Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
ԲԱՆ
գոյական
    1. խօսք։
    2. պատգամ։

Phrases
հուսկ բանք
տնօրէնի աւարտական ուղերձ՝ վարժարանի շրջանաւարտ կարգին։


ԲԱՆ
գոյական
    1. իր, իք, առարկայ, նիւթ, խնդիր։
    2. գործ։
    3. խօսք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 59
New!
ՄԱՐԴ
գոյական բանաւոր էակ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 325
New!
1. ԲԱՆ բանի (բանից)
գոյական
⨀old meaning 1. Մտաւոր կարողութիւն՝ ճանաչելու, դատելու, կշռելու. խոհականութիւն, իմացականութիւն, իմաստութիւն։

Համեմատել Բանական, Անբան։

    2. Այդ կարողութեան արդիւնքն՝ իբրև մտքի յղացում. գաղափար, խորհուրդ։
‣ Մտքումը մի բան որոճում է։
‣ Մի բան ծագեց գլխումս։

    3. Կրօնական Քրիստոնէական եկեղեցում աստուածային իմաստութիւն՝ իբրև երրորդութեան երկրորդ անձն, որ կոչվում է Որդի (յունարէն lògos)։
‣ Բանն աստուած։

    4. Այդ կարողութեան արտայայտութիւնն իբրև խօսք. իմաստ արտայայտող խօսք ընդհանրապէս։
‣ Մի բան ասա, լսենք։
‣ Մի սիրուն բան պատմեց։
‣ Բան խօսել չգիտէ։

Phrases
Միով բանիւ
մակբայ Մի խօսքով, կարճ ասելով։

Բան առ բան
մակբայ Խօսքին խօսք, կէտ առ կէտ։

⨀old meaning 5. Ինչ որ մարդ ստեղծում է խօսքով, որևէ շարադրութիւն, գրուածք։

⨀old meaning 6. Յատկապէս՝ մտքի ստեղծագործութիւն, բանաստեղծութիւն, ճառ, գովասանական խօսք՝ գրաւոր կամ բանաւոր։

⨀old meaning 7. Իմաստալից կարճ խօսք, խրատ, ասացուածք։

⨀old meaning 8. Գրուածքի՝ բանաստեղծութեան մասն, գլուխ։

⨀old meaning 9. Ընդհանրապէս՝ լեզու, բարբառ։

    10. Լեզուի տարրերը, բառամթերք. սրանից՝

Phrases
Մասն բանի գոյական, Մասունք բանի յոգնակի գոյական
(Քերականական) Խօսքի՝ այսինքն լեզուի բառամթերքի մասը, մասերը։
‣ Ութ մասն բանի (կամ մասնբանի) կայ։
‣ Գոյական անունը և բայը ամենակարեւոր մասնբանիներն են։

    11. Այդ կարողութեան արտայայտութիւնը գործով. ընդհանրապէս գործունէութիւն, ոյժերի լարումն՝ մի նպատակի հասնելու համար։
‣ Ի՞նչ ենք ձեռներս ծալած նստել. պէտք է մի բան անել։
‣ Դու ի՞նչ բանի ես։

Phrases
Նա մեծ բանի վրայ է
Կարեւոր գործով է զբաղված. (սովորաբար գործ է ածվում հեգնական մտքով)։

    12. Գործ, աշխատանք։
‣ Ուրիշների տներում բան անելով՝ երեխաներին պահեց մեծացրեց։

Phrases
Հացը դրած՝ բանն անիծած
(ասացուած), Երբ կերակուրը բերված է՝ պէտք է գործը դէն դնել. ուտելիս պէտք չէ միաժամանակ աշխատել։

Հաց դնեմ՝ հասի՛, բան դնեմ՝ փախի
(ասացուած), Ուտելու պատրաստ ես, իսկ աշխատելուց խուսափում ես։

Բանն ո՞վ անէ － ես ու դու. հացն ո՞վ ուտէ － ես ու դու
(ասացուած), Ով աշխատում է՝ նա էլ իրաւունք ունի ուտելու։

    13. Առհասարակ՝ զբաղմունք, որ գրաւում է մարդու ժամանակը և ուշադրութիւնը։
‣ Բան ունիմ, չեմ կարող գալ։
‣ Բանից գործից աչք չի կարող բանալ։

Phrases
Բանս ի՞նչ է, Բանիս անունն ի՞նչ է
Զբաղված չեմ. պարապ եմ, ազատ ժամանակ ունիմ։

