Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
ՀԱԿ
գոյական ծրար, ղերձ։

Phrases
փոքր հակ
կապոց, պատատ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 261
New!
1. ՀԱԿ
(արմատ Հակել՚ի)

գոյական Հակումն, դէպի մի կողմ հակվելը։
‣ Կշիռը այս կողմն է հակ տալիս։

(գործ է ածվում մեծ մասամբ բարդութիւնների մէջ, հակամէտ, վայրահակ ևն)։


2. ՀԱԿ հակեր կմ հակներ
գոյական
    1. Բեռնակիր անասունի երկու կողքից հակված՝ կախ ընկած բեռներից ամեն մէկը։
‣ Ձիու մի հակը իւղ էր բարձել, միւսը փայտ։
‣ Հակները հաւասար չեն, այս մի կողմը կշռում է։

    2. Ընդհանրապէս՝ մեծ կապոց, կապված ծանրոց՝ բառնալու կամ փոխադրելու համար։
‣ Նա մանրածախ առևտուր չէր անում, հակներով էր ծախում։
‣ Երեսուն հակ թուղթ է ստացվել։

✽rare meaning 3. Պատասխան։

✽rare meaning 4. Զուգորդ։


3. ՀԱԿ...,
Հակա...
(արմատ Հակառակ՚ի)

մասնիկ Ընդդէմ, հակառակ. (գործ է ածվում բազմաթիւ բարդութիւնների սկզբում)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1160
New!
(beta)
＋dialectal word ՀԱԿՆ
գոյական Երկաչքանի պայուսակի մի աչքը, մի հակը։
‣ Մի հակնը պանիր դրեց, միւսը շորերը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1165
New!
(beta)
⨀old word 1. ԱՌ (ի, ից)
(արմատ Առնուլ՚ի)

գոյական
    1. Առնելը, գնելը, (որից առ ու ծախս, առևտուր), Համեմատել Առք։
    2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւարառութիւն։

Phrases
⨀old word Առ և աւար, ⨀old word Առ և ապուր
գոյական Աւարառութիւն, կողոպուտ։

⨀old word Յառ ապուռ
ածական մակբայ Յափշտակված, բռնի հանած, աւարառութեամբ։


2. Ա՛Ռ առ (կմ էառ)
ներգործական եզակի հրամայական և գրաբար կատարեալ եզակի երրորդ դէմք Առնուլ՚ի։


＋dialectal word 3. ԱՌ
գոյական Հողի այն շերտը, որ գութանի խոփը մի անգամից առնում է (կտրում է) և մի կողմ է շուռ տալիս։
‣ Գութանի առը աւելացրէ՛ք։
‣ Առը շատ լայն է, եզները դժուար են քաշում։


4. ԱՌ
նախադրութիւն
    1. Գործ է ածվում այլևայլ հոլովների հետ և տալիս է նրանց զանազան նշանակութիւններ։

Հայցականի հետ.
⨀old meaning 1. Դէպի (մեծ մասամբ՝ անձ նշանակող բառերի վրայ)։
‣ Չոգաւ առ նոսա,
‣ ⨀old meaning Եկն առ իս։

    2. Համար, պատճառով։
‣ ⨀old meaning Առ սէր քոյ։
‣ ⨀old meaning Առ հոգալ։
‣ ⨀old meaning Առ յոյս,
‣ ⨀old meaning առ սէր։

⨀old meaning 3. Համեմատ, հաշուով, (մարդ-գլուխ)։
‣ Առ այր, առ տուն, առ օր։

⨀old meaning 4. Իբրև, հաշվում (Ունել բայի մօտ)։
‣ Ունել առ իմաստունս՝ առ արդարս։

⨀old meaning 5. Վերաբերմամբ, նկատմամբ, հանդէպ։
‣ Առ մարդ, առ չարս։

Սեռականի հետ.
⨀old meaning Պատճառով, համար, բացառականի նշանակութեամբ։
‣ ⨀old meaning Առ ահի,
‣ ⨀old meaning առ երկիւղի,
‣ ⨀old meaning առ իմոյ յիշատակի։

Տրականի հետ.
⨀old meaning 1. Մօտ (դադարում ցոյց տուող բայերի մօտ)։
‣ ⨀old meaning Եկաց առ նմա.
‣ ⨀old meaning առ որում գտանէր.

