Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

ուղիղ → ուղիղ (adjective)
ուղիղ → ուղիղ (adverb)

Matching Lexemes

 Dictionary
ուղիղ ածական, մակբայ Շիտակ, անթեք * ճշմարիտ, արդար:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 368։


ՈՒՂԻՂ
ածական
    1. ուղղորդ, շիտակ, արդար, իրաւացի, ճիշդ։
    2. բանաւոր։
    3. պարկեշտ, աննենգ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 395
New!
1. ՈՒՂԻՂ (ղղոյ)
ածական մակբայ
    1. Ինչ որ չի շեղվում այս կամ այն կողմը, շարունակվում է միևնոյն ուղղութեամբ. ինչ որ կոր՝ ծուռ չէ։ Հակառակը՝ Կոր, ծուռ։
‣ Ուղիղ գիծը ամենակարճ տարածութիւնն է երկու կէտի մէջ։
‣ Ուղիղ գերան։
‣ Ուղիղ ճանապարհ։
‣ Ուղիղ գնացէք դէպի այդ ծառը։

    2. Ինչ որ ուղղահայեաց է հորիզոնին, գագաթնահայեաց։
‣ Ուղիղ պատ։
‣ Ուղիղ ծառ։
‣ Ուղիղ կանգնել։
‣ Ուղիղ բուսնել։

    3. Հարթ, հարթ-հաւասար։ Հակառակը՝ Խորտուբորտ, դարուփոս։
‣ Խաղաղ եղանակին ծովի մակերեւոյթն ուղիղ է։
‣ Ուղիղ յատակ՝ սեղան։
‣ Ճանապարհն ասկից այն կողմն ուղիղ է, էլ դարուփոսեր չկան։
‣ Արխը ուղիղ փորեցէք։

    4. Կանոնաւոր, ինչպէս կարգն է։
‣ Ուղիղ դիմագիծ։
‣ Ուղիղ քայլուածք։
‣ Անիւն ուղիղ պտտցրու, դու թարս ես պտտցնում։
‣ Այս ձին ուղիղ չի քալում։

    5. (Կտորի) շիտակ՝ բուն՝ լաւ (կողմը)։ Հակառակը՝ Թարս, շրջոնք։
‣ Այս կտորի ուղիղ երեսը ո՞րն է։
‣ Երբ հիւր էր գալիս՝ սփռոցը շուռ էին տալիս, ուղիղ երեսը վեր։

    6. Փոխաբերաբար Անսխալ, ճիշտ։ Հակառակը՝ Սխալ, թիւր։
‣ Խնդրի ուղիղ լուծում։
‣ Ուղիղ լեզու՝ գրութիւն։
‣ Ուղիղ դատողութիւն։
‣ Ուղիղ վճռել՝ խօսել՝ դատել։

    7. Ճշմարիտ, իրականութեան համապատասխան։
‣ Ուղիղ նկարագրութիւն՝ հաշիւ։
‣ Ուղիղ թարգմանութիւն։
‣ Ուղիղ հասկանալ։
‣ Ուղիղ պատասխանել՝ վկայել։

    8. Բուն, իսկական։
‣ Նա ուղիղ ճանապարհի վրայ է կանգնած։
‣ Ուղիղ միջոց ատամնացաւի դէմ։
‣ Բժշկութիւնը ուղիղ տանել։
‣ Կուսակցութեան գիծն ուղիղ տանել։

    9. Արդար, անխարդախ։
‣ Ուղիղ մարդ։
‣ Ուղիղ դատաստան։
‣ Ուղիղ գործ բռնել։
‣ Գործին ուղիղ վերաբերվել։

մակբայ
    10. Իսկ և իսկ, բոլորովին, դրուստ։
‣ Ուղիղ հօրն է նմանում (կամ ուղիղ հայրն է)։
‣ Իմ ուզածն էլ ուղիղ այդ էր։
‣ Ուղիղ խելագարի պէս է պահում իրան։

    11. Ճիշտ, ուղղակի, դուզ։
‣ Քարը դիպաւ ուղիղ ճակատի մէջ տեղը։
‣ Կօշիկն ուղիղ ոտքիս եկաւ։
‣ «Ուղիղ գինետնից ես տուն եմ դառնում»։