    14. Ընդարձակ մտքով՝ գործի հանգամանքներ, պայմաններ, անցուդարձ, իրադարձութիւն։
‣ Նոր բաներ բացվեցին։
‣ Դու բանից անտեղեակ ես։
‣ Շատ բաներ են կատարվում, որ մեզ յայտնի չեն։
‣ Աշխարհիս բաները։
‣ Այդ ուրիշ բան է։

Phrases
Բանի տակ բան կայ
Գործում մի գաղտնիք, մի ուրիշ հանգամանք կայ։

Բանից դուրս է գալիս որ…
Յայտնի է դառնում այս իրողութիւնը, որ…

    15. Դիպուած, անցք, պատահմունք։
‣ Մի՛ գուցէ նրան մի բան է պատահել։
‣ Մի դատարկ բանի պատճառով խռովեցին։
‣ Այդ ի՞նչ բան է, ես չեմ լսել։

Phrases
Բան է, եթէ հարցնեն՝ ասա որ…
Եթէ դէպք լինի, եթէ պատահաբար հարցնեն…։

    16. Գործի՝ աշխատանքի արդիւնք։
‣ Ա՞յս է արած բանդ։
‣ Գեղեցիկ բաներ են շինում։
‣ Իր արած բանից ինքն էլ գոհ չմնաց։

    17. Առհասարակ՝ որեւէ իր՝ առարկայ, շինված կամ բնական։
‣ Մի բան եմ առել, չգիտեմ կհաւանի՞ք։
‣ Փողոցում լաւ-լաւ բաներ շատ կան։
‣ Ի՜նչ սիրուն բան է այդ խխունջը։
‣ Տե՛ս, ի՛նչ սիրուն բան եմ բերել քեզ համար։

    18. Անձնական կամ տնային իրեր, իրեղէն։
‣ Տան բոլոր բաները ծախեց ու կերաւ։
‣ Ունեցած բաները հաւաքեց ու առաւ գնաց։

    19. Իբրեւ անորոշ դերանուն՝ իքմին, ինչ, զատ, ինչ-որ։
‣ Այստեղ մի բան կայ, բայց չեմ հասկանում։
‣ Բան չկայ, կանցնի կմոռացվի։
‣ Մի բան ունի՞ք ուտելու։

Phrases
Մի բանի նմա՞ն է
Ունի՞ որեւէ արժանաւորութիւն։

Արածդ բանի նման չէ
Վատ բան է արածդ, գործը լաւ չես արել։

    20. Գործ է ածվում խօսքը առկախ թողնելով, մի մոռացված բանի (անձի կամ իրի) փոխարէն. իքը, զատը։
‣ Ո՞վ էր եկել մեզ մօտ. －Բանը… ը՛հ, անունը մոռացայ։
‣ Ուզում եմ մէկ էլ տեսնեմ էն… բանը… ի՞նչպէս են ասո՞ւմ։

    21. Նոյն գործածութիւնը՝ երբ պարկեշտութիւնից չեն ուզում առարկան անունովն ասել, յատկապէս՝ առնի անդամ, կանացի սեռական անդամ։

＋dialectal meaning 22. Շերամատուն։

Phrasal Verbs
Բան անել
չէզոք բայ
    1. Գործ անել, աշխատել։
‣ Առաւօտից երեկոյ բան եմ անում։

    2. Գործել, բանել։
‣ Գործարանը բան է անում։

Բանը բուսնել
չէզոք բայ
    1. Գործը վատ ելք ունենալ։
‣ Նրա բանը բուսել է։

    2. Երբեմն՝ հակառակ նշանակութեամբ, աջողվել։
‣ Աչքդ լոյս, բանդ բուսաւ։

Բան բռնել
չէզոք բայ Գործի ձեռնարկել։
‣ Այնպէս բան բռնիր, որ տակիցը կարողանաս դուրս գալ։

Բան գցել
ներգործական բայ Գործածութեան մէջ դնել, բանեցնել։
‣ Մեքենան՝ գործարանը բան գցեցինք։

Բան դառնալ
չէզոք բայ Պիտանի բան դուրս գալ։
‣ Վրան շատ եմ աշխատում, տեսնենք բան պիտի դառնա՞յ։
‣ Զուր ես չարչարվում, բան չի դառնայ։

Բան դուրս չգալ
չէզոք բայ Բան չդառնալ։

Բան տալ
ներգործական բայ Փոխ տալ գործածելու համար, յանօթ տալ։
‣ Տաշտը մի անգամ բան տուի, կոտրած յետ բերեց, էլ բան կտա՞մ։

