Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology
 Dictionary
կշիռ գոյական Ծանրութեան չափ * տարողութիւն, ազդեցութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 217։


ԿՇԻՌ
գոյական
    1. կշռոց, կշռորդ։
    2. ծանրութիւն, տարողութիւն։
    3. (խօսքի՝) ազդեցութիւն։
    4. (հաշիւի՝) մնացորդ։
    5. (աստեղատուն՝) Լուծ, Հայկ։
    6. (ամանի զեղչելի՝) ապրայ։
    7. (աչքի՝) չափ։
    8. (բառերուն վրայ՝) շեշտ։

Phrases
հաշիւի ընդհանուր կշիռ
հաշուեկշիռ։

բաղդատական կշիռ
զուգակշիռ։

կշիռի թաթ
նժար, աչք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 240
New!
ԿՇԻՌ (շռոյ), շռի
(ասուրերէն qišrinnu, լծակ, կշեռք)

գոյական
⨀old meaning 1. Կշռելու գործիք, Տե՛ս Կշեռք (1)։

⨀old meaning 2. Կշեռքի թաթ, մէտ։

⨀old meaning 3. Կշռաքար, ծանրոց, կշռոց։

    4. Կշռված իրի ծանրութիւնը. քաշ, ծանրութիւն։
‣ Ջրի կշիռն ընդունում են իբրև միաւոր և նրանով որոշում են ուրիշ մարմինների տեսակարար կշիռները։
‣ Կշռովը մէկ ոսկի արժէ։

⨀old meaning 5. Նմանութեամբ Կշռադատութիւն, դատողութիւն։

⨀old meaning 6. Հաւասարակշռութիւն, հաւասարութիւն։

⨀old meaning 7. Բաղդատութիւն։

✽rare meaning 8. Փոխարինութիւն, տրիտուր։

    9. Արժէք, նշանակութիւն։
‣ Նրա խօսքը կշիռ ունի։
‣ Ի՞նչ կշիռ ունի լոկ խոստումը։

    10. (Աստղաբաշխական) Զոդիակոսի կենդանակերպներից մէկը, Կոյսի և Կարիճի միջև, որտեղ մտնում է արեգակը աշնան գիշերահաւասարի ժամանակ։

✽rare meaning 11. (Տաղաչափական) Տաղաչափական չափ։

ածական
    12. Յար և նման. (այս նշանակութեամբ գործ է ածվում Զոյգ և կշիռ)։

⨀old meaning 13. Բարեխառն, չափաւոր, ոչ աւելի, ոչ պակաս։

⨀old meaning 14. Ուղիղ, շեշտակի։

մակբայ
    15. Հաւասարապէս։

    16. Ուղիղ դէմ ու դէմ։

✽rare meaning 17. Ճշտիւ, ճիշտ ժամանակին։

Phrasal Verbs
⨀old word Դնել զգլուխ ի կշիռ, ⨀old word Տալ զանձն ի կշիռ
Անձը վտանգի ենթարկել։

Phrases
⨀old word Պահապանք կշռոյ
յոգնակի գոյական Դռնապաններ։

⨀old word Զնոյն կշիռ
Նոյն կշռով, նոյն չափով։

⨀old word Տեսակարար կշիռ
գոյական (Ֆիզիկական) Տուեալ նիւթի ծանրութեան յարաբերութիւնը նոյն ծաւալով զուտ ջրի ծանրութեան հետ։
‣ Պղնձի տեսակարար կշիռն է 8.9 (այսինքն պղինձը 8.9 անգամ ծանր է ջրից)։

(Կրճատ գրում են տես. կշ.)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1087
New!
(beta)
ԿՇԻՌ,
ԿՇԵՌ
(Ասուր. qichrinnu = լծակ, կշեռք)

գոյական
    1. կշռուած իրի ծանրութիւն, քաշ, ծանրութեան չափ.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) կշռադատութիւն, խոհեմութիւն, տրամաբանութիւն, գնահատում, դատողութիւն.

    3. հաւասարակշռութիւն, զուգակշռութիւն, հակակշռուած հաւասարութիւն, չափաւորութիւն.

(Ֆրանսերէն équilibre).

    4. բաղդատական՝ համեմատական՝ համապատասխան եզր.

    5. արժէք, իմաստ, նշանակութիւն.

    6. տարողութիւն, ազդեցութիւն, ուժականութիւն, զօրութիւն, կարողութիւն.

    7. Զոդիակոսի կենդանակերպներէն մէկը՝ Կոյսի եւ Կարիճի միջեւ՝ ուր արեւը կը մտնէ աշնան գիշերահաւասարի ատեն, Հայկ, Լուծ (համաստեղութիւն, աստեղատուն).

    8. տաղաչափական չափ.

ածական
    9. յար եւ նման.

    10. բարեխառն, չափաւոր, ոչ աւելի-ոչ պակաս.

    11. ուղիղ, շեշտակի.

մակբայ
    12. հաւասարապէս.

    13. ուղիղ՝ ճիշդ դէմ առ դէմ.

    14. ճշդիւ, ճիշդ ժամանակին։

Տեսակարար կշիռ = տուեալ նիւթի ծանրութեան յարաբերութիւնը նոյն ծաւալով զուտ ջուրի ծանրութեան հետ. օրինակ՝ պղինձի տեսակարար կշիռն է 8,9 (այսինքն պղինձը 8,9 անգամ ծանր է ջուրէն)։

Types
— Հաշիւի կշիռ՝ մնացորդ.

— հաշիւի ընդհանուր՝ հաշուեկշիռ.

— ամանի զեղչելի ծանրութեան՝ ապրայ.

— աչքի՝ չափ, սահման.

— բաղդատական՝ զուգակշիռ:


ԿՇԻՌՔ,
ԿՇԵՌՔ
(Ասուր. qichrinnu = լծակ, կշիռք,կշեռք)

գոյական
    1. ծանրութիւն՝ ապրանքի քաշը չափելու գործիք, կշռոց, կշռորդ (Տեսակները շատ են,- զսպանակաւոր, անգլիական կամ սեղանի, հռոմէական (ղանթար), դեղարանի կամ քիմիական, տասնորդական, հարիւրերորդական, ջրաբաշխական,կուլոնի կամ ելեկտրական, օդի կամ որմնադիրի, ոսկերչական կամ խիստ զգայուն, եւ այլն).
    2. կշիռքի թաթ, մէտ.
    3. կշռաքար, ծանրոց, կշռոց.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) արդարութեան խորհրդանշան՝ որ այսօր կը գործածուի պետական դատաւորներու ինքնաշարժներուն վրայ։

Phrasal Verbs
Կշիռքի զարնել
ներգործական բայ կշռել.

կշիռքի դնել
ներգործական բայ
    1. խօսքին արժէք՝ կարեւորութիւն՝ նշանակութիւն տալ,
    2. համեմատութեան դնել, բաղդատել, չափել.

Phrases
իր կշիռքով ոսկի կ՚արժէ
լիակատար գովեստի ձեւ.

լաւ դատող՝ քննող
կշռադատ.

աչքի կշիռք
նայուածքով մօտաւորապէս որոշելու կարողութիւն բանի մը ծանրութիւնը՝ մեծութիւնը՝ հեռաւորութիւնը, եւ այլն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1037
New!
(beta)

Similar words
քսիր
 Usage beta 105 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "կշիռ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com