Իբրև գոյական
    12. Ինչ որ ուղիղ է, ճշմարտութիւն, իրականութիւն։ Հակառակը՝ Սուտ, շինծու։
‣ Ուղիղը խոստովանել։
‣ Ուղիղն ասացէք, ո՞վ է կերել։
‣ Եթէ ուզում էք ուղիղն իմանալ՝ բանն այսպէս էր…

Phrasal Verbs
⨀old word Ուղիղ առնել
ներգործական բայ Ուղղել։

Phrases
Ուղիղ անկիւն
գոյական (Երկրաչափական) Որ ունի 90 աստիճան։
‣ Եթէ մի գծի վրայ ուղղահայեաց իջեցնենք՝ կստանանք երկու ուղիղ անկիւն։

Ուղիղ սիրտ, Ուղիղ միտք
ածական Անկեղծ, միամիտ։
‣ Ես այդ ուղիղ սրտով ասացի։
‣ Ես ուղիղ մտքով եմ մօտենում նրան։


⨀old word 2. ՈՒՂԻՂ (ղղոյ)
գոյական Տե՛ս Ուղեղ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1744
New!
(beta)
ԿՏՐՈՒԿ
ածական
    1. լաւ կտրող, հատու, սուր.
    2. կտրուած.
    3. համառօտ, կարճ.
    4. վճռական, ազդու, ազդեցիկ։

Types
— Կտրուկ դանակ՝ սուր, հատու.

— ճամբայ՝ կարճ, ուղիղ (Արաբերէն ատումիէ).

— խօսք՝ համառօտ, վճռական:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1078
New!
(beta)
ՈՒՂԻՂ
ածական մակբայ
    1. այս ու այն կողմ չշեղող, ինչ որ կոր՝ ծուռ չէ. շիտակ.
    2. ուղղակի գիծով ձգուող՝ տարածուող. ուղղագիծ.
    3. ուղղաձիգ, ուղղահայեաց.
    4. հարթ, հարթ-հաւասար.
    5. (կտորի) շիտակ՝ բուն՝ լաւ (կողմը).
    6. ճիշդ, անսխալ.
    7. բուն, իսկական.
    8. կանոնաւոր, ինչպէս որ կարգն է՝ ինչպէս որ ընդունուած է.
    9. անմիջական հաղորդակցութիւն ապահովող. ուղղակի.
    10. առանց միջնորդի. անմիջական, անմիջապէս, ուղղակի.
    11. անկեղծ, ճշմարտացի, արդարացի.
    12. ճիշդ, ճշմարտութեան համապատասխանող, ստոյգ, ճշգրիտ, ճշմարիտ.
    13. շիտակ բնաւորութիւն ունեցող. անխարդախ, ազնիւ.
    14. ոչ-խուսափողական. ուղղակի, անմիջական, անմիջապէս.
    15. իսկ եւ իսկ, ամբողջովին, ճիշդ ու ճիշդ.

գոյական
    16. ուղիղ գիծ, ուղղագիծ.
    17. ինչ որ ուղիղ է. ճշմարտութիւն, իրականութիւն.
    18. ցցուած, կանգուն։

Types
Ուղիղ անկիւն
անկիւն, որ ունի 90 աստիճան:

Ուղիղ խնդիր
նախադասութեան այն անդամը, որ կը կրէ՝ կը ստանայ ստորոգեալին՝ բային գործողութիւնը, սեռի խնդիր, ուղիղ լրացուցիչ։

Ուղիղ համեմատական
այնպիսին, երբ համեմատուող մեծութիւններէն մէկուն յաւելումը (նուազումը) յառաջ կը բերէ նաեւ միւսին յաւելումը (նուազումը):

Ուղիղ ճանապարհ
    1. որեւէ նպատակի հասնելու ճիշդ ուղի՝ միջոց.
    2. վարմունքի՝ գործունէութեան ճիշդ ընթացք:

Ուղիղ նշանառութիւն
անվրէպ՝ անսխալ նշանառութիւն։

Ուղիղ սիրտ
ազնիւ, մաքուր, անկեղծ:

Phrases
Ուղիղ միտք
    1. անկեղծ.
    2. ճիշդ դատող:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1905
New!
(beta)
 Usage beta 783 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "ուղիղ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com