Բանի գալ
չէզոք բայ
    1. Պիտանի լինել։
‣ Այս կտորը բանի կգա՞յ։

    2. Յարմարվել։
‣ Այդ իմ բանին գալիս է։

Բանի տեղ դնել
ներգործական բայ Գնահատել, արժէքը ճանաչել, ուշադրութեան առնել։
‣ Խօսքս բանի տեղ չդրեց։
‣ Ինչ էլ որ անում եմ՝ բանի տեղ չեն դնում։

Բանից պրծնել
չէզոք բայ
    1. Գործը վերջացնել։
‣ Բանից որ պրծնէք՝ տուն եկէք ճաշելու։

    2. Հիւծվել, մաշվել, անյուսալի վիճակի մէջ լինել։
‣ Նա էլ ի՞նչ գործ կարող է անել, բանից պրծել է, հա՛ այսօր հա՛ վաղը կմեռնի։
‣ Կօշիկներս բանից պրծել են։

Բանը բանից անցնել
դիմազուրկ բայ Ուշ լինել, երբ այլևս սկսել չի լինի։
‣ Ափսո՜ս ուշ իմացայ, հիմայ էլ ի՞նչ կարելի է անել. բանը բանից անցել է։
‣ Ծնողները համաձայնութիւն տուին՝ երբ արդէն բանը բանից անցել էր։

Բանը բուրդ լինել, Բանը ձախ լինել, Բանը փթուկ լինել, Բանը փթռուկ լինել
չէզոք բայ Մէկի գործը վատ դրութեան մէջ լինել, վիճակը վատանալ։
‣ Գործերն ի՞նչպէս են. －Բանը բուրդ է, էսօր էգուց կմահանայ։

Բանը գլուխ գալ
չէզոք բայ Աջողութեամբ վերջանալ, կատարվել։
‣ Բանս գլուխ եկաւ, թոյլտւութիւն ահա ստացայ։

Բանը գլուխ բերել
չէզոք բայ Աղջողութեամբ վերջացնել, կատարել։
‣ Դու բանս գլուխ բեր, վարձքդ իմ պարտքս կլինի։

Բան դուրս գալ
դիմազուրկ բայ Արդիւնք՝ օգտակար հետեւանք ունենալ։
‣ Ուզում ես՝ փորձիր, բայց բան դուրս չի գայ։
‣ Դիմեցի, տեսնենք մի բան դուրս կգա՞յ թէ ոչ։

Բանից դուրս գալ
չէզոք բայ Պարզվել, երեւալ, յայտնի դառնալ։
‣ Բանից դուրս է գալիս (կամ դուրս եկաւ), որ գողը ոչ թէ նա է, այլ ընկերը։
‣ Գործը քննեցի. բանից ի՞նչ է դուրս գալիս…։

Phrases
Բան-գործ, Բան ու գործ (բանի գործի կամ բան ու գործի)
(կրկնակի հոմանիշ բառեր, յաճախ գործածական)
գոյական Բան, գործ, զբաղմունք։
‣ Բան-գործ թողի եկայ։
‣ Բանիդ գործիդ անունն ի՞նչ է։
‣ Բան ու գործից եղայ։
‣ Բան ու գործի դնել ևն։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 346
New!
(beta)
2. ԲԱՆ
(պարսկերէն bān)

գոյական (Բուսաբանական) Տաք գօտիներում բուսնող ծառ, կաղինի նման պտուղներով, որոնց նշից ստացվում է ազնիւ տեսակի իւղ։ (Balanus myrepsica)։


