Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

պահէ → պահ (noun)
Singular • Ablative case
պահէ → պահել (verb)
Present Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular
Imperative Mood • Singular
 Dictionary
պահ գոյական Ատեն, միջոց * դասաժամ * պահակի ժամ * պահեստ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 377։
պահել ներգործական բայ Ծածկել, սքօղել, թաքցնել * հսկել, պատսպարել, հոգալ * մէկ կողմ դնել, վերապահել * ծոմ՝ պահք բռնել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 378։


ՊԱՀԵԼ
ներգործական բայ
    1. պահպանել, հսկել, հոգ տանիլ։
    2. ծածկել, գոցել։
    3. (գաղտնիքը՝) լռել, չըսել։
    4. (հիւանդ՝) խնամել, դարմանել։
    5. (հաւեր՝ մեղուներ՝) բուծանել։
    6. (մանուկ՝) տածել, սնուցանել։
    7. (որբեր՝) յանձանձել։
    8. (բերդ՝ դիրք՝ քաղաք՝) պաշտպանել։
    9. (խօսքը՝) յարգել։
    10. (ծոմ՝ պահք՝) բռնել։
    11. (երեւոյթները՝) փրկել։
    12. (օրէնքը՝ պատուիրանքը՝) յարգել, կատարել, գործադրել։
    13. (տաքէն՝ ցուրտէն՝) պահպանել։
    14. (վարժութիւնը՝) չկորսնցնել։

Phrases
(խօսքը) չպահել
դրժել։

միտք պահել
յիշել։

իրեն պահել
վերապահել։

(բանէ մը) ետ պահել
զգուշացնել. զգուշանալ։

(ամբողջէն մաս մը) գողնալով պահել
խորել։

(մէկուն գոյքը) արգելքի տակ պահել
պատանդել։

անեղծ՝ անվթար պահել
չխաթարել։

հեռու պահել
չմօտեցնել։

մեղու պահել
մեղուաբուծութիւն ընել։


ՊԱՀ
գոյական
    1. պահպանութիւն, պահպանում։
    2. պահակերութիւն, հսկողութիւն։
    3. ատեն, ժամանակ, միջոց։
    4. վայրկեան։

Phrases
ի պահ դնել
պահել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 406
New!
ՊԱՀՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. ծածկուիլ, թաքչիլ։
    2. պահուըտիլ, կծկտիլ, ծուարիլ։


ՊԱՀՔ
գոյական պահեցողութիւն։

Phrases
մեծ պահք
աղուհացք, քառասնորդք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 407
New!
ՊԱՀԵԼ եցի
ներգործական բայ

Phrasal Verbs
Գլուխ պահել, Գլուխը պահել
չէզոք բայ Աղմուկից՝ փորձանքից խուսափել, մեկուսանալ։
‣ Այստեղ մեծ-մեծ խօսում են, բայց երբ հերթը գալիս է գործելու՝ գլուխ են պահում։
‣ Հէնց որ կռիւն սկսվեց՝ նա գլուխը պահեց անյայտացաւ։

Իրան պահել
չէզոք բայ Վարուել գիտենալ։
‣ Իրան լաւ է պահում։
‣ Դուք ձեզ պահել չգիտէք։

Խաթրը պահել
չէզոք բայ Տե՛ս Պատիւը պահել։

Ծոմ պահել
չէզոք բայ Ծոմ մնալ, ոչինչ չուտել չխմել։
‣ Աւագ շաբաթի օրերը առաւօտուանից ծոմ էր պահում մինչեւ երեկոյեան պատարագի առէք-կերէք-ը։

Կիրակի պահել, Տօն պահել
չէզոք բայ Մի հասարակ օրում ապրել այնպէս՝ իբրեւ թէ այդ օրը կիրակի կամ տօն լինէր։
‣ Ես այսօր կիրակի պէտք է պահեմ, գործ չպիտի անեմ։
‣ Մենք ամեն տարի այս օրը տօն ենք պահում ի յիշատակ մեր փրկութեան։

ՊԱՀՎԵԼ վեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1802
New!
(beta)
1. ՊԱՀ (պահի, պահից կմ պահու, պահուց) (արմատ պահել՚ի)
(պահլաւերէն ✽ pahr, pa պահել արմատից)

գոյական
    1. Պահելը, պահպանութիւն։
‣ Տան գոյքը դրացուն պահ տուեց և ինքը գնաց օտարութիւն։
‣ Պահ տուած իրերն ամբողջութեամբ յետ ստացաւ։

    2. Երեք ժամուայ ժամանակ, որի ընթացքում պահապանը պահպանութիւն էր անում, որին յաջորդում էր ուրիշ պահապան՝ յաջորդ պահի համար։
‣ Առաջին պահ։
‣ Գիշերուայ չորրորդ պահին (կամ պահուն)։

    3. Ընդհանրապէս՝ կարճ ժամանակ։
‣ Մէկ պահից կգամ։
‣ Պահ մը ետքը։
‣ Մէկ պահ սպասիր, ի՞նչ եղաւ քեզ։

