Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

մէջը → մէջ (noun)
 Dictionary
մէջ նախադրութիւն Ներսիդին, ներսը:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 299։


ՄԷՋՔ
գոյական կռնակին վարի մասը։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 333
New!
ՄԷՋ (միջոյ, ի միջի, մէջք, միջաց կմ միջոց), մէջի կմ միջի
գոյական
    1. Առարկայի ներսի կողմը, ներքինը։ Հակառակը՝ Դուրսը։
‣ Ամանի մէջը դուրսը լաւ լուա։
‣ Դրսից փայտը պինդ է երեւում, բայց մէջը փտած է։

    2. Ներսը եղածը, ինչ որ ներսը կայ։
‣ Մէջը դուրս տուր։
‣ Մէջս այրվում է։
‣ Միջից հանիր։

＋dialectal meaning 3. Պտղի պատեանում պարունակված մասը, միջուկը։
‣ Պոպոկը կոտրեց, կեղեւները տուեց վիճող երեխաներին, իսկ մէջը ինքը վերցրեց։

＋dialectal meaning 4. Ծեծած միս, չամիչ, բրինձ ևն, որով լցնում են խմորեղէն կամ այլ տեսակ կերակուրներ, փոր։
‣ Կարկանդակի մէջը այսօր մի՞ս ածեմ թէ կաղամբ։

    5. Այն կէտը, որ հաւասարապէս հեռացած է երկու ծայրից, կէս տեղը, կիսավայրը, կենտրոնը։
‣ Երկրի մէջը հալված վիճակ ունի։
‣ Թոկը մէջից կտրեցի։
‣ Լապտերը սենեակի մէջը կախիր, որ հաւասարապէս լոյս լինի։

    6. Տե՛ս Մէջք։

Իբրեւ ածական
    7. Մէջում (5), կիսավայրում գտնվող։
‣ Մէջ տեղը։
‣ Մէջ գիշերի եկաւ։
‣ Մէջ տեղից կտրեցէ՛ք։

Իբրեւ նախադրութիւն
սեռական հոլովով
    8. Խնդրին տալիս է պարունակողի նշանակութիւն։
‣ Սափորի մէջ ջուր չկայ։
‣ Մի տան մէջ ենք ապրում։
‣ Գրքի միջից նկարները կտրեց հանեց։

    9. Սահմանում է տեղը, նշանակում է շրջանը, որտեղ ամփոփվում է գործողութիւնը։
‣ Առէ՛ք, ձեր մէջ բաժանեցէ՛ք։
‣ Խօսքը մեր մէջ մնայ (= գաղտնիք մնայ)։
‣ Մենք մեր մէջ այդ գործը կվերջացնենք, ուրիշ մարդու դիմելու կարիք չկայ։
‣ Ինքս իմ մէջ մտածեցի։

    10. Ցոյց է տալիս տարածութիւնը մի կէտից մինչեւ միւս կէտը, միջեւ։
‣ Եկաւ, երկուսիս մէջ կանգնեց։
‣ Երկու գիւղի մէջ մի խոր ձոր կար։
‣ Մարդու և կնոջ մէջ գժտութիւն ձգեց։
‣ Ինձ սպասիր ժամի 10-ի և 11-ի մէջ։
‣ Ճանապարհն անցնում է պարտէզների միջով։

    11. Ցոյց է տալիս ժամանակի տեւողութիւն։
‣ Երեք օրուայ մէջ կվերջացնեմ։
‣ Դա կարճ ժամանակի մէջ գլուխ գալու բան չէ։
‣ Այս բոլոր փոփոխութիւնները կատարվեցին ընդամենը մի րոպէի մէջ։

    12. Ցոյց է տալիս վիճակ, դրութիւն։
‣ Խոր տխրութեան մէջ է ընկել։
‣ Մեծ իրարանցումի մէջ են, վաղը հարսանիք ունին։
‣ Պարտքերի մէջ խրված եմ։
‣ Քնի մէջ մէկը ծիծաղեց։
‣ Նա ծառայութեան մէջ է։

    13. Ցոյց է տալիս համեմատութիւն, յարաբերութիւն։
‣ Քո և նրա մէջ սարեր ու ձորեր կան (անչափ զանազանվում էք միմեանցից)։
‣ Լաւի և վատի մէջ խտրութիւն չի դնում։
‣ Ձեր մէջ խորթ ու մօրի չկայ, ինչո՞ւ էք կռւում։

    14. Ցոյց է տալիս վերաբերմունք, մասնակցութիւն։
‣ Այդ բանի մէջ քեզ հետ չեմ կարող մրցել։
‣ Նրան մեղադրում են գողութեան մէջ։
‣ Ուտել-խմելու մէջ չափաւոր է, աշխատանքի մէջ ժիր։
‣ Թուաբանութեան մէջ փոքր ինչ թոյլ էր։
‣ Այդ գործի մէջ նրա մատը խառն է։

