Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

տուրքը → տուրք (noun)
Singular • Nominative case • Definite Article ը
Singular • Accusative case • Definite Article ը
Singular • Nominative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
Singular • Accusative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
 Dictionary
տուրք գոյական Հարկ, սակ * ձիրք, պարգեւ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 460։


ՏՈՒՐՔ
գոյական
    1. պարգեւ, շնորհք։
    2. հարկ, սակ, բաժ։

Phrases
մաքսի տուրք
մաքսատուրք։

եկեղեցական տուրք
ժամուց, հոգեւոր տուրք։

եկեղեցական տուրք արմտիքէ
պտղի։

արքունի տուրք
բեկար։

դրոշմի տուրք
դրոշմատուրք։

բնական տուրք
ձիրք, ընդունակութիւն, տաղանդ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 501
New!
ՏՈՒՐՔ (տրոց), քի, քեր [գրաբար յոգնակի ուղղական հոլով Տուր՚ի]
գոյական
    1. Ինչ որ տրվում է մէկին իբրև ձիրք՝ շնորհ։
‣ Աստուածային տուրք։

    2. (Կրօնական) Նուէր, պարգեւ։
‣ Եկեղեցին կառավարվում է հաւատացեալների տուրքերով։
‣ Առատ տուրքերով գրաւեց բոլորի սրտերը։

    3. Ընդհանուր անուն ամեն տեսակ հարկերի, որ ազգաբնակութիւնը վճարում է պետութեան կամ տեղական իշխանութիւններին սահմանված քանակով ու կարգով։
‣ Գլխահարկը, մաքսը, տասանորդը, սակը ևն տուրքերի զանազան տեսակներն են։
‣ Ազգաբնակութիւնը ճնշված էր տուրքերի ծանրութեան տակ։

    4. Քանակը այն հեղուկի կամ գազի, որ տալիս է մի աղբիւր որոշ ժամանակի ընթացքում։
‣ «Տուրքը ջըրի ամեն օր Իր սուրբ ծոցէն Արարատ Մայրախընամ ինձ սընունդ Պարգեւում է լիառատ»։
‣ Արզնիի հանքային ջրերի տուրքն օրական հասնում է երկու հարիւր հազար դոյլի։
‣ Նաւթի նոր շատրվան խփեց, օրական տասը հազար տօննա նաւթի տուրքով։


＋dialectal word 2. ՏՈՒՐ
գոյական
     Տալը (2.17)։

    1. Ծեծելը, ծեծ, կռիւ։
‣ Խելօք կաց, թէ չէ տուր կուտես։

Phrasal Verbs
Տուր վրայ բերել
չէզոք բայ Ձեռք բարձրացնել ծեծելու համար, տուրտուրատել։

Տուր տալ
ներգործական բայ Ծեծել։

Սովորաբար գործ է ածվում մի քանի նոյնանիշ բառերի հետ՝ իբրև սաստկացուցիչ տարր, ինչպէս՝

Phrases
＋dialectal word ՏՈՒՐ ՈՒ ԴՄԲՈՑ, ＋dialectal word ՏՈՒՐ ՈՒ ԹԱԿ, ＋dialectal word ՏՈՒՐ ՈՒ ԾԵԾ, ＋dialectal word ՏՈՒՐ ՈՒ ՏՐԱՔ, ＋dialectal word ՏՈՒՐ ՈՒ ՏՐԱՔՈՑ (կամ միասին տուրուդմբոց, տուրութակ ևն)
գոյական Իրար հետ ծեծկվելը, իրար թակելը, ծեծ, կռիւ։
‣ Տուր ու դմբոցն սկսվեց։
‣ Հանաքը դարձաւ չանաք, փոխվեց տուր ու դմբոցի։
‣ Տուր ու դմբոցը կերաւ խելքի եկաւ։
‣ Իրար տուր ու թակ արին։
‣ Մեր մէջ տուր ու ծեծ կարող է պատահել։
‣ Գնա՛ բաժանի՛ր, իրար տուր ու տրաք արին։
‣ Տուր ու տրաքը նի կապեց ու տո՛ւր թէ կտաս։
‣ Տուր ու տրաքոցի ժամանակ աչքը վնասվեց։

    2. Հարուած, արեւահարութիւն։
‣ Տուր է դիպել նրան, հիւանդացել է։

    3. Չար ոգի՝ որ ըստ ժողովրդական սնահաւատութեան հարուածում է գաւազանով ու մեռցնում։
‣ Երբ մէկը մեռնելիս մէջքի վրայ կարմիր բծեր են դուրս գալիս՝ ասում են, թէ տուրից է մեռել, տուրը գաւազանով խփել է մէջքին, և կարմիր բծերը նրա հարուածի հետքերն են։


