Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

կոնը → կոն
 Dictionary
կոն գոյական Մայրիի պտուղ * կլոր բուրգ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 219։


ԿՈՆ
գոյական
    1. բուրգ։
    2. (շոճիի՝) կոնգոմ, ստրովբիլ։
    3. (խաշխաշի՝) գլուխ, քնարուկ։


ԿՈՆՔ
գոյական
    1. լական, շռնիտ, դաշտիշոն։
    2. (եկեղեցիի՝) խմբարան։
    3. (աթոռի՝) կռնակ։


ԿՈՆՔ
գոյական ողնայարաւորներու իրանը սահմանաւորող երկու մեծ եւ երկու փոքր ոսկորներ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 244
New!
1. ԿՈՆ
(յունարէն kṓnos)

գոյական
    1. (Երկրաչափական) Երկրաչափական մարմին, որ ստացվում է ուղղանկիւն եռանկիւնից, երբ նրա ուղիղ անկիւն կազմող կողմերից մէկը ինքն իւր վրայ շուռ գայ։

Այս դէպքում ուղիղ անկիւնի միւս կողմը հարթութեան վրայ գծում է շրջան, որ կոչվում է խարիսխ, իսկ խարսխի դէմ գտնված սուր կէտը կոչվում է գագաթ։

Գագաթից դէպի խարիսխը ձգված ուղղահայեացը կոչվում է կոնի բարձրութիւն։
‣ Ուղիղ կոն։
‣ Խոտոր կոն։
‣ Կոնի հատած։

    2. Նմանութեամբ Սոճիի, պիստակի և այլ ծառերի կոնաձեւ պտուղը։
‣ Եղեւնիների կոները հաւաքում, չորացնում և այրում են։


✽rare word 2. ԿՈՆ
(յունարէն eikṓn)

գոյական Պատկեր, մանաւանդ սրբի պատկեր։


＋dialectal word 3. ԿՈՆ
գոյական
    1. Քրդական վրան։
    2. Մի տեսակ կաշի։


4. ԿՈՆ
գոյական Տե՛ս Ճոն։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1101
New!
(beta)
ԿՈՆՔ կոնքի (կոնքից)
(յունարէն kònxe, խեցեմորթ, խեցի)

գոյական
⨀old meaning 1. Խեցեմորթի մի տեսակ։

    2. Խեցիի նման գոգաւոր աման՝ ջուր լցնելու համար, տաշտ, լագան։
‣ Կոնքի մէջ ջուր լցեց, ոտները լուաց։

⨀old meaning 3. Կոնքաձեւ նստարան։

⨀old meaning 4. Կոնքաձեւ կամար։

⨀old meaning 5. (Կրօնական) Քահանայի սենեակը հին հրէական տաճարում, Երուսաղէմում։

    6. (Կազմախօսական) Մարդու մարմնի մէջ՝ երկու իրար հետ միացած լայն ու տափակ ոսկորներ ողնաշարի ներքեւում, որոնց փոսերի մէջ մտնում են բարձի ոսկորների գլուխները։
‣ Կոնքի ոսկորը փշրվել է։

    7. Արտաքին ականջի կոնքաձեւ խորութիւնը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1103
New!
(beta)
ԿՈՆ
(Յունարէն konos)

գոյական
    1. երկրաչափական մարմին՝ որ կը ստացուի ուղղանկիւն եռանկիւնէ՝ երբ անոր ուղիղ անկիւն կազմող անկիւններէն մէկը ինքնիր վրայ շուռ կու գայ՝ կը դառնայ, բուրգ՝ որուն խարիսխը բոլորակաձեւ է եւ գագաթ սրածայր.

(Ֆրանսերէն cone).

    2. եղեւինի՝ սոճիի՝ սմիշակի՝ պիստակենիի եւ ա՛յլ ծառերու կոնաձեւ պտուղը

(Ֆրանսերէն pomme de pin).

Types
— շոճիի՝ կոնգոմ, ստովբիլ.

— խաշխաշի՝ գլուխ, քնարուկ.

    3. (Յունարէն eikon) իքոն, սրբապատկեր.

    4. քրտական վրան.

    5. տեսակ մը կաշի.

    6. մակդիր յատկապէս Բարսեղ կաթողիկոսի՝ որ կը մեկնուի իբրեւ խաղախորդ՝ մորթ՝ գոյն՝ կաշիէ՝ մորթէ գլխարկ կարող, մուշտակարար, ճոն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1049
New!
(beta)
ԿՈՆՔ
(Յունարէն konxe = խեցեմորթ, խեցի)

գոյական
    1. ողնայարին վարի մասին վրայ երկու իրարու հետ միացած լայն ու տափակ ոսկորներ՝ որոնց փոսերուն մէջ կը մտնեն բարձի ոսկորներուն գլուխները.
    2. խեցիի նման գոգաւոր աման՝ ջուր լեցնելու համար, Տե՛ս ԴԱՇԽՈՒՐԱՆ (թիւ 2), Տե՛ս ԴԱՇՏԻՇՈՆ (թիւ 2).
    3. խեցեմորթի տեսակ մը.
    4. կոնքաձեւ նստարան, աթոռի կռնակ.
    5. կոնքաձեւ կամար.
    6. Երուսաղէմի հին հրէական տաճարի քահանայի սենեակ.
    7. արտաքին ականջի կոնքաձեւ խորութիւն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1050
New!
(beta)
ԿՌՆԱԿ
գոյական
    1. յատկապէս մարդկային մարմինի ետեւի կողմը՝ ուսէն մինչեւ մէջքը, թիկնամէջ, թիկունք, շալակ, քամակ, կռթունք, կուռն.

