Armenian dictionary

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2473

New!

(beta)

ՕՐԷՆՔ

գոյական
    1. հնաւանդ սովորութիւն՝ կարգ, որով մարդիկ կը ղեկավարուին իրենց յարաբերութեանց մէջ. բարք.
    2. կրօններու դրած պատուիրանները իրենց հետեւորդներուն՝ հաւատացեալներուն.
    3. որեւէ գործի՝ հաստատութեան եւ այլնի մէջ ընդունուած կամ որոշումով հաստատուած կարգ՝ կանոն.
    4. իրերու ներքին բնութիւնը կազմող կարգին արտայայտութիւնը, այդ կայուն կամ շարժուն բնութենէն ածանցուող յարաբերութիւններուն բանաձեւումը. այսինքն՝ զանոնք գոյաւորող կեանքին պայմաններուն եւ պաշտօններուն յառաջխաղացական պատկերացումը. պատճառի եւ արդիւնքի՝ հետեւանքի միջեւ գոյութիւն ունեցող ներքին էական կապ.
    5. պետական իշխանութեան պարտադիր որոշում՝ իրաւական բարձրագոյն ոյժ ունեցող կանոն.
    6. այն պարտաւորութիւնները, որոնց պարտին հնազանդիլ երկիրի մը բնակիչները, մա՛նաւանդ այդ երկիրին քաղաքացիները. կանոն, օրինագիծ, հրահանգ.
    7. անառարկելի հրաման՝ յանձնարարութիւն.
    8. օրէնքներու ամբողջութիւնը.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) թելադրանք, մղում.
    10. (Գրաբար) կարգ, եղանակ.
    11. սուրբ հաղորդութիւն։

Types

Անտառի օրէնք

անսկզբունք վայր՝ դէպք, ուր զօրաւորին կամքն է որ կը տիրապետէ՝ կը գերակշռէ:

Բնական օրէնք, բնութեան օրէնք

անփոփոխելի կապը, որ գոյութիւն ունի բնութեան զանազան երեւոյթներուն մէջ եւ միջեւ։

Լինչի օրէնք

ամբոխին՝ ինքնադատաստան ընելը, յանցաւորը առանց դատարան յանձնելու՝ մահուան ենթարկելը։

Հիմնական օրէնք

որ պետութեան կազմին ձեւը եւ իշխանութեան ու քաղաքացիներուն իրաւունքները կը սահմանէ։

Միջազգային օրէնք

որ կը ճշդէ՝ կ՚որոշէ պետութիւններու փոխադարձ յարաբերութիւնը եւ անոնց իրաւական դրութիւնը:

Քաղաքացիական օրէնք

որ կը սահմանէ տուեալ երկիրին քաղաքացիներուն մասնաւոր սեփականութեան, փոխադարձ պարտաւորութիւններուն, ընտանեկան եւ ժառանգական հարցերում վերաբերեալ տրամադրութիւններ՝ կանոններ։

Քրէական օրէնք

յանցանքները եւ անոնց համար ըլլալիք պատիժները սահմանող կանոն:

Phrasal Verbs

Օրէնք դառնալ

չէզոք բայ սովորական երեւոյթ դառնալ, օրէնքի վերածուիլ, ընդհանուր՝ ամէնօրեայ՝ սովորական երեւոյթ՝ բնոյթ դառնալ։

Օրէնք դնել

ներգործական բայ հանել՝ օրէնք ընդունիլ՝ անցընել:

Օրէնք շինել

ներգործական բայ դարձնել՝ իր քմահաճոյքը՝ կամքը՝ վարուելակերպը սովորական երեւոյթի վերածել։

Phrases

Օրէնքէ դուրս

    1. սովորութենէ՝ ընդունուած կարգէ դուրս.
    2. օրէնքի ընդունած՝ պաշտպանած սահմաններէն դուրս.
    3. օրէնքի պաշտպանութենէն եւ հովանաւորութենէն դուրս։

Օրէնքի յետադարձ ոյժ

օրէնքին տարածումը զայն քուէարկելէն առաջ կատարուած դէպքերու՝ երեւոյթներու՝ գործողութիւններու եւ այլնի վրայ։

New!

(beta)

ԶՈՐ ՕՐԻՆԱԿ

մակբայ օրինակի համար, օրինակ մը տալու՝ տուած ըլլալու համար:

Կրճատուած ձեւն է՝ օր.:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 629

New!

(beta)

ՕՐ