✽rare word 3. ՏՈՒՐ
գոյական Հիւանդութեան ժամանակ անսուաղ մնալը, ծոմ պահելը, ոչինչ չուտելը (իբրեւ բժշկական պատուէր)։


4. ՏՈ՛ՒՐ (տո՛ւք), տուէ՜ք [հրամայական եզակի Տալ՚ի]

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2202
New!
(beta)
⨀old word 1. ՏՈՒՐ (տրոյ, տուրք, տրոց կմ տրից) (արմատ Տալ՚ի)
գոյական Տալը։ Հակառակը՝ Առ։

(Այս նշանակութիւնը ներկայումս գործ է ածվում առ և տուր (առևտուր), տուր և առ բաղադրեալ բառերի մէջ։ (Տե՛ս) և հետեւեալ ոճերի մէջ －

Phrasal Verbs
Տուր տալ
ներգործական բայ
    1. Յանձնել։
‣ Մինչեւ մահանալս աղջկաս տուր չեմ տայ, Կմեռնեմ, բայց աղջիկը չեմ յանձնի։

    2. Թողնել մէկին, ենթարկվելով մի բանի։
‣ Սիրտս ո՞ր մէկ ցաւին տուր տամ։

չէզոք բայ
    3. Յանձնվել, անձնատուր լինել։
‣ Գողերը տուր տուին։
‣ «Համոզված էր, որ աղջիկն իրեն տուր չի տալիս»։

    4. Համաձայնել, հաւանութիւն տալ։
‣ Շատ խնդրեցինք, վերջը հայրիկը տուր տուեց։

Տուրը տալ
ներգործական բայ
    1. Կորցնել, իզուր կորցնել։
‣ Նպատակիդ չհասար, այնքան փողն էլ տուրը տուիր։

    2. Անփորձութեամբ վտանգի ենթարկել։
‣ Այդ խօսքերով հէնց ինքդ քեզ տուրը տուիր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2201
New!
(beta)
ԱՄՍԱՎՃԱՐ
գոյական ամիսէ ամիս վճարուող գումար:

Types
— Օրը օրին՝ օրչէք, օրավարձ, օրական.

— Շաբաթավերջի՝ շաբաթական.

— Տարուան մը համար՝ անոն, տարեկան, տարեվճար կամ տարեթոշակ կամ ամավարկ.

— Բժիշկի այցելութեան՝ պատուագին.

— Գնուած ապրանքի՝ սակագին, գին, փոխարժէք։

— Եկեղեցւոյ՝ տասանորդ.

— Թափուած արիւնի փոխարէն՝ արիւնագին, արեան գին.

— Կեանքը ազատելու՝ փրկագին.

— Զեռքի տակէ ապօրէն վճարում՝ կաշառք.

— Մաքսատան՝ մաքս.

— Յանձնակատարի՝ միջնորդչէք, բանարարչեայ.

— Նաւերու կողմէ՝ բաժ.

— Պատարագիչին՝ ժամուց.

— Պետութեան՝ տուրք:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 60
New!
(beta)
ՏՈՒՐՔ
գոյական
    1. ինչ որ մէկուն կը տրուի իբրեւ ձիրք՝ շնորհ.
    2. նուէր, պարգեւ, ընծայ, նուիրատուութիւն.
    3. պետութեան կողմէ գանձուած հարկերու ընդհանուր անուն. բաժ, սակ, տասանորդ, գլխահարկ, հարկ.
    4. քանակը այն հեղուկին կամ կազին, զոր աղբիւր մը կու տայ որոշ ժամանակի ընթացքին.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) անհրաժեշտ կամ ակամայ պարտականութիւն՝ պարտք.
    6. կաշառք:

Types
— Արքունի՝ բեկար։

— Բնական՝ ձիրք, ընդունակութիւն, տաղանդ։

— Եկեղեցական՝ ժամուց, հոգեւոր տուրք։

— Եկեղեցական (արմտիքէ)՝ պտղի։

— Մաքսի՝ մաքսատուրք:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2306
New!
(beta)
ՏՈՒՐ
գոյական 1. տալը.

ածական 2. տրուած, շնորհուած, պարգեւուած. օրինակ՝
‣ աստուածատուր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2305
New!
(beta)

Similar words
թուրքը
 Usage beta 19 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form տուրքը in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "տուրքը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com