✽rare word ԲԱՆ
գոյական Փոխանակ Պան, Տե՛ս Պան։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 348
New!
(beta)
ՄԱՐԴ (մարդոյ, մարդք, մարդոց, աւելի սովորական՝ մարդիկ, մարդկան), մարդի կմ մարդու, մարդեր, սովորաբար մարդիկ, մարդկանց, մարդկանցից, մարդկանցով
գոյական
    1. Ողնաշարաւոր կաթնասուն կենդանի, երկու ձեռքով, երկու ոտքով, հինգ-հինգ մատներով, մատների ծայրերին տափակ եղունգներով, լայն ճակատով, բարձր կառափով, երկու ոտների վրայ գագաթնահայեաց կանգնող ու քայլող, երեք տեսակի ատամներով, որոնց թիւը, չափահասութեան ժամանակ, հասնում է 32-ի։
‣ Կենդանաբանական դասակարգութեան մէջ՝ մարդը պատկանում է առաջակարգերի (պրիմատների) տոհմին, որի մի ընտանիքն է կազմում, իսկ միւս չորս ընտանիքները կազմում են կապիկները։
‣ Բոլոր կենդանիների մէջ մտաւորապէս ամենազարգացածն է մարդը և միայն նա ունի յօդաւոր լեզու։
‣ Մարդու հիմնական և ամենաէական զանազանութիւնը բարձրագոյն կապիկներից՝ նրա գագաթնահայեաց դիրքն է, որի հետեւանքն են միւս գլխաւոր տարբերութիւնները,－ ձեռքերը՝ իբրեւ աշխատելու գործիքներ, բերանը՝ իբրեւ խօսարան, զարգացած ուղեղը՝ իբրեւ զգայական և մտաւորական անօթ ևն։
‣ Մարդկանց հասակը 1.60 մետրից հասնում է մինչեւ 1.82-ի, պատահում են աւելի բարձր՝ հսկաներ, և աւելի ցած՝ գաճաճներ։

    2. Յատկապէս արական սեռի մարդ, տղամարդ, էրիկմարդ։
‣ Փողոցում երկու անծանօթ մարդ մօտեցան նրան։
‣ Հազար մարդ կերակրվեցին, չհաշված կանանց ու երեխաներին։
‣ Հինգ հոգի էին, երեքը մարդ, երկուսը կին։

    3. Իգական սեռի մարդ (քիչ դէպքերում, սովորաբար այս նշանակութեամբ գործ է ածվում կին մարդ, կնիկմարդ)։
‣ Հարիւր մարդ նստած էին սեղան, տղամարդ թէ կին։
‣ Փողոցները լիքն են երկու սեռի մարդկանցով։
‣ Կնիկ մարդիկ առանձին էին նստած։

    4. Չափահաս դարձած, արբունքն առած տղամարդ։
‣ Դեռ ե՞րբ պիտի մեծանայ, մարդ դառնայ։
‣ Որդիդ կարգին մարդ է դարձել։

    5. Տղամարդ ամուսին, այր։
‣ Մարդս տանը չէ։
‣ Աղջիկը մարդ է ուզում։
‣ Մարդ ու կին էին ու մի երեխայ։
‣ «Աղջի, արի՛, քեզ մարդու տամ» (ժողովրդական երգ)։
‣ Մարդուցը բաժանվել է։

    6. Մարդը, որ անասուններից տարբերվում է մտքով, լեզուով և հասարակական աշխատանքի պրոցեսում գործիք ստեղծելու և օգտագործելու կարողութեամբ։
‣ Մեզ մօտ վերացված է մարդու ձեռքով մարդու շահագործումը։
‣ Մարդը բոլոր արարածների թագն ու պսակն է։
‣ Դու մարդ ես, հօ գազան չե՜ս։
‣ Դեւը ներս մտաւ, հոտվտաց ու ասաց, մարդու հոտ է գալիս։

    7. Մարդը՝ նկատմամբ իւր բարոյական ու մտաւորական յատկութիւններին։
‣ Մարդ կայ՝ հազար արժէ, հազար կայ՝ մէկ չարժէ (առած)։
‣ Օրինաւոր մարդկանց հետ նիստ ու կաց ունեցիր, որ մարդ դառնաս։
‣ «Բերանն արնոտ Մարդակերը էն անբան Հազար դարում հազիւ դառաւ Մարդասպան. Ձեռքերն արնոտ գնում է նա դեռ կամկար, Ու հեռու է մինչեւ Մարդը իւր ճամբան»։

    8. Աշխատող ոյժ, աշխատող ձեռք։
‣ Քա՞նի մարդ է հարկաւոր, որ հինգ օրում շինես. －Տասը մարդը բաւական է։
‣ Մարդկանց հաւաքի՛ր, գնանք արխը մաքրելու։

    9. Զինուորական։
‣ Հինգ հազար մարդուց բաղկացած բանակով արշաւանք սկսեց։
‣ Ի՞նչպէս ես պատերազմի գնում այդքան քիչ մարդով։

    10. Մարդկային մարմին։
‣ Մարդը բաղկացած է երկու մասից, գլխից և իրանից. վերջաւորութիւնները իրանի յաւելուածներն են։

