Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ՀԱԼԻ → հալիլ (verb)
Present Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular

Matching Word Forms

հալի → հալ
հալի → հալիլ
 Dictionary
հալ գոյական Հալիլը:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 228։
հալիլ չէզոք բայ Հեղուկ դառնալ, լկիլ (սառ) * հիւծիլ, ծիւրիլ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 229։


ՀԱԼԻԼ
չէզոք բայ
    1. լուծուիլ։
    2. մաշիլ, ծիւրիլ։
    3. հատնիլ, սպառիլ։
    4. (սառի՝) լկիլ։


ՀԱԼԵԼ
ներգործական բայ
    1. հալեցնել, լուծել։
    2. հատցնել, սպառել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 260
New!
＋dialectal word ՀԱԼԻ
գոյական


ՀԱԼԻՔ
գոյական Տե՛ս Կեռասենի։


1. ՀԱԼԵԼ եցի
ներգործական բայ

ՀԱԼԵԼ եցայ,
ՀԱԼՎԵԼ վեցի
կրաւորական չէզոք բայ


＋dialectal word 2. ՀԱԼԵԼ եցի
ներգործական բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1159
New!
(beta)
1. ՀԱԼ (արմատ Հալել՚ի)
գոյական Հալված լինելը, հալվելը։
‣ Իւղի հալը պակաս է եղել. －Ո՛չ, հալը տեղն է, բայց իւղը հէնց սկզբից կծված էր։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Հալ անցնել
չէզոք բայ Հալվել։
‣ Ձիւնը հալ է անցել։

Հալ ընկնել, Հալ գալ
չէզոք բայ Հալել սկսվել։
‣ Ձիւնն արդէն հալ էր գալիս լեռնալանջերում։
‣ Մոմը հալ է ընկել։

Հալ գնալ
չէզոք բայ Գորովից ու սիրուց հալվել, խանդաղատել։
‣ Մօր սիրտը հալ գնաց։

Հալի տալ
չէզոք բայ Տե՛ս Հալ 2։

Տե՛ս եւ Հալք, Հալումալ, Հալվէհալ։


＋dialectal word 2. ՀԱԼ
գոյական


＋dialectal word 3. ՀԱԼ
գոյական


＋dialectal word 4. ՀԱԼ
(արաբերէն hal, տաճկերէնից)

գոյական Վիճակ, դրութիւն։
‣ Ի՞նչ հալի ես. －Ոչինչ, լաւ եմ։
‣ Տեսնո՞ւմ ես ի՛նչ հալի եմ հասել։
‣ Հալ չունիմ, դրութիւնս վատ է, հիւանդ եմ։

Phrases
Հալս հալ չէ
Վատ վիճակի եմ, դրութիւնս շատ վատ է։

Շան հալի եմ
Տե՛ս Շուն՚ի տակ։

Քէ՜ֆ, հալ կամ, Քէ՜ֆդ, հա՜լդ

(Հարցմունքի ձեւ) Ի՞նչպէս ես, լա՞ւ ես։
‣ Քէֆս-հալըս հարցրեց։


＋dialectal word 1. ՀԱԼԱԼ
գոյական Ձեռքի ապարանջան սուտ քարով (թանկագին քարի տեսք ունեցող հասարակ քարով) շինված։


＋dialectal word 2. ՀԱԼԱԼ
(արաբերէն halal, տաճկերէնից)

ածական Արդար, անխարդախ։ Հակառակը՝ Հարամ։
‣ Հալալ մարդ։
‣ Հալալ վաստակ։
‣ Հալալ գործ բռնել։
‣ Հալալ իւղ։

Phrasal Verbs
Հալալ անել
Արժանաւոր՝ արդարացի համարել, հալալ լինի ասել։
‣ Տուած կաթդ ինձ հալալ արա, մայրիկ։
‣ Հացըս քեզ հալալ եմ անում։

Phrases
Հալալ կաթ կերած
    1. Օրինաւոր ամուսնութիւնից ծնած, օրինաւոր, առաքինի։
    2. Ոչ աղի կաթ կերած։ (Տե՛ս Աղի կաթ)։

Հալա՜լ լինի
    1. Թող վայելէ՛, արժան է այդ բանին։
‣ Հալալ լինի կերածդ։
‣ Հալալ լինի ստացած վարձը։

    2. Կեցցէ, ապրի։
‣ Հալալ լինի տղային, մենակ կռուել է և խորտակել է թշնամու երկու տանկ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1158
New!
(beta)
ՀԱԼՔ քի
գոյական

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1160
New!
(beta)
ՀԱԼ
գոյական
    1. արմատ հալիլ բայի.

    2. կալի բահաձեւ գործիք՝ ցորեն հաւաքելու.

    3. հալելու գործողութիւն (բառերու սկիզբը եւ վերջը դրուելով կը գործածուի՝ բարդ բառեր կազմելու). օրինակ՝
‣ հալումաշ, ձիւնհալ.

    4. վիճակ:


ՀԱԼԱԼ
գոյական 1. ձեռքի ապարանջան՝ սուտ քարերով.

ածական 2. (Արաբերէն halal) արդար, անխարդախ. Հակառակը՝ հարամ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1099
New!
(beta)
ՀԱԼՔ
գոյական ձիւնին հալիլը, ձիւնհալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1101
New!
(beta)
ՀԱԼԻԼ
կրաւորական բայ չէզոք բայ
    1. հալելի հաստատուն բան մը (աղ՝ շաքար՝ ներկ՝ եւ այլն) ջուրի մէջ լուծուիլ, տարրալուծուիլ.

Types
— սառը՝ լկիլ. (Հկնշ. բիւրեղանալ, սառիլ)

    2. հալելի հաստատուն մարմին մը (մոմ՝ կապար՝ արծաթ՝ ոսկի՝ եւ այլն) տաքութեամբ հեղուկի վերածուիլ. Հակառակը՝ ձուլուիլ։

    3. (Փոխաբերական իմաստ) հալումաշ ըլլալ, նիհարնալ, ծիւրիլ, հիւծուիլ, հիւծիլ, մաշիլ (մարմինը). Հակառակը՝ գիրնալ, խլաւնալ։

    4. տաշուելով՝ խարտոցուելով բարակցուիլ՝ նրբացուիլ, բարակնալ, նրբանալ. Հակառակը՝ հաստնալ, հաստցուիլ, թանձրանալ, թանձրացուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1100
New!
(beta)

Similar words
հաելի
 Usage beta 7 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form ՀԱԼԻ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ՀԱԼԻ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com