Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
արհաւիրք գոյական Սարսափ, տագնապ, ահուվախի օրեր:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 46։


ԱՐՀԱՒԻՐՔ
գոյական սարսափ, սոսկում, պակուցում, զարհուրանք, ահուդող, պախում։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 49
New!
ԱՐՀԱՒԻՐՔ (արհաւրաց, յոգնակի), արհաւիրքի, արհաւիրքներ
գոյական
    1. Սաստիկ ահ և երկիւղ, սոսկումն, ահաբեկող երեւոյթ՝ տեսիլք։
‣ Գիշերային արհաւիրք։
‣ Մահուան արհաւիրք։

    2. Ահռելի դիպուածներ, աղէտներ, կոտորած, մահ ևն, որոնք սարսափեցնում են։
‣ Ո՞վ կարող էր դիմանալ այսքան արհաւիրքների։
‣ Մեր չորս կողմը մահ էր և արհաւիրք։
‣ Մեր անցեալ պատմութիւնը արհաւիրքներով լի է։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 295
New!
(beta)
1. Ք,
ք,
քէ
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի երեսուն և վեցերորդ գիրը, որ մեսրոպեան այբուբենի վերջին գիրն է, և քսան և իններորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Ք։
‣ Շարքագիր ք։
‣ Շեղագիր ք։

    2. Անձայնեղ կոկորդային փակ և թաւ բաղաձայն, որ արտասանվում է քիմքի յետեւի կողմում կոկորդը հուպ տալով և հնչում է իբրեւ միանգամից արտասանված կհ։

⨀old meaning 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 9000։
‣ Թոյ-ղատ-ջէ-քէ (9, 90, 900, 9000)։

ածական
⨀old meaning 4. Փոխաբերաբար Վերջին։
‣ Ես եմ այբ և քէ (ես եմ առաջին և վերջին)։

    5. Համառօտագրութեամբ, տարեթիւներ նշանակելիս, գործ է ածվում Քրիստոս բառի փոխանակ. (գրվում է գլխագրով և միջակէտով)։

Derivatives
նՔ.
նախքան Քրիստոս։
‣ Վեցերորդ դարում նՔ.։

յՔ.
յետ Քրիստոսի։
‣ Վեցերորդ դարում յՔ.։

    6. Թուաբանութեան մէջ՝ երբեմն գործ էր ածվում անյայտ թիւը նշանակելու համար, համապատասխան եւրոպական x՚ին։ Օրինակ.
‣ 7=12 :: 16:ք, եթէ 7՚ը դառնում է 12, ապա 16՚ը քա՞նի կդառնայ, կամ 7՚ը յարաբերում է 12՚ին այնպէս ինչպէս 16՚ը անյայտին։


2. Ք
մասնիկ Յոգնականացուցիչ մասնիկ, որով գրաբարում կազմվում էին ուղղական եւ գործիական հոլովները, օրինակ.
‣ գործ, գործով, յոգնակի գործք, գործովք,
‣ ոմն, ոմամբ, յոգնակի ոմանք, ոմամբք,
‣ սա, սովաւ, յոգնակի սոքա, սոքաւք,

և որ նոր լեզւում շատ տեղ պահպանվել է քարացած ձեւով, իբրեւ բառի արմատական մաս, օրինակ.
‣ խելք, կամք, գործիք, գործիքներ, դժոխք, դժոխքի, խելօք մարդ, խելօք կաց. շէնքով-շնորհքով։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2296
New!
(beta)
ԱՐՀԱՒԻՐՔ,
ԱՐՀՈՒՐԱՆՔ,
ԶԱՐՀՈՒՐԱՆՔ,
ԱՐՀՕՐԱՆՔ,
ԱՐՀՕՐՔ
գոյական
    1. սարսափ, սաստիկ վախ, սոսկում, պակուցում, զարհուրանք, ահուդող, պախում.
    2. աղէտ, փորձանք, կոտորած, մահ։

Հակառակը՝ քաջութիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 239
New!
(beta)
Ք
մեր այբուբենին 36րդ տառը, որ մեսրոպեան այբուբենին վերջին տառն է, եւ 29րդ բաղաձայնը։ Կոկորդային թաւ եւ խուլ բաղաձայն. իր նուրբը՝ կ, միջակը՝ գ: Իբրեւ թիւ եւ թուանշան կը նշանակէ 9000 (գլխագիր Ք առանց միջակէտի) եւ 9000րդ (գլխագիր Ք. միջակէտով)։ Համառօտագրութեամբ, տարեթիւեր նշանակելու համար, կր գրուի գլխագիրով եւ միջակէտով. օրինակ՝
‣ Ն. Ք. (նախքան զՔրիստոս) եւ Յ. Ք. (Յետ-Քրիստոս)։ Հիմա ընդհանրացած է Ք. ա. (Քրիստոսէ առաջ) ձեւը։ Ուսողութեան եւ թուաբանութեան մէջ կը գործածուի անյայտ՝ անծանօթ թիւի՝ գումարի իմաստով (X), իսկ շողաբանութեան մէջ՝ Ք ճառագայթի (Անգլերէն X ray) իմաստով:


Ք
յոգնակերտ մասնիկ, որով գրաբարի մէջ կը կազմուէին ուղղական եւ գործիական հոլովները. օրինակ՝
‣ բան, յոգնակի բանք, բանիւք:

Աշխարհաբարի մէջ շատ տեղ պահպանուած է քարացած ձեւով, կարծէք իբրեւ բառի արմատական մաս. օրինակ՝
‣ ձիրք, կիրք, բերք։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2393
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "արհաւիր-ք" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com