Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
ՍՊԻՏԱԿ
ածական
    1. ճերմակ։
    2. մաքուր, անարատ։
    3. սպիտակամորթ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 456
New!
ԱՐԻՒՆ
գոյական կենագործ կարմիր հեղուկ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 48
New!
ՍՊԻՏԱԿ (ըս) ի (աց)
(պահլաւերէն spētak, spēt, պարսկերէն sipēda, sipēd, sifēd)

ածական
    1. Ձիւնի՝ կաթի գոյն ունեցող։ Հակառակը՝ Սեւ։
‣ Սպիտակ գոյն։
‣ Արծաթն սպիտակ է։
‣ Սպիտակ ատամները ցոյց տուեց։
‣ Թեթեւ սպիտակ ամպիկներ լողում էին կապոյտ երկնքում։
‣ Վաթսուն տարեկան է, բայց գլխին դեռ մի սպիտակ մազ չկայ։

    2. Սպիտակին մօտեցող, բաց՝ պայծառ գոյնի։ Հակառակը՝ Թուխ, դեղին ևն։
‣ Սպիտակ կուրծքը հազիւ սքօղված էր նուրբ շղարշով։
‣ «Երկու թըշին երկու վարդեր, Սպիտակ ճակտին մէկ շուշան»։

Phrases
＋dialectal word Սպիտակ աւել
գոյական Խոտից կապած աւելի մի տեսակ։

⨀old word Սպիտակ բանջար, Ճերմակ բանջար
գոյական
    1. Ճակնդեղի մի տեսակ, որ հիւսում չորացնում են և պահում ձմեռուայ պաշար (?)։
    2. Տե՛ս Սպիտակաբանջար։

⨀old word Սպիտակ ծաղիկ
գոյական Տե՛ս Մածնի ծաղիկ։

Սպիտակ կլորած
գոյական (Ծածկաբանութիւն) Տե՛ս Կլորած։

Սպիտակ հաց վաղ կերայ, մնաց սեւ հացը
Լաւ օրերս անցան, նեղ օրի եմ մնացել, հայ-հայըս անցաւ, վայ-վայըս մնաց։

Սպիտակ հող
գոյական Տե՛ս Սպիտակահող։

Սպիտակ-մօրուք
ածական 1. Տե՛ս Սպիտակամօրուք։

գոյական 2. Տան ծերունի նահապետը։

Սպիտակ ոչխար, Սպիտակ ոտնով
գոյական Ոչխար (հակադրութեամբ Սեւ ոչխարի, որ է այծ)։

Սպիտակ ցեղ
գոյական Հնդկա-եւրոպական կամ արիական ցեղ (հակադրութեամբ դեղին՝ սեւ՝ պղնձագոյն ցեղերի, այսինքն մոնղոլների, խափշիկների և ամերիկացի բնիկների)։

＋dialectal word Սպիտակ քամի
գոյական Աչքերի մի տեսակ հիւանդութիւն։

գոյական
    3. Սպիտակ գոյնը։
‣ Սպիտակն ստացվում է բոլոր գոյների ներկայութիւնից, ինչպէս տեսնում ենք արեգակի ճառագայթների մէջ։
‣ Սպիտակը վանում է լոյսի բոլոր ճառագայթները, սեւն, ընդհակառակը, կլանում է բոլոր ճառագայթները, այս պատճառով է որ շոգ եղանակին սպիտակ են հագնում։

    4. Սպիտակ ներկ։
‣ Սպիտակը շատ ես արել, մի քիչ մուգացրու։
‣ Քո սպիտակից փոքր ինչ տուր, իմս վերջացաւ։

    5. Ինչ որ սպիտակ է ներկած կամ սպիտակ գոյն ունի։
‣ Մէկը սեւն է սիրում, միւսը սպիտակը։
‣ Սպիտակը նրան սազ է գալիս։

    6. Մի գրուածքի մաքուր արտագրվածը։ Հակառակը՝ Սեւ, սեւագրութիւն։
‣ Դու սեւը պատրաստիր, սպիտակը ես կարտագրեմ։
‣ Ծրարի մէջ սպիտակի փոխարէն սեւն էին դրել։