Իբրեւ մակբայ
    15. Դէպի ներս։
‣ Մէջը չեմ կարող մտնել։
‣ Ինչ որ պահած ունիք՝ մէջ բերէք։
‣ Քեզ չվերաբերող գործ է, մէջ մի՛ ընկնիր։

    16. Ներսումը։
‣ Բա՛ց, տեսնենք մէջն ի՞նչ կայ։
‣ Ամանը դատարկ էր, մէջը մի կաթիլ գինի չէր մնացել։

Phrasal Verbs
Մէջ ընկնել
չէզոք բայ Խառնվել մի գործի՝ երբ չեն հրաւիրում։
‣ Ինչո՞ւ ես մէջ ընկնում, քեզ ո՞վ է խնդրում, քո ի՞նչ գործն է։

Մէջ մտնել
չէզոք բայ Միջամտել, իբրև միջնորդ կամ միջի մարդ հանդէս գալ։
‣ Նրանք սկսեցին կռուել, բայց ընկերները մէջ մտան չթողին։

Մէջ տալ
ներգործական բայ
    1. Միջնորդ կացնել։
‣ Աստուած, քեզ մէջ եմ տուել։

    2. Գործողութիւնը կարճ ժամանակով ընդհատել, պարապ տալ։
‣ Երկու օր դողացնում է, մէկ օր մէջ է տալիս։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1463
New!
(beta)
ՄԷՋՔ քի կմ միջաց, քեր [գրաբարում Մէջ՚ի յոգնակի ուղղական]
գոյական
    1. Մարդու մարմնի մէջ տեղը, որտեղ գօտի են կապում։
‣ «Բոյըդ բարձր, մէջքդ բարակ»։
‣ Մէջքը կապեց կամարը։

    2. Մարմնի մէջտեղը՝ թիկունքի կողմից, որտեղ ողնաշարն է։
‣ Մէջքս ցաւում է։
‣ Մէջքի ողնաշարը։
‣ Ձիու մէջքը կոտրվել է։

    3. Ամբողջ կռնակը։
‣ Մէջքի վրայ պառկեց։
‣ Մէջքը արեւին դէմ արած նստել տաքանում էր։
‣ Մէջքդ դէմ տուր, շուռ չգայ։

Phrases
Մէջքը ամուր
ածական
    1. Որի սերմը զուգաւորութեան ժամանակ ուշ է հոսում։
    2. Տե՛ս Մէջքը պինդ։

Մէջքը պինդ
ածական
    1. Հարուստ, ունեւոր։
‣ Ի հարկէ մառաններդ լիքն են, մէջքդ պինդ է, մեծ-մեծ ես խօսում։

    2. Հզօր պաշտպանութիւն ունեցող։
‣ Տանուտէրը նրա քեռին էր, դրա համար մէջքը պինդ էր, ոչ ոքից չէր վախում։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1464
New!
(beta)
ՄԷՋ
նախադրութիւն
    1. խորը, ներսը, ներ.
    2. կէս, միջին.
    3. ձաւարով, սոխով, իւղով, թթուով շինուած կերակուր.
    4. միջուկ։

Phrasal Verbs
Մէջբերել
ներգործական բայ
    1. նշել, յիշատակել.
    2. մէջբերում կատարել խօսք՝ գրութիւն, իբրեւ փաստ՝ վկայութիւն, վկայակոչել:

Մէջ գալ
չէզոք բայ
    1. յայտնուիլ, ցցուիլ.
    2. ասպարէզ գալ:

Մէջէմէջ բաներ ըլլալ
չէզոք բայ խառն բաներ ընել:

Մէջէն ելլել
չէզոք բայ յաջողութեամբ վերջացնել կնճռոտ հարց մը (Հկռկ. մէջէն չելլել)։

Մէջէն ըլլալ
չէզոք բայ
    1. ներքին կոչում՝ կարողութիւն ունենալ.
    2. յօժարակամ ըլլալ.
    3. խմբակցութեան մը անդամներէն մէկուն պատասխանատուութիւնը՝ յանցանքը ըլլալ. օրինակ՝ գողը իրենց մէջէն ըլլալու է։

Մէջէն մարդ ըլլալ
չէզոք բայ
    1. ժողովին անդամակից ըլլալով՝ գաղտնիքներու տեղեակ մարդ ըլլալ.
    2. գաղտնի գործակալ ըլլալ։

Մէջէն մարդ ունենալ
ներգործական բայ ժողովական կամ խմբակցական մարմինի մը մէջ ծանօթ կամ գաղափարակից մէկը ունենալ։

Մէջը առնել
ներգործական բայ
    1. սիրտին առնել, նեղուիլ.
    2. ներս առնել (տունի, խումբի, ընկերութեան մէջ).
    3. Ժողովի անդամակից ընել։

