Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

ձագը → ձագ
 Dictionary
ձագ գոյական Նորածին կենդանիի ընդհանուր անուն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 266։


ՁԱԳ
գոյական
    1. կենդանիներու փոքրիկը։
    2. (կովի՝) հորթ։
    3. (գոմէշի՝) գխատակ, պլէճ։
    4. (էգը՝) աւարեկ։
    5. (ձիու՝) մտրուկ։
    6. (իշու՝) քուռակ։
    7. (ոչխարի՝) բուծ, գառնուկ։
    8. (այծի՝) ուլ։
    9. (այծի միամեայ՝) ամիկ։
    10. (այծի էգ՝) ալոչ։
    11. (խոզի՝ կինճի՝) խոճկոր, գոճի։
    12. (կատուի՝) փիսիկ։
    13. (հաւի՝) վառեակ։
    14. (աղաւնիի՝) դոխ, աղաւնեակ։
    15. (լորի՝) լորամարգի։
    16. (մուկի՝) մկնիկ։
    17. (ուղտի՝) կոզռն։
    18. (առիւծի՝ վագրի՝) կորիւն։
    19. (արջի՝) թոժիւն։
    20. (այծեամի՝) այծեմնիկ։
    21. (եղնիկի՝) եղնորթ։
    22. (փիղի՝) փղորդի։
    23. (շան՝ գայլի՝) լակոտ։
    24. (արծիւի՝) արծուաձագ։
    25. (բազէի՝) գաւազ, պիլիկ։
    26. (գորտի՝) շերեփիկ, կրօր, գտէլ։
    27. (ոջիլի՝) մաթիլ, մնիկ։
    28. (ճանճի՝) մուն։
    29. (միսի ճանճի՝) ծետուկ։
    30. (օձի՝ իժի՝) օձակորիւն, իժակորիւն։

Phrases
(հաւի) նորածին ձագ
ճուտ։

(հաւի) պարարտ ձագ
շլփօն։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 298
New!
1. ՁԱԳ (ու, ուց)
գոյական
    1. Թռչունի փոքրիկ, նոր դուրս եկած՝ ջահէլ թռչուն։
‣ Աղաւնու ձագ։
‣ Արտուտի ձագ։
‣ Արծուի երկու ձագ բռնեց ու կրթեց։

    2. Փոքր թռչուն, մասնաւորապէս ճնճղուկ։
‣ «Էն առաւօտուն լուսուն Ձայնըն գայ գարնան ձագերուն։ Ա՜յ իմ փոքրիկ ձագեր… Ձագ մի կայ՝ պուլպուլ կասէն»։

    3. Հաւի փոքրիկ, որին թխսամայրը ման է ածում իւր հետ։
‣ Մեր հաւը տասնեւհինգ ձագ հանեց։
‣ Ձագերը յետեւն ածած կլխտալով ման է գալիս։
‣ Ձագերն երբ մեծանում են և սկսում են ինքնագլուխ պտղալ՝ կոչվում են վառեկ։

    4. Ուրիշ կենդանիների փոքրիկներ։
‣ Կատուն ցնկնեց, երեք ձագ բերեց։
‣ Գայլը ձագին սովորեցնում էր որս անել։
‣ Իշու ձագ։ Շան ձագ (հայհոյանքներ)։

    5. Մատակ գոմէշի հորթ, արու կամ էգ։
‣ Ձագը բերէ՛ք, թող ծծէ մօրը։
‣ Ձագերը պառկել էին ջրալի ցեխի մէջ։

    6. Մեղուների պար, որ հին թագուհու հետ դուրս է գալիս մայր փեթակից՝ նոր ընտանիք կազմելու համար։
‣ Այս փեթակն այս տարի երեք անգամ ձագ տուեց։
‣ Ձագը բռնեցինք, նոր փեթակի մէջ տեղաւորեցինք։
‣ Ձագը փախաւ։

Phrases
Ձագոց մեղր, Ձագուց մեղր
գոյական Որը պատրաստել է նոր փեթակը և որ շատ յարգի է համարվում։

    7. Մարդու փոքրիկ, մանր երեխայ (իբրև փաղաքշական), կոչական ձագօ՛. գործ են ածում մանաւանդ մամերը՝ պապերը թոռներին կոչելիս։
‣ Խնձորը քեզ չեմ տայ, ձագիս համար եմ պահել։
‣ Ձագօ՛, դու ո՞ւմ տնէն ես։

＋dialectal meaning 8. Զգեստի անութի տակ ձգված կարկատան։
‣ Թեւիդ տակը մաշվել է, ձագ ձգիր։

＋dialectal meaning 9. Այն կտորը, որ ձգում են վարտիքի կամ շալվարի երկու տոտերն իրար միանալու տեղում՝ լայնացնելու համար, կամ, առանց կտորի, լայն՝ կախ ընկած տեղը երկու տոտերի միացած տեղում։
‣ Եռանկիւնի կտորը կոչվում է թումբանի ձագ։
‣ Շալվարիդ ձագը պատռվել է, տուր կարկատեմ։

