Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
1. ՍԱ,
ԴԱ,
ՆԱ
(զսա, սորա, սմա, ի սմանէ, սովաւ, սոքա, զսոսա, սոցա, ի սոցանէ, սոքաւք կմ սոքօք), սրան, սրա, սրանից, սրանով, սրանում, սրանք, սրանց, սրանցից, սրանցով, սրանցում, հնացած ձևեր են այժմեան լեզւում՝ սորա, սորան, սորանից ևն, նոյնպէս և սոքա, սոցա, սոցանից, սոցանով, սոցանում։ Նոյն կերպով հոլովվում են նաև դա, նա։

ցուցական դերանուն Ցուցական գոյական դերանուններ առաջին, երկրորդ և երրորդ դէմքերի, որոնք գործ են ածվում՝ փոխանակ անձի կմ առարկայի անունը տալու.

սա՝ ցոյց է տալիս անձը կամ առարկան, որ խօսողին մօտ է, դա՝ երբ մօտ է երկրորդ դէմքին, նա՝ երբ հեռու է խօսողից և լսողից։
‣ Սա՝ մեծ որդիս է, իսկ նա, որին պարտիզում տեսար՝ միջնեկս է։
‣ Դու նրան արձակիր, իսկ սրան դեռ առ ժամանակ կպահենք։
‣ Ահա՛ հարիւր րուբլի. սրանով առ ժամանակ բաւականացիր. －Դրանով ո՞ր մի կարիքս պիտի հոգամ։

(Գրաբարում եբրեմն պատահում է սա՚ի անսովոր յոգնակի սեռական հոլով՝ սայց, փոխանակ սոցա։ Գրաբարում այս դերանուններն երբ դիմորոշ յօդերով են գործ ածվում՝ գրվում են յ՚ով. սայս, դայդ, նայն)։


＋dialectal word 2. ՍԱ
թուական ածական կրճատ ձև քսան՚ի, որը գործ են ածում քսանի հետ միաւորները արագ համարելիս։
‣ Սա մէկ, սա չորս, սա ութ … = քսանըմէկ, քսանըչորս, քսանըութ։

(Չեն ասում սա-չորս մարդ, այլ քսանըչորս մարդ)։

Համեմատել Աս, Էռ, Քառ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1929
New!
(beta)
3. ＋dialectal word ՆԷ,
＋dialectal word ՆԸ
(նա շաղկապից)

շաղկապ Եթէ, (դրվում է պայմանական նախադասութեան բայից յետոյ)։
‣ Ուզես նէ կանես։
‣ Տեսնեմ նէ կըսեմ։
‣ Մնաս նը լաւ կլինի։

(Միջնադարեան հայերէնում գործ էր ածվում «նա» ձեւը՝ գլխաւոր նախադասութեան բայից առաջ դրվելով. օրինակ՝ «Յորժամ ի կրին քարն ջուր հասանէ՝ նա զիւր տաքութիւնն ի դուրս հանէ»)։

Phrases
＋dialectal word Չէ նէ
շաղկապ Եթէ ոչ, ապա թէ ոչ, այլապէս։
‣ Պիտի գաս, չէ նէ հոգիդ կհանեմ։
‣ Շուտ գնա, չէ նէ կուշանաս։
‣ Հա՞, չէ նէ չէ, Հա՞ թէ չէ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1609
New!
(beta)
ԱՅԴ,
ԱԴ,
ԴԱ,
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ,
ԱՅՆ,
ԱՆ,
ՆԱ
ցուցական ածական 1. ցուցական ածական են, երբ գործածուին անունի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ տունը.

ցուցական դերանուն 2. իսկ ցուցական դերանուն են, երբ առանց գոյականի կը գործածուին բայի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ էր ուզածս:

Այս, աս, սա կը գործածուին մօտը եղող բան մը ցոյց տալու համար. այդ, ադ, դա՝ դիմացինը, իսկ այն, ան, նա՝ հեռուն եղողը:

Սա, դա, նա կը գործածուին բան մը շեշտակի ցոյց տալու համար:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 64
New!
(beta)
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ
դերանուն
    1. Տե՛ս ԱՅԴ, ԱԴ, ԴԱ

գոյական
    2. հով, քամի.
    3. սատանայ, դեւ, չար ոգի։

Հակառակը՝ հրեշտակ, բարի ոգի։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 71
New!
(beta)
ՍԱ
    1. Ա. դէմքի գոյականական ցուցական դերանուն՝ որ կը գործածուի խօսողին անմիջական մօտը գտնուող՝ եղող անձը՝ առարկան մատնանշելու՝ ցոյց տալու. ասիկա. օրինակ՝
‣ սա անհանդարտ է (ասիկա անհանդարտ է).

    2. Ա. դէմքի ցուցական ածական. այս. օրինակ՝
‣ սա գիրքը վերցուր։

Types
— Սաչափ՝ այսչափ, այսքան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2089
New!
(beta)
Also search for "սա-նը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com