Nayiri.com

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 196

New!

(beta)

ՍԻՐՏ

գոյական
    1. արեան շրջանառութեան գործարան մարդու եւ անասունի մարմնին մէջ.
    2. այդ գործարանին տեղը (մարդու կրծքավանդակի ձախ կողմը).
    3. սիրտը իբրեւ միսի կտոր.
    4. մարսողական գործարան. ստամոքս.
    5. անձ, հոգի.
    6. խիղճի՝ գութի աղբիւր.
    7. մտածելու՝ զգալու աղբիւր.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի հիմնական՝ կեդրոնական մասը.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ երկիրի՝ շրջանի՝ բանի կեդրոնական՝ գործունեայ՝ շարժիչ տեղը.
    10. (Փոխաբերական իմաստ) ոգեւորութիւն, խրախոյս, քաջալերանք.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) տրամադրութիւն, յօժարութիւն.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) քաջութիւն, անվեհերութիւն.
    13. (Փոխաբերական իմաստ) ներաշխարհ, ներքին ապրումներ, դիտաւորութիւն.
    14. (Փոխաբերական իմաստ) պտուղի միջուկ.
    15. խաղաթուղթի սրտաձեւ կարմիր նշանը. սրտիկ։

Phrasal Verbs

Սիրտ առնել

ներգործական բայ
1. ոգեւորուիլ, խանդավառուիլ.
2. համարձակիլ։

Սիրտ բանալ

ներգործական բայ տրամադրութիւնը բարձրացնել. ուրախացնել:

Սիրտ դնել

ներգործական բայ
1. եռանդ՝ աւիւն գործածէլ.
2. ոգեւորել, քաջալերել։

Սիրտ խառնել

ներգործական բայ զզուանք պատճառել։

Սիրտ ծակել

ներգործական բայ կծու՝ խայթող խօսքով վշտացնել։

Սիրտ կոտրել

ներգործական բայ վշտացնել։

Սիրտ հատցնել

ներգործական բայ
1. սրտմաշուք ունենալ.
2. եռանդով աշխատիլ։

Սիրտ շարժել

ներգործական բայ յուզել։

Սիրտ շինել

ներգործական բայ հաճեցնել, հաշտեցնել։

Սիրտ ունենալ

ներգործական բայ
1. խիղճ՝ գութ ունենալ.
2. տրամադրութիւն՝ ցանկութիւն ունենալ:

Սիրտ պաղեցնել

ներգործական բայ իր հակառակորդին՝ չսիրած անձին պատահած անյաջողութեան՝ հասած չարիքին համար ուրախանալ՝ սիրտը զովանալ։

Սիրտ տալ

ներգործական բայ
    1. քաջալերել.
    2. սրտապնդել.
    3. եռանդ՝ աւիւն գործադրել.
    4. հոգածութեամբ՝ խնամքով վերաբերիլ:

Սիրտէն արիւն երթալ

չէզոք բայ շատ ցաւիլ, մորմոքիլ, կսկծալ։

Սիրտէն երթալ

չէզոք բայ արգահատիլ, մեղքնալ:

Սիրտէն հանել

ներգործական բայ մոռնալ։

Սիրտը այրած ըլլալ

չէզոք բայ
1. յուսախաբ եղած ըլլալ.
2. վշտացած ըլլալ։

Սիրտը անցնիլ

չէզոք բայ նուաղիլ:

Սիրտը առնել (մէկուն)

ներգործական բայ
1. համոզել որ սիրտը կոտրած չմնայ. հանդարտեցնել.
2. սիրաշահիլ։

Սիրտը արիւն լալ

չէզոք բայ շատ ցաւ զգալ։

Սիրտը բանալ

ներգործական բայ մէկուն փոխանցել՝ պատմել իր ներաշխարհին վիշտերը՝ գաղտնիքները:

Սիրտը բաց ըլլալ

չէզոք բայ
1. անկեղծ ըլլալ.
2. առատաձեռն ու ազնուահոգի ըլլալ։

Սիրտը բացուիլ

ներգործական բայ տրտմութիւնը՝ մտահոգութիւնը անցնիլ։

Սիրտը բերանը գալ

չէզոք բայ
    1. յուզուիլ.
    2. չկարենալ ինքզինք զսպել.
    3. շատ յոգնիլ։

Սիրտը գուշակել

ներգործական բայ նախազգալ:

Սիրտը դառնալ

չէզոք բայ
1. ստամոքսը խառնուիլ.
2. գանիլ։

Սիրտը դիմանալ

չէզոք բայ տոկալ։

Սիրտը դնել

ներգործական բայ
1. լուռ ձեւով տառապիլ.
2. ամբողջ եռանդը դնել։

Սիրտը դող հանել

ներգործական բայ վախցնել։

Սիրտը ելլել

չէզոք բայ
1. յուզուիլ.
2. վրդովիլ։

Սիրտը թեթեւնալ

չէզոք բայ հանգստանալ։

Սիրտը թելի մը վրայ ըլլալ

չէզոք բայ
1. դողի մէջ գտնուիլ.
2. կասկածիլ գալիք վտանգի մը զգացումով։

Սիրտը յայն բռնել

ներգործական բայ համբերատար ըլլալ. ներողամտութեամբ վերաբերիլ:

Սիրտը լեցնել

ներգործական բայ
1. յուզել.
2. համակել, տոգորել։

Սիրտը խառնել

ներգործական բայ
1. ստամոքսը խանգարել.
2. գանեցնել։

Սիրտը կոտրել

ներգործական բայ վշտացնել։

Սիրտը կրակ իյնալ

չէզոք բայ
1. մտատանջութեան մէջ իյնալ.
2. բուռն կերպով փափաքիլ:

Սիրտը հովանալ

չէզոք բայ
1. հանգստանալ.
2. փափաքը իրագործուելով՝ գոհ զգալ։

Սիրտը ճայթիլ

չէզոք բայ
1. ձանձրոյթ զգալ.
2. այլեւս չկարենալ համբերել։

Սիրտը մաշիլ

չէզոք բայ հիւծիլ։

Սիրտը մարիլ

չէզոք բայ
1. շատ անօթենալ.
2. նուաղիլ։

Սիրտը մաքուր ըլլալ

չէզոք բայ
1. անմեղ՝ բարի զգացումով մէկը ըլլալ.
2. ինքզինք յանցաւոր չզգալ:

Սիրտը նեղուիլ

չէզոք բայ
    1. մտահոգուիլ.
    2. ձանձրանալ.
    3. ճնշուիլ։

Սիրտը նուաճել

ներգործական բայ հրապուրել, գրաւել։

Սիրտը շահիլ

ներգործական բայ
1. սիրաշահիլ.
2. մէկուն համակրանքին արժանանալ։

Սիրտը շարժել

ներգործական բայ
1. յուզել.
2. գութը շարժել տալ:

Սիրտը շինել

ներգործական բայ բարկութիւնը իջեցնել, ջղայնութիւնը իջեցնել։

Սիրտը պայթիլ

չէզոք բայ
    1. սաստիկ զայրանալ.
    2. անհանգստանալ.
    3. ահաբեկիլ։

Սիրտը պարպել

ներգործական բայ ներքին նեղութիւնը պատմել, վիշտը մէկուն պատմել:

Սիրտը վառիլ

չէզոք բայ
    1. ծանր վիշտ զգալ.
    2. բուռն զգացումով տոգորուիլ.
    3. թունդ խմիչքի՝ կծու կերակուրի պատճառով սիրտը այրիլ:

Սիրտը վեր ելլել

չէզոք բայ
    1. յուզուիլ.
    2. սաստիկ վախնալ.
    3. յանկարծ յուզուելով լալ։

Սիրտը վկայել

չէզոք բայ նախազգալ։

Սիրտը տալ

ներգործական բայ
1. սիրահարուիլ.
2. ամբողջովին նուիրուիլ։

Սիրտը տաքնալ մէկուն, բանի մը վրայ սիրտը տաքնալ

չէզոք բայ շատ համակրիլ՝ սիրել մէկը՝ բան մը։

Սիրտը փորը իյնալ

չէզոք բայ ահաբեկիլ։

Սիրտը փրթիլ

չէզոք բայ շատ վախ զգալ։

Սիրտը քաշել

ներգործական բայ ախորժիլ, ուզել, համակրիլ։

Սիրտի տէր ըլլալ

չէզոք բայ
1. սիրոյ զգացում ունենալ.
2. քաջասիրտ՝ ազնիւ՝ բարեգործ՝ գթասիրտ մէկը ըլլալ։

Սիրտին խօսիլ

ներգործական բայ
1. հաճելի թուիլ.
2. ազդել, յուզել։

Սիրտովը ըլլալ, սիրտովը ուզելով

չէզոք բայ համաձայնութեամբ ըլլալ:

Phrases

Սիրտը սեւ

1. սգաւոր.
2. անբարեացակամ։

Սիրտին դանակ զարնես՝ արիւն չի գար

չափազանց վշտացած ըլլալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2130

New!

(beta)

Usage beta 21 citations

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Also search for "սիրտ առնել" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) New! Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) New! Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) New! Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]

Matching Word Forms

Matching Lexemes

սիրտ առնել (5 word forms)