Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Lexemes

 Dictionary
ՁԱՅՆ ի (ից)
գոյական
    1. Ընդհանուր անուն այն բոլոր տպաւորութիւնների, որ օդի ալիքաձեւ թրթռումները թողնում են մեր լսելիքի վրայ։ Տե՛ս Հնչիւն։
‣ Ամպի գոռոցը, ձիու ոտների տրոփիւնը, ծառերի տերեւների խշխշոցը, գորտի կռկռոցը, սոխակի դայլայլիկը, երգը, աղաղակը զանազան ձայներ են։
‣ Թնդանօթաձգութեան ձայնը մինչեւ մեզ էր հասնում։
‣ «Կռունկ, ուստի՞ կուգաս, ծառայ եմ ձայնիդ»։

    2. Յատկապէս մարդկային ձայն՝ հնչիւն, որ մարդու թոքերից դուրս է գալիս բերանով։
‣ Բարձր՝ զիլ՝ սուր ձայն, ցած՝ բամբ ձայն։
‣ Նա է եկողը, ես ձայնիցը ճանաչում եմ։
‣ Հնչուն ձայն, խռպոտ ձայն։
‣ Ձայնս խզվել է, չեմ կարող խօսել։
‣ Ամբողջ ժամանակ լուռ լսում էր, բերանիցը ոչ մի ձայն չհանեց։

    3. Երգելու յարմար կամ յարմարեցրած ձայն։
‣ Ես ձայն չունիմ, չեմ կարող երգել. －Ընդհակառակը, շատ լաւ ձայն ունիս։
‣ Սաադին լաւ ձայն ունեցողին բախտաւոր է համարում։
‣ «Ձայնդ անսպա՜ռ» ասում են ժողովրդի մէջ՝ լաւ երգող աշուղին կամ այլ երգիչի ի նշան գոհունակութեան կամ իբրեւ օրհնութիւն։

    4. Նուագարանի հնչիւն։
‣ Սրինգի՝ ջութակի՝ դաշնամուրի՝ թմբուկի ձայներ։
‣ Հովուական սրինգի անուշ ձայնը լսվում էր հեռուից։

    5. Յատկութիւն, որով մի ձայն զանազանվում է ուրիշ՝ միեւնոյն աստիճանի ու խտութեան ձայնից։
‣ Մարդկային ձայնը բազմաթիւ նուագարանների ձայների մէջ պարզ ջոկվում է։
‣ Վատ լսողութիւն ունի, թառի ձայնը սազի ձայնից չի կարող զանազանել։
‣ Հովուական սրինգի ձայնը շատ դուրեկան է։

    6. Բազմաձայն երաժշտական կտորի ամեն մի մասը, որ երգվում է մի ձայնով։
‣ Խմբապետը նախ առանձին առանձին ձայներն է սովորեցնում, յետոյ խմբովին բազմաձայն երգել տալիս։
‣ Դուէտի մէջ առաջին ձայնը ես էի երգում, երկրորդը ընկերս։

    7. Երգի եղանակ։
‣ Հայոց շարականները ութ ձայն ունին իրանց դարձուածքներով։
‣ Շարականի ութ ձայները կոչվում են － Առաջին ձայն (ԱՁ). Երկրորդ ձայն (ԲՁ). Երրորդ ձայն (ԳՁ). Չորրորդ ձայն (ԴՁ). Առաջին կողմ (ԱԿ), Աւագ կողմ (ԲԿ), Վառ ձայն (ԳԿ), Վերջ ձայն (ԴԿ)։

    8. (Եկեղեցական) Շարականների ութ ձայներից այն մէկը, որով տուեալ օրում պէտք է շարականներն երգվին։
‣ Օրուայ ձայնը ո՞րն է այսօր։
‣ Եկեղեցական օրացոյցներում առաջին տեղում նշանակվում են օրուայ ձայները յաջորդաբար։

    9. Հնչիւն, արտասանութիւն (տառի)։
‣ Աշխարհ բառն այնպէս ենք արտասանում, որ հ՚ի ձայնը չի լսվում։
‣ Գոչիւն բառի մէջ ամենից պարզ լսվում է չ՚ի ձայնը։