    4. Դասաժամ։
‣ Այսօր հինգ պահ դաս ունիմ, վեցերորդ պահին ազատ եմ։

⨀old meaning 5. Պահպանութիւն զգուշութեան համար. բանտարկութիւն, արգելարան։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Պահ դնել
չէզոք բայ Գաղտնի պահապաններ դնելով հսկել մէկի վրայ։
‣ Պահ դրէք, նայեցէ՛ք, ո՛վ է գնում գալիս մօտը։

＋dialectal word Պահ մտնել
չէզոք բայ
    1. Թաք կենալ դիտելու համար։
‣ Ծառի յետեւը պահ մտայ և լսում էի ինչ որ խօսում էին։

    2. Ընդհանրապէս թաք կենալ, ծածկվել։
‣ Այնպէս տեղ պահ մտաւ, որ սատանան էլ չէր կարող գտնել։

✽rare meaning 6. Պահապան։

Derivatives
Պահք (յոգնակի)
գոյական Տե՛ս ներքեւը իւր տեղում։

Phrasal Verbs
⨀old word Ի պահու ունել զոք, ⨀old word Ի պահու առնուլ զոք
ներգործական բայ Մէկին արգելքի տակ դնել, բանտարկել։

Phrases
Պահ դուռն
գոյական Նեղ կիրճերի մէջ ամրութիւն երկաթէ դռնով, որը պահպանում էին՝ թշնամիների արշաւանքից երկիրը պաշտպանելու համար. պահակ (4)։


✽rare word 2. ՊԱՀ
գոյական Տե՛ս Վախ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1800
New!
(beta)
ՊԱՀՔ (պահոց, յոգնակի)
գոյական Տե՛ս Պաս։
‣ Պահոց օրեր։
‣ Մեծի պահոց առաջին շաբաթը։
‣ Պահոց կերակուր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1804
New!
(beta)
ՊԱՀԵԼ
ներգործական բայ
    1. որոշ դրութեան՝ վիճակի մէջ ձգել՝ պահպանել.
    2. հսկել բանի մը վրայ. աչքի լոյսի պէս պահպանել, զգուշանալ.
    3. հսկողութիւն՝ խնամք ցուցաբերել.
    4. սնունդով՝ ապրուստով ապահովել. հոգալ, յանձանձել, մեծցնել, սնուցանել, հոգ տանիլ.
    5. բուծել, բուծանել.
    6. որեւէ տեղ մնալ պարտադրել, ստիպել մնալ (զանազան պատճառներով).
    7. հսկողութեան՝ կալանքի տակ առնել. պատանդել, բանտարկել.
    8. թոյլ չտալ որ իյնայ.
    9. բռնել, կառչիլ, թոյլ չտայ որ շարժի.
    10. չզիջիլ.
    11. եղածին պէս անփոփոխ ձգել. պաշտպանել.
    12. իր քով ձգել՝ երկար մնալ.
    13. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով որոշ ժամանակ ձգել.
    14. հեռանալու՝ դուրս գալու արգելք ըլլալ.
    15. ուշադրութիւն դարձնել.
    16. չխախտել, չխաթարել.
    17. ի պահ տալ, զետեղել, տեղաւորել.
    18. չծախսել. չգործածել.
    19. մշակել.
    20. վարձքով աշխատցնել.
    21. ապաստան տալ, պատսպարել.
    22. անխախտ՝ անփոփոխ կերպով գործադրել՝ շարունակել. յարգել, գործադրել.
    23. թաքցնել, ծածկել, գոցել.
    24. բռնել, ձեռքին մէջ ունենալ.
    25. զսպել, սանձել, սանձահարել.
    26. խնայել.
    27. վնասէ՝ փճացումէ զերծ պահել. պաշտպանել.
    28. միջոցներով ապահովել.
    29. տնօրինել, ղեկավարել.
    30. որոշ նպատակով տրամադրութեան տակ ունենալ.
    31. չսպառել.
    32. վերապահել.
    33. պահք բռնել.
    34. չմոռնալ, յիշել։

Types
— Ամբողջէն մաս մը գողնալով՝ խորել։

— Անեղծ, անվթար՝ չխաթարել:

— Բանէ մը ետ՝ զգուշացնել, զգուշանալ:

— Գաղտնիքը՝ լռել, չըսել:

— Երեւոյթները՝ փրկել:

— Իրեն՝ վերապահել:

— Խօսքը՝ յարգել։

— Խօսքը չպահել՝ դրժել։

— Ծոմ՝ պահք՝ բռնել:

— Հաւեր՝ մեղուներ՝ կենդանիներ՝ բուծանել։

— Հեռու՝ չմօտեցնել։

— Հիւանդ՝ խնամել, դարմանել։

— Մանուկ՝ տածել, սնուցանել։

— Մեղու՝ մեղուաբուծութիւն ընել:

— Մէկուն գոյքը՝ անձը արգելքի տակ՝ պատանդել:

— Միտք՝ յիշել։

— Որբեր՝ յանձանձել:

— Վարժութիւնը՝ չկորսնցնել։

— Տաքէն՝ ցուրտէն՝ պահպանել:

— Քաղաք՝ բերդ՝ դիրք՝ պաշտպանել։

— Օրէնքը՝ պատուիրանքը՝ յարգել, կատարել, գործադրել։

Phrasal Verbs
Ականջ պահել, աչք պահել
ներգործական բայ մտիկ ընել, հսկել, հետեւիլ:

Աչքը բանի մը վրայ պահել
ներգործական բայ ուշադիր ըլլալ, հսկել։

Գլուխը պահել
ներգործական բայ
    1. աղմուկէ՝ փորձանքէ խուսափիլ, մեկուսանալ.
    2. հազիւ-հազ ապրիլ.
    3. ինքզինք չկորսնցնել, արթուն՝ զգօն ըլլալ։

Ինքզինք պահել
ներգործական բայ վարուիլ գիտնալ։

Ծոմ պահել
ներգործական բայ ոչինչ ուտել՝ խմել։

Կիրակի պահել
ներգործական բայ հասարակ օրը ապրիլ այնպէս՝ իբրեւ թէ Կիրակի կամ տօն օր ըլլար։

Կողմը պահել
ներգործական բայ կողմ բռնել, աչառութիւն ընել:

Ձայն պահել
ներգործական բայ եղանակի մը հիմնական ձայնը ցած ձայնով երգելով ձայնակցիլ մեներգողին:

Ճամբան պահել դարանամուտ ըլլալ
չէզոք բայ մէկուն անցնելու ճամբուն վրայ. հսկել։

Պատիւը պահել
ներգործական բայ մէկը պատուելու համար զիջողաբար վարուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1963
New!
(beta)
ՊԱՀՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. ծածկուիլ, թաքչիլ.
    2. պահուըտիլ, կծկտիլ, ծուարիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1966
New!
(beta)
ՊԱՀ
ձայնարկութիւն զարմանքի՝ հիացումի՝ ափսոսանքի բացագանչութիւն. վա՜խ, վա՜, վա՜հ, օ՜հ:


ՊԱՀ
(Արմատ՝ պահել, պահպանել բայերու)

գոյական
    1. կարճ՝ կարճատեւ ժամանակ. վայրկեան, րոպէ, ականաքթիթ.

    2. որեւէ բանի տեղի ունենալու՝ վրայ հասնելու՝ պատահելու ժամանակը.

    3. որեւէ երեւոյթի՝ գործունէութեան ՝ դէպքի զուգադիպող ժամանակը. օրինակ՝
‣ իր խօսելու պահուն.

    4. պատմութեան՝ որեւէ բանի ընթացքի՝ զարգացման առանձին շրջան՝ ժամանակաշրջան.

    5. յարմար առիթ՝ ժամանակ.

    6. երեք ժամուան ժամանակ, որուն ընթացքին պահապանը պահպանութիւն կ՚ընէր, որուն կը յաջորդէր ուրիշ պահապան՝ յաջորդ պահին համար.

    7. պահելը, պահպանութիւն, հսկողութիւն.

    8. դասաժամ. օրինակ՝
‣ հայերէնի պահուն.

    9. ընդհանրապէս՝ կարճ ժամանակ.

    10. պահպանութիւն զգուշութեան համար. բանտարկութիւն, արգելարան.

    11. պահող, հսկող, պահպանող. օրինակ՝
‣ սահմանապահ։

Phrasal Verbs
Պահ դնել
ներգործական բայ
    1. պահել՝ պահպանել.
    2. պահել՝ շահելու հեռանկարով.
    3. ժամանակաւորապէս յանձնել: Կ՚ըսուի նաեւ Ի պահ դնել։

Պահ մտնել
չէզոք բայ
    1. պահուիլ, թաքչիլ, թաքնուիլ.
    2. բանի մը ետեւ մտնել, ծածկուիլ:

Պահ տալ
չէզոք բայ
    1. պահելու՝ պահպանելու համար մէկը՝ բան մը մէկուն՝ տեղ մը յանձնել.
    2. զետեղել, յանձնել, դնել, պահ դնել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1960
New!
(beta)
ՊԱՀՔ
գոյական ինքզինք բանէ մը կամաւոր զրկում. ժուժկալում, զգուշացում։ Հին Կտակարանի եւ Աւետարանի մէջ՝ պահքը կը նշանակէր պարզապէս՝ կերակուրէ զգուշանալ, չուտել, ծոմ բռնել:

Phrasal Verbs
Պահք բռնել
ներգործական բայ
    1. որոշ օրերու մսեղէն իւղ ուտելէ հրաժարիլ.
    2. ընդհանրապէս՝ ինքզինք զրկել հաճոյքէ (նաեւ սեռային):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1967
New!
(beta)

Similar words
բահէ
բայէ
 Usage beta 43 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form պահէ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "պահէ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com