＋dialectal meaning 10. Պարեգօտի քղանցքի օժանդակ մասը։

＋dialectal meaning 11. Փէշով վերարկու։

＋dialectal meaning 12. Վարակիչ վէրքի գլխաւոր բզուկի մօտերը առաջ եկած մանր բզուկները։
‣ Վէրքը լաւանում է, բայց նոր ձագեր է հանում։

(Այս նշանակութեամբ համեմատել նաեւ Ձագմաճ, Ձագմատ, Ձագ-սիւն)։

＋dialectal meaning 13. (Սնոտիապաշտական) Առասպելական ոգի թռչունի ձեւով, որ մտնում է այն տները, ուր աղի և ջրի երեսները բաց են թողնում, և հայելիով տունը լուսաւորելով՝ խեղդում է տան մէջ եղած երեխային ու փախչում։
‣ Ջրի խուփը ծածկեցէք, թէ չէ ձագը կգայ երեխան կխեղդէ։

(հաւանօրէն՝ Սատանի ձագ կամ Սատանի ճուտ, զգուշանալով սատանայ բառը գործածելուց)։

    14. (Տպարանական) Տպարանական շարուածքի տառեր, որ ձուլվում են մայրերից։
‣ Մայրեր որ ունենանք՝ ձագեր ձուլելը շատ հեշտ է։

Phrasal Verbs
Ձագ տալ
չէզոք բայ Մեղուների նոր պար արձակել իւր միջից։
‣ Այս փեթակը մի անգամ ձագ է տուել։
‣ Մեղուապահներն աշխատում են, որ մի փեթակը մի քանի անգամ ձագ չտայ, որպէսզի շատ չթուլանայ։

Phrases
⨀old word Ձագի լեզու
գոյական Տե՛ս Ճնճղկի լեզու։

＋dialectal word Ձագի ոսպ, ＋dialectal word Ձագի սիսեռ
գոյական Անորոշ տեսակի լեռնային ուտելի բանջարներ (?)։


✽rare word 2. ՁԱԳ
գոյական Առաջին ձայնին (ԱՁ), երկրորդ ձայնին (ԲՁ), վառ ձայնին (ԳԿ) և վերջ ձայնին (ԴԿ) պատկանող մի եղանակի անուն։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1303
New!
(beta)
ՁԱԳ
գոյական
    1. նոր ծնած թռչուն.

    2. պզտիկ թռչուն.

    3. նորածին կենդանիի ընդհանուր անուն։

Կը նախընտրենք որ ձագ, ձագուկ եզրերը գործածուին կենդանիներու եւ ո՛չ թէ մարդու զաւակներուն համար։ Հետեւաբար՝ աներձագի փոխարէն թելադրելի է աներորդի գործածել։

Types
— Աղաւնիի՝ դոխ, աղաւնեակ:

— Աղաւնիի (որձ)՝ վարուժնակ:

— Այծեամի՝ այծեմնիկ։

— Այծի՝ ուլ։

— Այծի (էգ)՝ ալոջ։

— Այծի (միամեայ)՝ ամիկ:

— Առիւծի, վագրի՝ կորիւն։

— Արծիւի՝ արծուաձագ:

— Արջի՝ թոժիւն, քոթոթ։

— Աւանակի՝ քուռակ:

— Բազէի՝ գաւազ, պիլիկ։

— Բորենիի՝ կոռնակ:

— Գոմէշի՝ գխատակ, պլԷճ, գոմշուկ։

— Գորտի՝ շերեփիկ, շերեփուկ, կրօր, գտէլ։

— Եղնիկի՝ եղնորթ:

— Իժի՝ իժակորիւն:

— Իշու, աւանակի՝ քուռակ։

— Լորի՝ լորամարգի։

— Խոզի, կինճի՝ խոճկոր, գոճի։

— Կատուի՝ փիսիկ:

— Կովի՝ հորթուկ, հորթ:

— Հաւի՝ վառեակ:

— Հաւի (նորածին)՝ ճուտ, մժուժ:

— Հաւի (պարարտ)՝ շլփօն:

— Ձիու՝ մտրուկ, ձիաքուռակ։

— Ճանճի՝ մուն։

— Միսի ճանճի՝ ծետուկ:

— Մուկի՝ մկնիկ։

— Շան, գայլի՝ լակոտ:

— Ոչխարի՝ բուծ, գառնուկ։

— Ոջիլի՝ մաթիլ, մնիկ, անիծ։

— Ուղտի՝ կոզռն, կոզռակ, ուղտաձագ։

— Փիղի՝ փղորդի։

— Օձի՝ օձակորիւն, իժակորիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1324
New!
(beta)

Similar words
ծագը
ծակը
ցայգը
ցաքը
 Usage beta 45 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "Ձագը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com