Փոխաբերաբար
    10. Լեզու, խօսք։
‣ Շատ էլ ասա, ո՞վ է քո ձայնին մտիկ անողը։
‣ Ես չեմ լռի, իմ ձայնը կհասցնեմ մինչեւ բարձրագոյն ատեանները։
‣ Տրտունջի ձայներ են լսվում։

    11. Բերնէ բերան անցնող անստոյգ լուր։
‣ Ականջիս մի ձայն հասաւ, թէ նա հրաժարական պիտի տայ, չգիտեմ ո՛րքան ստոյգ է։
‣ Ձայներ են պտտվում, թէ շուտով պատերազմ կծագի, －Այդ ձայները քանի տարի է կան, բայց լոկ ձայներ էլ մնում են։

    12. Տեղեկութիւն, լուր։
‣ Նա գնաց ու կորաւ, ձայնը չելաւ։
‣ Այս բանը մեր մէջ գաղտնի մնայ, ձայնը չհանէք (կամ չտարածէք)։

    13. Խորհուրդ, կարծիք։
‣ Դա ձեր ներքին ընտանեկան գործն է, ինձ ձայն չի հասնի (= ես իրաւունք չեմ համարում կարծիք յայտնել, խորհուրդ տալ)։
‣ Նրա ձայնին լսում են միլիոնաւոր մարդիկ։

    14. Խօսելու՝ վճռելու իրաւունք ժողովներում։
‣ Նախագահից երկու անգամ ձայն խնդրեցի, ձայն չտուեց։
‣ Դուք ո՞ւմ էք ձայն տալիս։

    15. Ժողովականներից ամեն մէկի արտայայտած կամքը յօգուտ կամ ընդդէմ մէկի ընտրութեան կամ մի առաջարկութեան։
‣ Վիճաբանութիւնները վերջացան, ձայներ հաւաքեցէք։
‣ Քսան ձայնով հինգի դէմ նա ընտրվեց ժողովի նախագահ։
‣ Քուէատուփը բացինք և հաշուեցինք թեր ու դէմ ձայները։
‣ Ձայների մեծամասնութիւն։
‣ Ձայների փոքրամասնութիւն։

    16. Ներքին ազդումն, տրամադրութիւն։
‣ Դու հետեւիր խղճիդ ձայնին, և չես սխալվի։
‣ Մի ներքին ձայն ինձ ասում էր, մի՛ գնար։

Phrasal Verbs
⨀old word Ձայն ածել, Ձայն ամբառնալ, Ձայն առնել, Ձայն առնուլ, Ձայն արկանել, Ձայն արձակել, Ձայն բառնալ, Ձայն տալ
չէզոք բայ Ձայն հանել, ձայնը բարձրացնել, ձայն տալ, խօսել։

Ձայն առնել
ներգործական բայ Թեթեւ կերպով՝ հազիւ լսել։
‣ Ոտքի ձայն առայ։

Ձայն բռնել
չէզոք բայ Դամ քաշել (Տե՛ս Դամ, 1)։

Ձայն գալ
չէզոք բայ Ձայն լսվել։
‣ Լացի ձայն է գալիս։

Ձայն հանել
չէզոք բայ Մի բան ասել, խօսել, զգացածը արտայայտել։
‣ Մի ձայն հանի, տնաշէն, մի բան ասա։
‣ Ձեռքը կտրում էին, ասա մի ձայն հանե՞ց։

Ձայն չհանել
չէզոք բայ
    1. Չխօսել, ոչինչ չասել։
‣ Բոլոր ժամանակ նա բերանից մի ձայն չհանեց։

    2. Չառարկել, նկատողութիւն չանել, չբողոքել, համակերպել։
‣ Որդին գողանում էր, գողունի իրերը տուն էր բերում, իսկ մայրը ձայն չէր հանում։