Իբրեւ անորոշ դերանուն.
    11. Մի ոմն, մէկը։
‣ Մարդ է գալիս, գնա՛, դուռը բա՛ց։
‣ Մարդ ընկաւ ծովը։

    12. Ոքմին, որեւէ մէկը։
‣ Մարդու բան չասես։
‣ Դուռը բացի, մարդ չկար։
‣ Մարդ նրան ասէ՝ քո ի՞նչ գործն է որ խառնվում ես։

    13. Անորոշ ենթակայ (ինչպէս ֆրանսերէն on, գերմաներէն man), որ ընդհանուր կերպով արտայայտում է ենթական, առանց որեւէ անհատի վերաբերելու։
‣ Մարդ քանի մտածում է՝ այնքան աւելի է համոզվում։
‣ Մարդ եթէ գիտենար, թէ վաղն իրան ի՞նչ պիտի պատահի։
‣ Մարդ չգիտէ ի՛նչ անէ։

Phrasal Verbs
Մարդ է
իբրեւ դիմազուրկ բայ Մարդու համար այդ բնական է, կարող է պատահել։
‣ Ինչո՞ւ ես զարմանում, մարդ է, կսխալի։
‣ Մարդ է, եթէ ուշանամ՝ դուք ճաշեցէք, ինձ մի՛ սպասէք։

(Այլ է՝ ⨀Մարթ է)։

Մարդու գնալ
չէզոք բայ Տե՛ս Մարդ (5)։

Մարդու տալ
ներգործական բայ Տե՛ս Մարդ (5)։

Phrases
✽rare word Մարդ անօրէնութեան
գոյական (Կրօնական) Նեռ։

⨀old word Որդի մարդոյ
գոյական (Կրօնական) Քրիստոս։

⨀old word Մարդ ի մարդոյ
մակբայ Մինը միւսից, յաջորդաբար։

Անտառի մարդ
գոյական Տե՛ս Օրանգ-ուտանգ։

Առաջին մարդ
գոյական (Կրօնական) Նախամարդ Ադամը։

Մա՜րդ աստծու
միջարկութիւն Զարմանքի ու յանդիմանութեան արտայայտութիւն։
‣ Մի րոպէ համբերութիւն ունեցիր, ի՞նչ եղաւ քեզ, մա՜րդ աստծու։

Գործի մարդ
ածական Գործունեայ, աշխատող, որի ձեռքից բան է գալիս, գործի պէտքական, գործնական։
‣ Նա գործի մարդ է, նրան կարելի է վստահել։
‣ Երկար ճառերից մեր գլուխները ցաւեցին, գործի մարդիկ տուէք մեզ։

Մարդ էլ կայ, մարդ էլ
Շատ տարբեր մարդիկ են լինում, մարդը մարդուն նման չի լինում, ո՞ւր այս մարդը, ուր այն։
‣ Մէկը բաւականութիւն է գտնում խնջոյքների մէջ, ուրիշը հասարակական գործունէութեան մէջ. մարդ էլ կայ, մարդ էլ։

Մեծ մարդ
գոյական Նա որ իւր հանճարով, սխրալի գործերով հռչակ է հանել, շատ բարձր է կանգնած։
‣ Մեծ մարդիկ առաջ են գալիս գիտութեան, քաղաքական, զինուորական և այլ ասպարէզներում։
‣ Ըստ Գամառ-Քաթիպայի՝ մեծ մարդ ոչ թէ հանճարեղ գիտնականն է, ոչ ռազմի հերոսը, ոչ հարուստը, այլ նա որ իւր անձը զոհում է ընկերոջ փրկութեան համար։

Մարդուն մէկը
դերանուն Մի մարդ, մի ինչ-որ մարդ։
‣ Մարդուն մէկը մի անգամ գանձ է գտնում։
‣ Քեզ ո՞վ ասաց. －Մարդուն մէկը։

Մարդու մօտ
ածական Տե՛ս Մարդամօտ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1421
New!
(beta)
ԲԱՆ
գոյական
    1. իր, առարկայ, նիւթ.

    2. խօսք, պատգամ, ճառ, խրատ, պատուէր, ասացուածք.

    3. աստուածաբանական կոչում Յիսուսի, որպէս յայտնութիւն Աստուծոյ խօսքին, զոր Յովհաննէս Աստուածաբան Առաքեալ յաճախակի կը կրկնէ Դ. Աւետարանին Ա. Գլուխին մէջ.

(Յունարէն լոկոս).

    4. խնդիր.

    5. Գործ, աշխատանք.