⨀old meaning 2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
‣ ⨀old meaning Առ արքայի,
‣ ⨀old meaning առ դատողին։

Բացառականի հետ.
⨀old meaning Պատճառով, նպատակով։
‣ ⨀old meaning Առ օրինակէ.
‣ ⨀old meaning առ ի չգոյէ։

Գործիականի հետ.
⨀old meaning 1. Մօտ (տեղով կամ ժամանակով).
‣ ⨀old meaning առ ստորոտով.
‣ ⨀old meaning առ գետով.
‣ ⨀old meaning առ նախնեօք.
‣ առ ջրհեղեղաւ։

⨀old meaning 2. Վրայ, յաւելուածով.
‣ ⨀old meaning Առ այսոքիւք,
‣ ⨀old meaning առ կանամրք։

⨀old meaning 3. Համեմատութեամբ (երկու բան իրար մօտ դնելով).
‣ ⨀old meaning Յարդ առ ցորենով։

⨀old meaning 2. Կազմում է բազմաթիւ բառեր (յունարէն կաղապարով), իբրև առաջադիր մասնիկ. օրինակ՝
‣ առոգանել, առադրել, առարկայ, առարկել, առանձին, առտնին…։

Նոր լեզւում պահված են մի քանի քարացած ձեւեր － առ այժմ, առ առաւելն, առ ժամանակ, առ կախ, առ ձեռն, առ նուազն, առ ոչինչ, առ սակաւ սակաւ կամ սակաւ առ սակաւ, առ տեղեաւն ... (Տե՛ս Իւր շարքին), և երբեմն գործ է ածվում իբրև նախդիր. օրինակ՝ առ սէր մեր բարեկամութեան, ծանօթութիւն առ յօդուած 5 ևն։


5. ＋dialectal word ԱՌ
(արաբերէն àr)

գոյական Ամօթ։

Գործ է ածվում Ապուռ, Ամօթ բառերի հետ։ － Առ ու ամօթ, Առ ու ապուռ։
‣ Առ ու ամօթ չունի։
‣ Առ ու ապուռով մարդ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 236
New!
(beta)
ՀԱԿ
գոյական
    1. արմատ հակել՝ հակիլ բայերու. բարդութիւններու մէջ ածականաբար կը գործածուի՝ հակած՝ կախուած իմաստով. օրինակ՝
‣ գլխահակ, վայրահակ.

    2. նախադաս ժխտական մասնիկ՝ ընդդէմ՝ հակառակ իմաստով. օրինակ՝
‣ հակօրէն, հակօրինական, հակընդդէմ.

    3. խոշոր կապոց՝ ծրար զանազան ապրանքներու. օրինակ՝
‣ հագուստեղէնի՝ բամպակի՝ ծխախոտի եւ այլն.

Types
— փոքրը՝ կապոց, ծրար, պատատ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1101
New!
(beta)
ԱՌ
գոյական
    1. առնելու գործողութիւն, աւելի կը գործած ուի առ-եւ-տուր, առ-ո-ւծախ ձեւով, եւ կը նշանակէ վաճառականութիւն.

    2. արմատ «առնել» բային.

    3. «առնել» բային հրամայական եղանակի եզակին.

    4. հողի այն շերտը, որ գութանին խոփը մէկ անգամէն կը կտրէ եւ մէկ կողմ կը նետէ.

    5. նախադրութիւն, որ բազմաթիւ ձեւերով ու հոլովներով կը գործածուի. օրինակ՝
‣ առ առաւելն, եւայլն.

    6. նախադաս մասնիկ, որով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր. օրինակ՝
‣ առանձին, առտնին, եւայլն.

    7. (Արաբերէն) առ-ամօթ (միասին), նամուս։

Հակառակը՝ տուր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 184
New!
(beta)
ԾՐԱՐ
գոյական
    1. թուղթի կամ լաթի մէջ փաթթուած ու կապուած իրերու ամբողջութիւն, կապոց, փաթեթ, պատատ, ծրարոց.

Types
— փոքր՝ ծրարիկ, տրցակ, խուրձ.

— թուղթի՝ կերպասի՝ պուրակ, տրցակ.

— հին հագուստներու՝ հակ.

— գործի՝ դատի վերաբերեալ փաստաթուղթերու եւ գրութիւններու՝ թղթածրար, պարութայ.

    2. ոչ-ծանր՝ թեթեւ՝ ճամբորդական պայուսակ՝ ապրանք, ծանրոց.

    3. նամակի պահարան.

    4. յուռութք, հմայական փաթեթ՝ չար աչքէ խուսափելու համար։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 932
New!
(beta)
ԿԱՊՈՑ
գոյական
    1. միատեղ կապուած իրեր, ծրար, պատատ.
    2. խուրձ, խրձիկ.
    3. փունջ.
    4. հակ, բեռնակ:

Types
— Խոտի՝ խուրձ, խրձիկ.

— ցորենի՝ գարիի՝ որայ.

— զանազան իրերու՝ տրցակ.

— ծաղիկի՝ փունջ.

— ճիւղերու՝ ոջին.

— ապրանքի՝ հակ, ղերձ, թեռնակ.

— ցորենի՝ կապօն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 972
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "Հակ-առ-հակ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com