Ձայն ունենալ
չէզոք բայ
    1. Երգելու յարմար ձայն (3) ունենալ։
‣ Նա լաւ ձայն ունի։
‣ Ձայն չունիմ։

    2. Համբաւ վայելել, նշանակութիւն ունենալ։
‣ Նա Մոսկուայում մեծ ձայն ունի։

    3. Ժողովներում խօսելու և քուէարկելու իրաւունք ունենալ։
‣ Ձայն ունեցողները բոլորն էլ մասնակցել են քուէարկութեան։

Ձայն պահել
չէզոք բայ Տե՛ս Ձայն բռնել, դամ քաշել։

Ձայն տալ
չէզոք բայ
    1. Կանչել, բղաւել, խօսել։
‣ «Ձայն տուր, ո՜վ ծովակ, ինչո՞ւ լռում ես»։

ներգործական բայ
    2. Կանչել, հրաւիրել։
‣ Ձայն տուր, ներս գայ։

    3. Քնից զարթեցնել։
‣ Զարթնելու ժամանակն է, գնա՛ ձա՛յն տուր։

չէզոք բայ
    4. Կոչին արձագանգ տալ, որեւէ խօսքով իմաց տալ թէ կոչը լսել է։
‣ Բղաւում եմ, կանչում եմ, ոչ ոք ձայն չի տալիս։
‣ Լսեցի, քա՞նի ասես. ―Մի անգամ ասացի, դու ձայն չտուիր, կարծեցի թէ չես լսել։

    5. Յօգուտ մէկին քուէարկել։

Ձայնը ելնել
չէզոք բայ
    1. Ձայնը լսվել, կարողանալ խօսել։
‣ Ձայնը չի ելնում, մարել է։

    2. Լուրը տարածվել, խօսվել մի բանի մասին, արծարծվել։
‣ Այն ժամանակ մեզ խոստացան ռոճիկներս աւելացնել, է՛լ ձայնը չելաւ։

Ձայնը կտրել
չէզոք բայ 1. Լռել, այլեւս չխօսել։
‣ Ես ձայնս կտրեցի, էլ ի՞նչ պիտի անէի։
‣ Ձայնդ կտրի՛ր, քեզ հարցնող չկայ։

ներգործական բայ 2. Լռեցնել, լացը կամ աղմուկը դադարեցնել։
‣ Երեխաների ձայնը կտրի՛ր, ականջ են խլացնում։

Ձայնը կտրվել
չէզոք բայ Ձայնը խզվել, խռպոտել։
‣ Ձայնս կտրվել է, չեմ կարող երգել, երբ բացվի՝ այն ժամանակ կերգեմ։
‣ Մրսելուց ձայնս կտրվեց։

Ձայնը հատնել
չէզոք բայ Շատ բղաւելուց ձայնը պակասել՝ նուազել։
‣ Այնքան կանչեցի, որ ձայնս հատաւ, բայց ոչ ոք չերեւաց։

