Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
1. Դ,
դ,
դա
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի չորրորդ գիրը և երրորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Դ։
‣ Շարագիր դ։
‣ Շղագիր դ։

    2. Լեզուա-քմային փակ նուրբ բաղաձայն հնչիւն, բարբառային արտասանութիւնների մէջ դան երբեմն իբրեւ միջակ է հնչվում (տ) և երբեմն իբրեւ թաւ (թ)։

⨀old meaning 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 4։
‣ Դա-խէ-նու-տիւն։ (4－40－400－4000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ չորրորդ։
‣ Գլուխ Դ։
‣ Դ. դասարան։
‣ Հենրիկոս Դ. կայսրը։
‣ Դ. դարում։


ԴԱ
ցուցական դերանուն 1. Գոյական ցուցական դերանուն երկրորդ դէմքի։

Տե՛ս Սա։

մակբայ ＋dialectal meaning 2. Այնտեղ, հոն։
‣ Դա էի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 503
New!
(beta)
1. ՍԱ,
ԴԱ,
ՆԱ
(զսա, սորա, սմա, ի սմանէ, սովաւ, սոքա, զսոսա, սոցա, ի սոցանէ, սոքաւք կմ սոքօք), սրան, սրա, սրանից, սրանով, սրանում, սրանք, սրանց, սրանցից, սրանցով, սրանցում, հնացած ձևեր են այժմեան լեզւում՝ սորա, սորան, սորանից ևն, նոյնպէս և սոքա, սոցա, սոցանից, սոցանով, սոցանում։ Նոյն կերպով հոլովվում են նաև դա, նա։

ցուցական դերանուն Ցուցական գոյական դերանուններ առաջին, երկրորդ և երրորդ դէմքերի, որոնք գործ են ածվում՝ փոխանակ անձի կմ առարկայի անունը տալու.

սա՝ ցոյց է տալիս անձը կամ առարկան, որ խօսողին մօտ է, դա՝ երբ մօտ է երկրորդ դէմքին, նա՝ երբ հեռու է խօսողից և լսողից։
‣ Սա՝ մեծ որդիս է, իսկ նա, որին պարտիզում տեսար՝ միջնեկս է։
‣ Դու նրան արձակիր, իսկ սրան դեռ առ ժամանակ կպահենք։
‣ Ահա՛ հարիւր րուբլի. սրանով առ ժամանակ բաւականացիր. －Դրանով ո՞ր մի կարիքս պիտի հոգամ։

(Գրաբարում եբրեմն պատահում է սա՚ի անսովոր յոգնակի սեռական հոլով՝ սայց, փոխանակ սոցա։ Գրաբարում այս դերանուններն երբ դիմորոշ յօդերով են գործ ածվում՝ գրվում են յ՚ով. սայս, դայդ, նայն)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1929
New!
(beta)
1. Ա,
ա,
Այբ
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի առաջին գիրը և առաջին ձայնաւորը։
‣ Գլխագիր Ա։
‣ Շարագիր ա։
‣ Այբը երեք ստեղնանի գիր լինելով՝ տպագրութեան մէջ շատ տեղ է բռնում, շարուածքի գրեթէ 13 տոկոսը։
‣ Հին տպագրութիւնների մէջ գործ էին ածում միստեղնանի այբ (𝍠)։

Phrases
Այբ է տեսնում, մարդակ է կարդում
(ասացուած), Անգրագէտ է։

    2. Ձայնաւոր հնչիւն, որ արտասանվում է՝ խռչափողը ազատ ու բաց պահելով, լեզուն տափակ, բերանը և շրթունքները բաց։
‣ Այբը հայերէնի մէջ ամենաշատ գործածվող հնչիւնն է։

Phrasal Verbs
Այբը բենից ջոկել
չէզոք բայ Կարդալ գիտենալ, փոխաբերաբար Բան հասկանալ։

⨀old meaning 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 1։
‣ Այբ-ժէ-ճէ-ռա (այսինքն 1, 10, 100, 1000)։

(Իսկ ՚ա կամ ,ա նշանակում էր 10000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ առաջին։
‣ Ա հատոր։
‣ Գլուխ Ա։
‣ Մասն Ա։
‣ Բոլոր մարմիններն երեք խոշոր խմբերի են բաժանվում, ա) կենդանական, բ) բուսական, գ) հանքային։

    5. Փոխաբերաբար Սկիզբ։

Phrasal Verbs
Այբից սկսել
ներգործական բայ Բուն ծայրից սկսել։

Phrases
Այբ ասողը բեն էլ պէտք է ասէ
Սկսողը պէտք է շարունակէ։

Ես եմ Ա և Ք
Սկիզբն և վերջը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 24
New!
(beta)
ԱՅԲ
(յունարէն álfa)

գոյական Հայերէն այբուբենի առաջին գրի և առաջին ձայնաւորի անունը։
‣ Այբ. բեն. գիմ. դա. եչ. զա...
‣ Մեսրոպեան այբուբենը սկսվում էր այբ՚ով և վերջանում քէ՚ով։

Phrases
Գլխումը մի այբ չկայ, Այբը փալասով է բռնում
Գրել կարդալ չգիտէ. շատ տգէտ է։

Այբը տեսնէ՝ բենը մեքկէմէն (դատարան) կփախցնէ, Այբը տեսնէ՝ պապի սանտրը կկարծէ, Գլխումը այբ մը չկայ
Կարդալ չգիտէ, տգէտ է։

Տե՛ս եւ Ա։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 96
New!
(beta)
ԱՅԴ,
ԱԴ,
ԴԱ,
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ,
ԱՅՆ,
ԱՆ,
ՆԱ
ցուցական ածական 1. ցուցական ածական են, երբ գործածուին անունի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ տունը.

ցուցական դերանուն 2. իսկ ցուցական դերանուն են, երբ առանց գոյականի կը գործածուին բայի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ էր ուզածս:

Այս, աս, սա կը գործածուին մօտը եղող բան մը ցոյց տալու համար. այդ, ադ, դա՝ դիմացինը, իսկ այն, ան, նա՝ հեռուն եղողը:

Սա, դա, նա կը գործածուին բան մը շեշտակի ցոյց տալու համար:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 64
New!
(beta)
Դ
    1. մեր այբուբենին չորրորդ տառը եւ երրորդ բաղաձայնը.

լծորդ է տ-ի (օրինակ՝ գունդ = գունտ) եւ թ-ի (օրինակ՝ խենդ = խենթ).

Types
— անունը՝ դա.

    2. գլխագիր դ-ն, քովը կէտ (= Դ.) դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորրորդ. իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր, դ -ն, բացարձակ թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորս.

    3. դիմորոշ յօդ Բ. դէմքի (օրինակ՝ գիրքդ = քու գիրքդ).

    4. արմատ կամ պարզ բառի մը ծայրը կ՚երեւի երբեմն իբրեւ աճում (օրինակ՝ սպաննել, սպան = սպանդ).

    5. ինչ-ինչ բարդ կամ ածանցեալ բառերու մէջ կ՚երեւի իբրեւ մակաբոյծ (օրինակ՝ ջուր = անջրդի, կեանք, կեան = կենդանի)։


ԴԱ
դերանուն Տե՛ս ԱՅԴ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 442
New!
(beta)
ԱՅԲ
գոյական հայերէն այբուբենի առաջին տառին եւ առաջին ձայնաւորին անունը:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 63
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "դա-այբ-դա" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com