չէզոք բայ Տե՛ս Դուռ՚ի տակ։

Phrases
Կամ դուռն է կամ երդիքը
Տե՛ս Դուռ՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 598
New!
(beta)
ԴՈՒՌ
գոյական
    1. բացուածք՝ որեւէ պարսպապատ կամ ցանկապատուած տեղ մտնելու-ելլելու համար.

    2. մուտք, անցք, ելք, դարպաս.

    3. լեռներու մէջ նեղ ճամբայ, կիրճ.

    4. արքունի պալատ, կամ ատեան. օրինակ՝
‣ Բարձրագոյն Դուռ Օսմանեան կայսրութեան = սուլթանի պալատը կամ բարձրագոյն ատեանը .

(Ֆրանսերէն la Տublime Porte).

    5. (Փոխաբերական իմաստ) միջոց, հնար. օրինակ՝
‣ վաստակի՝ նոր ծախսերու դուռ, կամ, ամէն դուռ, փակուած է ինծի համար.

    6. նարտի խաղի մէջ իւրաքանչիւր քառակուսի:

Phrasal Verbs
Աչքը դուռը մնալ
չէզոք բայ ակնդէտ մէկու մը սպասել.

դուռը երեսին գոցել
ներգործական բայ ներս չընդունիլ.

բերանին դուռ դնել
ներգործական բայ լեզուն սանձահարել.

դուռը կացին կախել
ներգործական բայ անվերջ պահանջքներով ձանձրացնել.

դուռը պահել
ներգործական բայ ա) հսկել, բ) հետապնդել ներս եղողը.

մահուան դուռը հասնիլ
չէզոք բայ ա) մահամերձ ըլլալ, բ) յուսահատ վիճակի մէջ իյնալ.

դուռը ձեռք՝ ափ առնել
չէզոք բայ դիմել խնդրանքի մը համար.

դուռը լայն՝ մեծ բանալ
ներգործական բայ ա) սիրով ընդունիլ, բ) շռայլ կեանք վարել.

դուռը ցոյց տալ
ներգործական բայ վռնտել.

դուռը վրայ քաշել
ներգործական բայ դուռը փակել (դուրս ելլելէ ետք).

դուռը գցել, դուռը ձգել
ներգործական բայ ստիպել որ [իրեն] դիմէ.

դուռէդուռ իյնալ
չէզոք բայ ասդին-անդին իյնալ՝ ճար մը գտնելու համար.

ուրիշի դուռը մնալ
չէզոք բայ ուրիշի ողորմութեան ապաւինիլ.

դուռներուն բանալիները յանձնել
չէզոք բայ անձնատուր ըլլալ.

Phrases
դուռը բաց է
    1. միշտ կրնաք գալ,
    2. դուրս ելէք.

դուռ-դրացի
դրացիներ.

դուռն է
ուր է, ուր չէ կու գայ, գալը մօտ է.

բաց դուռով
ա) դռնբաց, բ) մուտքը ազատ.

գոց՝ փակ դուռով
ա) դռնփակ, բ) մուտքը արգիլուած կողմնակի մարդոց.

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 518
New!
(beta)
ԽՈՐԱՆ
գոյական
    1. եկեղեցւոյ բեմ՝ որուն վրայ կանգնուած է պատարագէ սեղանը.

    2. պատարագի սեղան՝ որուն վրայ Քրիստոս կը պատարագուի, զոհի սեղան, Հրեաներու սրբութիւն սրբութեանց, դաբիր.

    3. տաճար, եկեղեցի. օրինակ՝
‣ խորան սրբութեան կանգնեցաւ սուրբ եկեղեցի (ՇԱՐԱԿԱՆ).

    4. վրան, տաղաւար (գմբեթաւոր ծածքով).

    5. երկնային կամար.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) մարդկային մարմինը՝ իբրեւ ժամանակաւոր բնակարան հոգիի.

    7. ձեռագիրներու գլխաւոր բաժանմունքներուն կամարաձեւ ու սիւնազարդ ճակատը։

Types
— Հեթանոսական՝ բագին.

— կրակապաշտ Պարսիկներու՝ ատրուշան.

— տապալիի (= թաւլուի)՝ դուռ:

— Կեդրոնական՝ մեծ՝ խորան՝ Աւագ խորան.

— աջ կողմինը՝ Աջակողմեան խորան.

— ձախ կողմինը՝ Ձախակողմեան խորան.

— հրէական տաճարի ա՛յն խորանը, որուն մէջ Տապանակ Ուխտին կը պահուէր՝ Վկայութեան խորան.

— ա՛յն խորանը, որ եկեղեցւոյ դրան մօտ կը գտնուի որուն վրայ հաւատացեալը մոմ կը վառէ ու իր ուխտը կ՚ընէ՝ Ուխտի սեղան կամ Ուխտի խորան.

Phrases
Երկնային խորան, Լուսեղէն խորան
գոյական Երկինքի Արքայութիւն.

Եօթնաստեղեան խորան
գոյական երկնակամարի ա՛յն գօտին, ուր եօթը մոլորակները կը շրջին:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 872
New!
(beta)

Similar words
դուր
թուռ
թուր
 Usage beta 402 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "Դուռ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com