Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
Ծ,
ծ,
ծայ կմ,
ծա
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի տասնևչորսերորդ գիրը և իններորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Ծ։
‣ Շղագիր ծ։
‣ Շարագիր ծ։

    2. Անձայնեղ սկզբնափակ միջակ լեզուաքմքային հնչիւն, որ արտասանվում է լեզուի ծայրը տափակ կերպով քիմքին մօտեցնելով։

    3. Իբրև թուանշան՝ նշանակում էր յիսուն։
‣ Եչ-ծայ-շայ-րէ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 949
New!
(beta)
1. Ն (ն, նու)
գոյական


⨀old word 2. Ն նի, ըն
Հին նախդիր


3. Ն
դիմորոշ յօդ Տե՛ս Ս՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1572
New!
(beta)
2. Ս,
Դ,
Ն
բաղաձայններից յետոյ՝ ըս, ըդ, ըն, հէրըս, վարըդ, գոյըն և ո՛չ հէրս, վարդ, գոյն, սակայն ը՚ն անհետանում է՝ երբ դիմորոշ յօդին յաջորդում է ձայնաւորով սկսվող բառ, որի ձայնաւորի հետ միանում է յօդը. հէրդ ու մէրդ եկել է = հէր-դու-մէր-դե-կել է ևն)

Դիմորոշ յօդեր առաջին, երկրորդ, երրորդ դէմքերի, արմատներ սա, դա, նա, այս, այդ, այն բառերի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1929
New!
(beta)
Ծ
    1. մեր այբուբենին տասնըչորրորդ տառը եւ իններորդ բաղաձայնը, որ անձայնեղ սկզբնափակ միջակ լեզուաքմքային հնչիւն ունի՝ արտասանուելով լեզուին ծայրը տափակ կերպով քիմքին մօտեցնելով, եւ գրեթէ յատուկ է մեր լեզուին՝ դուրս մնալով հնդեւրոպական համեմատութենէ՝ ինչպէս են ձ, ց, ջ եւ չ տառերը. միջակ զ-ի եւ ձ-ի միջեւ. անունը ծա.

    2. գլխագիր Ծ-ն, քովը կէտ (= Ծ.), դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ յիսուներորդ, իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր ծ-ն բացարձակդ թուական ածական է եւ կը նշանակէ յիսուն.

    3. լծորդ է ձ-ի եւ երբեմն կը փոխանակուի անոր հետ ն տառէն յետոյ. օրինակ՝
‣ պանծալ - պանձալ, ընծայ = ընձայ, ինձ = ինծ (վայրի գազան), ինձ = ինծի (դերանուն), խնձոր = խնծոր, խանձել = խանծել, եւ այլն։ Նկատի առնել նաեւ գձուձ = գծուծ եւ ձաղել = ծաղրել, ձաղել = ծաղել բառերը, որոնք կը շեղին վերը տրուած օրէնքէն.

    4. լծորդ է նաեւ ճ-ի. օրինակ՝
‣ ծկոյթ = ճկոյթդ, ծաւալել = ճապաղել, պարծ = պերճ, կծել = կճել, եւ այլն.

    5. կը փոխանակուի նաեւ տ-ի հետ. օրինակ՝
‣ ծիծ = տիտ (մերկատիտ բառին մէջ, որ կը նշանակէ ծիծերը բաց), արած = արատ (նոյն նշանակութեամբ), արածիլ = արաւտ բառէն (որմէ արօտիլ բառը), եղծ = աղտ ? = աղծապիղծ, ծածանիլ = տատանիլ, եւ այլն.

    6. իբրեւ կրկնաձայն (= տզ) կը տեսնուի մատզիլ բային մէջ՝ որմէ ունինք մածանիլ, մածնուլ կամ մածուն բառերը, ինչպէս դզ-ն ալ համազօր է ձ-ի, դզ-ի = ձի բառին մէջ.

    7. կրնանք նաեւ զ-ով փոխանակուած համարիլ, եթէ համեմատենք զածած (= խեղճ, ճռզած) բառը ազազուն բառին հետ. ըստ այսմ՝ կծուիլ = կզուիլ, կրծկալ = կզկալ, եւ այլն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 898
New!
(beta)
Ն
մեր այբուբենին 22րդ գիրը։ Բաղաձայն եւ նայ (տկար) տառ: Քմքային-ռնգային (քթային) ձայն՝ հնչիւն, որ կ՚արտասանուի լեզուին ծայրը կամ եզերքը քիմքին դնելով՝ դպցնելով եւ օդը քիթէն հանելով: Լծորդ է մ տառին՝ հնչիւնին:

Պ, բ, փ շրթնային գիրերէն առաջ կը վերածուի շրթնային - ռնգային հնչիւնի. օրինակ՝ ճանապարհ ճանպայ - ճամբայ, անբիծ - ամբիծ, բնութեան - բնութեամբ։

Կը գործածուի իբր որոշիչ, դիմորոշ եւ ստացական յօդ, փոխարինելով ը յօդը ալ եւ ու շաղկապներէն առաջ. օրինակ՝ տունը եւ կատուն, տունն ու կատուն. տունն ալ վրայ տուաւ. իր գրիչն ու տետրակը:

Գրաբարի մէջ, որոշ տեղեր, գործածուած է իբր նախդիր՝ մէջ, տակ, ներքին իմաստներով. օրինակ՝ հայիլ -նայիլ, հիւթ - նիւթ։

Իբրեւ թուանշան 400 (գլխագիր Ն առանց միջակէտի) եւ 400րդ (գլխագիր Ն. միջակէտով):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1651
New!
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "Ծ-ն" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com