⨀old meaning 7. Արծաթի դրամ (զանազան արժողութիւններով)։

＋dialectal meaning 8. Արաղ (Համեմատել Ճերմակ ջուր)։

⨀old meaning 9. Տանձի մի տեսակ։

    10. Քուէարկութեան մէջ ընտրողական կամ դրական քուէ։ Հակառակը՝ Սեւ։
‣ Քուէարկողների թիւն էր հարիւր. նա ստացաւ իննսուն երկու սպիտակ և ութ սեւ։

Phrasal Verbs
Սեւն սպիտակից ջոկել
չէզոք բայ Տե՛ս Սեւ՚ի տակ։

Սպիտակին տալ
չէզոք բայ Սպիտակ երեւել։
‣ Մի բան հեռուն սպիտակին էր տալիս։

Phrases
Սեւով սպիտակի վրայ գրված
ածական Տե՛ս Սեւ՚ի տակ։

Տե՛ս եւ Ճերմակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2019
New!
(beta)
ԱՐԻՒՆ արեան կամ արիւնի
գոյական
    1. Հեղուկ, որ շրջագայում է կենդանիների երակների մէջ, սնուցանում է օրգանիզմի հիւսուածքները և նրա անպէտքացած նիւթերը հաւաքում, օրգանիզմից հեռացնում։
‣ Արիւնը բաղկացած է շիճուկից և նրա մէջ լողացող բազմաթիւ կարմիր գնդակներից և փոքրաթիւ սպիտակ գնդակներից։
‣ Մարդու և կաթնասունների արիւնը կարմիր է։
‣ Շնչերակային կամ զարկերակային՝ մաքուր արիւնը սրտից մղվում է օրգանիզմի բոլոր մասերը, երակային՝ կեղտոտ արիւնը օրգանիզմի զանազան մասերից հոսում է դէպի սիրտը և այնտեղից դէպի թոքերը։
‣ Առանց արիւնի՝ օրգանիզմը մեռնում է։

Phrasal Verbs
Արիւն առնել
չէզոք բայ Երակը կտրելով՝ արիւն բաց թողնել։

    2. Սպանութիւն, մահ, արիւնհեղութիւն։
‣ Այսքան անմեղ արեան ո՞վ է պատասխանատու։
‣ Իւր ազգականի արեան վրէժն առնել։

    3. Փոխաբերաբար Ազգականութիւն, սերումն միեւնոյն հօրից կամ նախահօրից։
‣ Իմ արիւնն ու հարազատութիւնն է նա։

    4. (Եկեղեցական) Պատարագի ժամանակ նուիրագործված գինին։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Արիւն անել, ＋dialectal word Արունք անել, ＋dialectal word Արիւն թափել, ＋dialectal word Արիւն հանել, ＋dialectal word Արիւն վէր ածել, ＋dialectal word Արիւն քցել
չէզոք բայ Արիւնհեղութիւն անել, սպանութիւն գործել։

＋dialectal word Արիւնը աչքերը կոխել
չէզոք բայ Զայրոյթից ինքն իրան կորցնել, կատաղել։

Արիւնը արիւնով լուանալ
չէզոք բայ Սպանութեան վրէժը լուծել սպանութեան միջոցով։

Արիւնը ջրով լուանալ
չէզոք բայ Սպանութեան վրէժը չլուծել, այլ ներել կամ հաշտութեամբ վերջացնել։

Արիւնը եփվել, Արիւնը եռ գալ
չէզոք բայ Շատ ժիր՝ աշխոյժ՝ գործունեայ լինել։

Արիւնը խմել, Արիւնը ուտել
ներգործական բայ, չէզոք բայ Մահու չափ թշնամի լինել, պատրաստ լինել արիւնը թափելու, սաստիկ ատել։

Արիւնը ծծել
ներգործական բայ
    1. Տե՛ս Արիւնը խմել։
    2. Հարստահարելով մէկին տնանկութեան հասցնել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 289
New!
(beta)
＋dialectal word ԱՐԻՒՆՔ
գոյական Տե՛ս Արունք։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 291
New!
(beta)
ՍՊԻՏԱԿ
ածական
    1. ձիւնի՝ կաթի գոյն ունեցող. ճերմակ, սպիտակագոյն, ճերմակորակ, արծաթագոյն, ձիւնաթոյր, ձիւնագոյն.