Types
— անասուններու՝ գաւակ.

— ձիու՝ նիւս.

— ուղտի՝ կուտկէն.

— աթոռի՝ կոնք, յեցարան.

— վէգին՝ սալ, իշնեկ.

— շէնքի՝ յետսակողմ.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) թեւ-թիկունք, օգնական, ապաւէն, պաշտպան, օգնութիւն, պաշտպանութիւն, հովանաւորութիւն։ Հակառակը՝ կուրծք, լանջք։

Phrasal Verbs
կռնակը առնել
ներգործական բայ շալկել.

կռնակ առնել
չէզոք բայ քաջալերուիլ.

կռնակ դարձնել
չէզոք բայ
    1. խոյս տալ, փախչիլ, խուսափիլ մէկէ մը,
    2. լքել.

կռնակ կենալ
չէզոք բայ
    1. օգնել,
    2. քաջալերել.

կռնակ տալ
չէզոք բայ կռնակով օգնել՝ բան մը բարձրացնելու համար.

կռնակ ունենալ
չէզոք բայ օգնական ունենալ, օգնող ունենալ.

կռնակը գետին բերել
ներգործական բայ գետին զարնել, տապալել.

կռնակը գետին գալ
չէզոք բայ ընկճուիլ, պարտուիլ.

կռնակը գետին չգալ
չէզոք բայ չընկճուիլ, չպարտուիլ.

Phrases
կռնակը ամուր
    1. զօրաւոր՝ ազդեցիկ պաշտպան՝ օգնական՝ երաշխաւոր.
    2. ապահով, թիկունքը պաշտպանուած.

մարդուն երեսը զարկեր են, ա՜խ կռնակս ըսեր է
օգնական չունենալուն պատճառաւ ապտակուած է.

կռնակի վրայ
մակբայ յորսայս.

կռնակի վրայ գաս
(անէծք) մեռնիս, սատկիս.

ձեռքդ վահանով կամ կռնակդ վահանին վրայ
յաղթական կամ վահանիդ վրայ մեռած գաս (սպարտացի մօր պատգամը կռուի գացող զաւակին).

կռնակէն
մակբայ ետեւէն, հասցէին.

լայն կռնակով
թիկնեղ, թիկնաւէտ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1071
New!
(beta)
ՈՍԿՈՐ,
ՈՍԿՐ
գոյական
    1. ֆոսֆորային եւ կրային բաղադրութեամբ պինդ նիւթ. զանազան ձեւի եւ մեծութեամբ, նիւթ՝ որմէ կազմուած է մարդու եւ ողնայարաւոր այլ կենդանիներու կմախքին իւրաքանչիւր անջատ մասը.
    2. մահացածի աճիւնի մնացորդ՝ մասունք (յոգնակի կը գործածուի).
    3. ձուկի փուշ.
    4. որոշ կենդանիներու ժանիքը՝ ակռան՝ եղջիւրը եւ այլն, իբրեւ զանազան իրեր՝ զարդեր պատրաստելու նիւթ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք, կրծօն.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) բաժին, մաս, շահ, օգուտ.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) նիհարութիւն, հիւանդութիւն.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) աղքատութիւն, անօթութիւն։

Types
— Այտին՝ այտոսկր, թուշոսկր, աշխոռ, լծոսկր։

— Աչքին ոսկորէ երկու փոսերը՝ ակնակապիճ, ակնաբուն:

— Առաջին ողնը, որուն վրայ կը կենայ գլուխը՝ ատլաս, իսկ վերջինը՝ կկու։

— Արջառի վէգ՝ կոռ:

— Բազուկի երկու ոսկորներ՝ բազկոսկր։ Մեծը՝ տիզոսկր, խալիկ, ծղոսկր (Ֆրանսերէն cubitus), իսկ փոքրը՝ ճաճանչ, ճաճանչոսկր, ծղոսկրիկ (Ֆրանսերէն radius)։

— Բերանի խոռոչի վերի ոսկրեայ կամարը՝ քիմք:

— Գագաթի՝ գագաթոսկր, ծղիկ, ծղիկոսկր:

— Գանկի՝ գանկոսկր։

— Գանկոսկրներու կցուած տեղը՝ գաղտուն:

— Գլուխի գունտուկլոր՝ գանկ կամ գանկոսկր:

— Դաստակի ոսկորներէն մէկը՝ կեռոսկր (Ֆրանսերէն crochu)։

— Դէմքի՝ դիմոսկր։

— Երախային գանկին կակուղ մասերը՝ գաղտնակ:

— Երանքի կամ ազդրէն մինչեւ ծունկերը երկարող ոսկորներ՝ բարձոսկր, ամիրուկ։

— Զիստի՝ զստոսկր (Ֆրանսերէն fémur): Երկար է եւ ամենէն զօրաւորը մարմնի ոսկորներուն։

— Թիկունքի՝ թիկնոսկր (omoplate)։

— Թուշի՝ թուշոսկր, այտոսկր։

— Ծոծրակէն մինչեւ յետոյքի ոսկորներու շարքը՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Ծոծրակի՝ ծոծրոսկր։

— Ծունկի՝ ծնկոսկր, կողոփոց, լիսեռն, լիսեռնիկ, ծունկի կափարիչ (Ֆրանսերէն rotule)։

— Կզակի կամ ծնօտի վերի եւ վարի ոսկորներ՝ կզկոսկր:

— Կողի՝ կողոսկր։

— Կոնքի՝ կոնքոսկր։

— Կուրծքի վանդակի (կրծքավանդակ) երկու կողմի 12ական ոսկորներ՝ լանջոսկր, վանդակորմ, թոքտուն, կրծոսկր:

— Կռնակի կամ թիկունքի՝ թիակ, բէճ, բէչ կամ բէջ, ուսագլուխ:

— Կրունկի՝ պճեղ կամ պճիղ, ուլն, ուլնոսկր, ճագ։

— Ճակատի՝ ճակատոսկր:

— Մատներու՝ կոճ, կոճիկ, ճան, մատնոսկր:

— Մարմնի ոսկորներուն ամբողջութիւնը՝ կմախք:

— Նախաբազուկի՝ ծղի, ծղիկ, ծղուկ, արմկոսկր:

— Ողնայարի իւրաքանչիւր ողն՝ լիսեռ:

— Ողնաշարի երկրորդ ոսկորը՝ վերէն սկսած՝ ոռնակ:

— Ողնաշարի մեծ ողն՝ աւագողն:

— Ողնաշարի վարի՝ յետոյքի միսերուն թաղուած ոսկորներու խումբ՝ պոչ կամ փէօչ:

— Ոտքի թաթի երկու կողմերու դուրս ցցուած ոսկորներ՝ վէգ, ճան, յոգի կամ յոյգ, լիցք։

— Ուսի՝ ուսոսկր, անրակ, թիակ (Ֆրանսերէն omoplate)։

— Պզտիկ՝ ոսկրիկ:

— Սեպաձեւ՝ սեպոսկր (Ֆրանսերէն sphénoïde)։

— Սեռային երկու գործարաններու միջեւ գտնուող երկու մեծ եւ երկու փոքր ոսկորներ՝ կոնք:

— Սրունքի մեծ ոսկոր՝ ոլոք (Ֆրանսերէն péroné), իսկ ընկերը՝ խռչակ, խոտուց:

— Ցայլքի՝ ցայլոսկր։

— Քիթի՝ քթոսկր։

— Քիթի վերնամասը կազմող՝ խոխոսկր, խոփ (Ֆրանսերէն vomer)։

— Քիմքի՝ քմոսկր:

— Քունքի՝ քունքոսկր։

Phrasal Verbs
Ոսկոր կտրիլ
չէզոք բայ
    1. ոսկորի պէս ամրանալ. ոսկրանալ.
    2. չորնալ, փայտանալ։

Ոսկոր ուզել
ներգործական բայ կաշառք ուզել, կրծօն ուզել։

Ոսկոր ու կաշի դառնալ, ոսկոր ու կաշի մնալ
չէզոք բայ հալիլ - մաշիլ, շատ նիհարնալ։

Ոսկորները աղալ
ներգործական բայ սաստիկ ծեծել:

Ոսկորները հանգստանալ
չէզոք բայ մեռնիլ:

Ոսկորները մնալ
չէզոք բայ սաստիկ նիհարնալ:

Ոսկորները տեղը գալ
չէզոք բայ
    1. տեղահան ոսկորները իրենց տեղը դրուիլ.
    2. հանգստանալ.
    3. (Հեգն.) ծեծ ուտել եւ ապա խելօքնալ:

Phrases
Մինչեւ ոսկորները՝ ծուծը հասնող ցուրտ
սաստիկ ցուրտ:

Միսը քեզի, ոսկորը ինծի
կ՚ըսէր ծնողքը վարպետին՝ ուսուցիչին, երբ իր որդին կը յանձնէր անոր խնամքին, անհրաժեշտ պարագային՝ ծեծելու, իրաւունք տալով անոր։

Ոսկոր կրծող
    1. շուն.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառակեր.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) աղքատ, մուրացկան:

Քեզի ոսկոր նետող չկայ
    1. քեզի խօսք՝ ակնարկութիւն ընող չկայ.
    2. (Հեգն.) շան պէս հաջելու պէտք չունիս:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1862
New!
(beta)

Similar words
գոմը
գոյնը
 Usage beta 5 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "կոնը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com