Մէջը բան մը ըլլալ
չէզոք բայ
    1. արդիւնք՝ լուրջ հետեւանք ունենալ.
    2. որոշ նպատակ հետապնդել:

Մէջը երթալ
չէզոք բայ կորսուիլ, կորսնցնել, փճանալ, մէջը տալ (խաղի մէջ)։

Մէջը իյնալ
չէզոք բայ միջամտել, խառնուիլ:

Մէջը խաղալ
չէզոք բայ ներգործական բայ ի զուր կորսուիլ վատնուիլ:

Մէջը մատ ունենալ
ներգործական բայ պատասխանատուութիւն՝ մեղսակցութիւն ունենալ:

Մէջը մարդ ունենալ
ներգործական բայ
    1. ներկայացուցիչ ունենալ.
    2. դաւակից՝ լրտես ունենալ:

Մէջը մնալ
չէզոք բայ
    1. պահպանուիլ.
    2. ուրիշին չփոխանցուիլ (գաղտնիք).
    3. չկարենալ անելէն դուրս գալ, չկարենալ լուծել։

Մէջը մտնել
չէզոք բայ
    1. միջամտել, խառնուիլ.
    2. միջնորդ ըլլալ, միջնորդել:

Մէջի մարդ ըլլալ
չէզոք բայ
    1. միջնորդ մարդ ըլլալ.
    2. խմբակի մը գործերում տեղեակ մարդ ըլլալ:

Մէջմէջի անցնիլ
չէզոք բայ խառնուիլ իրարու խառնուիլ:

Phrases
Ընդմէջ
    1. միջին, մէջտեղ.
    2. միջնորդութեամբ.
    3. մէջը:

Ի մէջ, ի միջի
մէջ։

Ի միջի այլոց
ուրիշ բաներու՝ ուրիշներու կարգին։

Մէջառմէջ
երբեմն-երբեմն, մերթ ընդ մերթ։

Մէջընդմէջ
ատեն ատեն, ընդհատումով:

Մէջէմէջ
մէջընդմէջ:

Մէջը փուճ
    1. միջուկը փճացած.
    2. անպէտք, դատարկամիտ (մարդ)։

Մէջ եւ միջեւ նախադրութիւնները սխալ գործածութիւն ունին մեր մէջ: Մէջը կապ ունի մարդու մը՝ իրի մը՝ երեւոյթի մը ներաշխարհին հետ. իսկ միջեւը ցոյց կու տայ իրերու՝ երեւոյթներու յարաբերութիւնը. օրինակ՝ երկուքին մէջ ալ կար հաշտութեան միտում մը, բայց երկուքին միջեւ գտնուած անջրպետը այնքան լայն էր՝ որ դժուար էր զանոնք հաշտեցնել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1492
New!
(beta)
ՄԷՋՔ
գոյական
    1. մարդու կուրծքէն վար եւ բարձերէն վեր մասը՝ ուր գօտի կը կապեն շուրջանակի.
    2. մարմնին մէջտեղի մասը՝ կամ կռնակին վարի մասը.
    3. մարդու, թիկունքը.
    4. գիրքի կող՝ կռնակ.
    5. լերան՝ բարձունքի թեք մաս. կող։

Phrasal Verbs
Մէջք ըլլալ
չէզոք բայ պաշտպան ըլլալ, օգնական ըլլալ։

Մէջք մէջքի տալ
ներգործական բայ
    1. մէջքով իրարու յենուիլ, օգտակար ըլլալ.
    2. միաբանիլ:

Մէջք տալ
ներգործական բայ օգնել։

Մէջքը բռնուած ըլլալ
չէզոք բայ մէջքի ցաւի պատճառով՝ մէջքը շարժելու դժուարութիւն ունենալ։

Մէջքը գետին դպչիլ
ներգործական բայ
    1. ըմբշամարտի մէջ կռնակը գետին գալ. տապալիլ.
    2. պարտուիլ, յաղթուիլ:

Մէջքը գետին չտալ
ներգործական բայ
    1. ըմբշամարտի մէջ չպարտուիլ.
    2. չնուաստանալ.
    3. ըսածին վրայ պնդել։

Մէջքը դիմանալ
չէզոք բայ տոկալ, տանիլ։

Մէջքը թոյլ ըլլալ
չէզոք բայ
    1. տկար ըլլալ.
    2. մէզը չկարենալ պահել, յաճախ միզել:

Մէջքը կոտրուիլ
կրաւորական բայ
    1. ընկճուիլ, նախկին թափը չունենալ.
    2. պարտուիլ.
    3. աղքատանալ։

Մէջքը պահել, թիկունքը պահել
ներգործական բայ պաշտպանել:

Phrases
Մէջքը պինդ, Մէջքը ամուռ
    1. հարուստ.
    2. հզօր պաշտպան՝ հովանաւորող ունեցող:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1494
New!
(beta)
 Usage beta 466 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "Մէջը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com