    2. ճերմակ մաշկ՝ մորթ ունեցող. ճերմակամորթ.

    3. ճերմակ կտորէ՝ մորթէ եւ այլնէ պատրաստուած.

    4. ճերմակ ծածկոյթ ունեցող.

    5. ճերմակ գոյնով ներկուած.

    6. ճերմակ փետուր՝ մազ՝ բուրդ՝ մօրուք ունեցող.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) մաքուր, ջինջ.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) պարզ, պայծառ.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) մաքուր, անարատ.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) ոչինչ նշուած, ո՛չ մէկ անուն գրուած (քուէ).

    11. (Փոխաբերական իմաստ) ուծացումի՝ այլասերումի առաջնորդող. օրինակ՝
‣ սպիտակ ջարդ.

գոյական
    12. ճերմակ գոյն.

    13. ճերմակ ներկ.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) ալեհերութիւն, ալեւորութիւն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2155
New!
(beta)
ԱՐԻՒՆ
գոյական
    1. կարմիր հեղուկ՝ որ շրջան կ՚ընէ ապրող էակներու երակներուն մէջ եւ կեանք կու տայ անոնց.
    2. ազգական, ազգականութիւն, արենակցութիւն.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) սպանութիւն, ջարդ, կոտորած։

Phrasal Verbs
Արիւն թափել
ներգործական բայ սպաննել, սպանութիւն ընել.

արիւնը արիւնով լուալ
ներգործական բայ սպանութեան վրէժը սպանութեամբ լուծել.

արիւնը ջուրով լուալ
ներգործական բայ ներել.

արիւնը գլուխը զարնել
չէզոք բայ սաստիկ զայրանալ.

արիւնը եփիլ
չէզոք բայ աշխուժանալ.

արիւնը ջուր կտրիլ՝ դառնալ սրտին մէջ
չէզոք բայ սարսափէն պապանձիլ.

մէկու մը արիւնը խմել
ներգործական բայ ոխերիմ թշնամի դառնալ՝ արիւնը խմելու աստիճան.

արիւնը ծծել
ներգործական բայ մակաբոյծ դառնալ՝ հարստահարել.

արիւնը մտնել
ներգործական բայ սպաննել.

արիւն ու քացախ խմես
անէծք՝ անիծել.

արիւնը եռալ
չէզոք բայ սիրել.

արիւն փսխել
չէզոք բայ անէծքի հետեւանքով մեռնիլ.

արիւնը քաշել
չէզոք բայ համակրիլ.

մէկու մը կռնակը արիւն քսել, մէկու մը դուռը արիւն քսել
ներգործական բայ զրպարտել.

արիւն-քրտինք մտնել
չէզոք բայ չարաչար աշխատիլ.

արիւնին հաց բրդել
ներգործական բայ անմեղը զրպարտել.

արիւնի մէջ նետել
չէզոք բայ սպանութեան պատճառ դառնալ.

արիւնի տակ մնալ
չէզոք բայ արիւնապարտ՝ ոճրագործ դառնալ:

Phrases
արիւնը աչքը կոխած է
կատղած է.

արիւնը աչքը առած է
մահը աչք առած է.

արիւնը պաղ
ան որ տաքարիւն չէ՝ պաղապուր մարդ.

դանակ զարնես՝ արիւն չի գար
շատ տխուր կամ շշմած.

արիւնը տաք, արիւնը քաղցր
ածական սիրելի՝ գրաւիչ.

արիւնոտ հաց
ոճիրով շահուած հաց.

արիւնի հոտ կայ
կեանքին սպառնացող վտանգ կայ.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 233
New!
(beta)
ԱՐԻՒՆՔ
գոյական Տե՛ս ԱՐԻՒՆԱՀԵՂՈՒԹԻՒՆ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 236
New!
(beta)
✽Word used with a new meaning ՍՊԻՏԱԿ
ածական փոխառյալ, Ձմեռային։
‣ Ինսբրուկը պատրաստ է սպիտակ օլիմպիադային («Հայաստանի ֆիզկուլտուրնիկ», 1976, 4)։

Source: Ֆրիդրիխ Խլղաթյան, Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ). Երեւան: «Հայաստան» հրատարակչություն (1982): p. 151
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "սպիտակ-արիւն" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com