    6. հուսկ բանք = վերջին պատգամ՝ պատուէր՝ խրատական, որ կ՚ուղղուի շրջանաւարտ աշակերտներու.

    7. քերականութեան ութ մասունք բանի.

    8. գրուածքի՝ գիրքի բաժանում, գլուխ: Տե՛ս ՊԱՆ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 293
New!
(beta)
ՄԱՐԴ
գոյական
    1. բանական, հոգիով ու մարմնով, խօսուն, ողնաւոր, կաթնաբոյծ, ուղիղ կեցող, ամենակեր էակ.

    2. միտք՝ լեզու եւ ընկերային կեանք ունեցող էակ.

    3. ոեւէ մէկը՝ անձ.

    4. այր, տղամարդ.

    5. չափահասութեան հասած մանչ.

    6. կնոջ մը ամուսինը. օրինակ՝
‣ մարդս տուն չեկաւ.

    7. կազմաւորուած էակ՝ բարոյական եւ մտաւոր գետիններու վրայ.

    8. իր խոստումները յարգող, վստահելի անձ.

    9. աշխատող ձեռք՝ անձ.

    10. իբրեւ անորոշ դերանուն, առանց ոեւէ անձ նկատի ունենալու. օրինակ՝
‣ ամէն մարդ պարտաւոր է մաքրասէր ըլլալ.

    11. իբրեւ կոչական՝ խօսակիցի մը ուղղուած. օրինակ՝
‣ է՜հ, ագահ մարդ:

Phrasal Verbs
Մարդ առնել
ներգործական բայ պսակուիլ, ամուսնանալ։

Մարդ բռնել
ներգործական բայ
    1. համոզել.
    2. գործաւոր՝ աշխատաւոր վարձել:

Մարդ գրել
ներգործական բայ
    1. անդամագրել.
    2. գործակից առնել՝ ցանկի վրայ գրելով անձին անունը։

Մարդ դառնալ
չէզոք բայ
    1. բարոյական եւ մտաւոր փափաքելի յատկութիւններու տիրանալ.
    2. թերութիւներէ ձերբազատուիլ, ճամբու գալ, ուղղուիլ.
    3. հարստանալ, դիրքի տիրանալ:

Մարդ դարձնել
ներգործական բայ
    1. հարստացնել, դիրքի տէր դարձնել.
    2. արժէքաւոր՝ արժանաւոր մէկը ընել՝ օժանդակելով՝ կրթելով։

Մարդ զարնել
ներգործական բայ սպաննել:

Մարդ ըլլալ
չէզոք բայ Տե՛ս մարդ դառնալ։

Մարդ մէջը (մէջ) ձգել
ներգործական բայ
    1. միջնորդ կարգել, որ հաշտեցնելով գործը խաղաղութեամբ վերջանայ.
    2. միջնորդ կարգել, որ առեւտրական կամ այլ կարգի հարց մը յաջող լուծում գտնէ։

Մարդ մնալ
չէզոք բայ մարդկային, բարձր յատկութիւները պահպանել:

Մարդու երես տեսնել
ներգործական բայ ծանօթի հանդիպիլ:

Մարդու երես չտեսնել
ներգործական բայ
    1. ծանօթի չհանդիպիլ.
    2. մենակեացի կեանք ապրիլ.
    3. վայրենիներու մէջ ապրիլ:

Մարդու երթալ
ներգործական բայ պսակուիլ (կնոջ):

Մարդու մը զարնել
ներգործական բայ ծեծել, խոշտանգել:

Մարդու՝ մարդոց հետ խառնուիլ
ներգործական բայ ընտանեկան՝ խնամիական կապ հաստատել:

Մարդու մէջ ելլել
չէզոք բայ
    1. մենակեացի պէս քաշուած կեանք չապրիլ.
    2. ընտանեկան այցելութեանց երթալ.
    3. ընկերային հանդիպումներու՝ հաւաքոյթներու մասնակցիլ։

Մարդու մը տալ (աղջիկը)
ներգործական բայ պսակել:

Մարդու տեղ դնել
ներգործական բայ
    1. արժանաւոր մարդ համարել.
    2. յարգալիր վարուիլ:

Phrases
Մարդ - գլուխ
իւրաքանչիւր անձ. մարդագլուխ:

Մարդ մարդասանք
մարդ են մարդ ըսուելիք՝ մարդկային էակ։

Մարդուն մէկը
    1. անորոշ մարդ.
    2. աննշան մարդ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1426
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "բան-մարդ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com