Ձայնը քաշել
չէզոք բայ Ձայնը կտրել (1), լռել, պապանձել։
‣ Ձայնդ քեզ քաշի։
‣ Ձայնը իրան քաշեց հեռացաւ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1305
New!
(beta)
ՊԱՀԵԼ
ներգործական բայ
    1. որոշ դրութեան՝ վիճակի մէջ ձգել՝ պահպանել.
    2. հսկել բանի մը վրայ. աչքի լոյսի պէս պահպանել, զգուշանալ.
    3. հսկողութիւն՝ խնամք ցուցաբերել.
    4. սնունդով՝ ապրուստով ապահովել. հոգալ, յանձանձել, մեծցնել, սնուցանել, հոգ տանիլ.
    5. բուծել, բուծանել.
    6. որեւէ տեղ մնալ պարտադրել, ստիպել մնալ (զանազան պատճառներով).
    7. հսկողութեան՝ կալանքի տակ առնել. պատանդել, բանտարկել.
    8. թոյլ չտալ որ իյնայ.
    9. բռնել, կառչիլ, թոյլ չտայ որ շարժի.
    10. չզիջիլ.
    11. եղածին պէս անփոփոխ ձգել. պաշտպանել.
    12. իր քով ձգել՝ երկար մնալ.
    13. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով որոշ ժամանակ ձգել.
    14. հեռանալու՝ դուրս գալու արգելք ըլլալ.
    15. ուշադրութիւն դարձնել.
    16. չխախտել, չխաթարել.
    17. ի պահ տալ, զետեղել, տեղաւորել.
    18. չծախսել. չգործածել.
    19. մշակել.
    20. վարձքով աշխատցնել.
    21. ապաստան տալ, պատսպարել.
    22. անխախտ՝ անփոփոխ կերպով գործադրել՝ շարունակել. յարգել, գործադրել.
    23. թաքցնել, ծածկել, գոցել.
    24. բռնել, ձեռքին մէջ ունենալ.
    25. զսպել, սանձել, սանձահարել.
    26. խնայել.
    27. վնասէ՝ փճացումէ զերծ պահել. պաշտպանել.
    28. միջոցներով ապահովել.
    29. տնօրինել, ղեկավարել.
    30. որոշ նպատակով տրամադրութեան տակ ունենալ.
    31. չսպառել.
    32. վերապահել.
    33. պահք բռնել.
    34. չմոռնալ, յիշել։

Types
— Ամբողջէն մաս մը գողնալով՝ խորել։

— Անեղծ, անվթար՝ չխաթարել:

— Բանէ մը ետ՝ զգուշացնել, զգուշանալ:

— Գաղտնիքը՝ լռել, չըսել:

— Երեւոյթները՝ փրկել:

— Իրեն՝ վերապահել:

— Խօսքը՝ յարգել։

— Խօսքը չպահել՝ դրժել։

— Ծոմ՝ պահք՝ բռնել:

— Հաւեր՝ մեղուներ՝ կենդանիներ՝ բուծանել։

— Հեռու՝ չմօտեցնել։

— Հիւանդ՝ խնամել, դարմանել։

— Մանուկ՝ տածել, սնուցանել։

— Մեղու՝ մեղուաբուծութիւն ընել:

— Մէկուն գոյքը՝ անձը արգելքի տակ՝ պատանդել:

— Միտք՝ յիշել։

— Որբեր՝ յանձանձել:

— Վարժութիւնը՝ չկորսնցնել։

— Տաքէն՝ ցուրտէն՝ պահպանել:

— Քաղաք՝ բերդ՝ դիրք՝ պաշտպանել։

— Օրէնքը՝ պատուիրանքը՝ յարգել, կատարել, գործադրել։

Phrasal Verbs
Ականջ պահել, աչք պահել
ներգործական բայ մտիկ ընել, հսկել, հետեւիլ:

Աչքը բանի մը վրայ պահել
ներգործական բայ ուշադիր ըլլալ, հսկել։

Գլուխը պահել
ներգործական բայ
    1. աղմուկէ՝ փորձանքէ խուսափիլ, մեկուսանալ.
    2. հազիւ-հազ ապրիլ.
    3. ինքզինք չկորսնցնել, արթուն՝ զգօն ըլլալ։

Ինքզինք պահել
ներգործական բայ վարուիլ գիտնալ։

Ծոմ պահել
ներգործական բայ ոչինչ ուտել՝ խմել։

Կիրակի պահել
ներգործական բայ հասարակ օրը ապրիլ այնպէս՝ իբրեւ թէ Կիրակի կամ տօն օր ըլլար։

Կողմը պահել
ներգործական բայ կողմ բռնել, աչառութիւն ընել:

Ձայն պահել
ներգործական բայ եղանակի մը հիմնական ձայնը ցած ձայնով երգելով ձայնակցիլ մեներգողին:

Ճամբան պահել դարանամուտ ըլլալ
չէզոք բայ մէկուն անցնելու ճամբուն վրայ. հսկել։

Պատիւը պահել
ներգործական բայ մէկը պատուելու համար զիջողաբար վարուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1963
New!
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Lexemes

Also search for "Ձայն պահել" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com