Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Lexemes

 Dictionary
բանիլ ներգործական բայ, չէզոք բայ Գործել, աշխատիլ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 58։


ԲԱՆԻԼ
գոյական
    1. դատիլ, աշխատիլ, գործել։
    2. (մեքենայի՝) դառնալ, երթալ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 61
New!
ԲԱՆԱԼ
ներգործական բայ
    1. պարզել, յայտնել։
    2. սկսիլ։
    3. (գործ մը՝) հաստատել։
    4. (ճամբայ՝) շինել, հորդել։
    5. (ախորժակ՝) բերել, սրել։
    6. (վէրքը՝) խարխարել, նորոգել։
    7. (սիրտը՝) պարպել. վստահիլ։
    8. (մէկուն գաղտնիքը՝) հրապարակել, մերկացնել։
    9. (ցանքի ակօսը՝ արտը ջրելու համար) առափտել։

Phrases
ծաղիկներ բանալ
ծաղկիլ, փթթիլ։

դիակը բանալ
դիազննել։

(խմորը) գրտնակով բանալ
գրտնիլ։

(դուռը) քիչ մը բանալ
ծերպել։

քողը բանալ
քողազերծել։

աչք բանալ գոցել
թարթել, քթթել։

աչք բանալ գոցելը
ակնթարթ։

աչքը չորս բանալ
զգոյշ՝ արթուն կենալ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 60
New!
ԲԱՆԵԼ բանեցայ
չէզոք բայ
    1. Աշխատանք կատարել, աշխատել, գործով զբաղվել։
‣ Հայրս առաւօտից երեկոյ արհեստանոցում բանում էր։
‣ Ո՞ւմ մօտ է բանում եղբայրդ։
‣ Այս շինութեան վրայ երկու հարիւր մշակ էր բանում։

    2. Գործել, ներգործել, աշխատանք արտադրել։
‣ Ժամացոյցս լաւ է բանում։
‣ Ջրաղացը տարին տասներկու ամիս բանում է։
‣ Կարի մեքենան իւղիր, որ լաւ բանի։

    3. Պիտանի լինել, գործի գալ, գործածութեան մէջ լինել։
‣ Ինչո՞ւ ես շորը դէն ձգում, դեռ մի քանի ժամանակ էլ կբանի։
‣ Մետրական սիստեմը մտնելուց յետոյ է՛լ արշիններն ու ֆունտերը չեն բանում։
‣ Այդ դրամը հին է, այլևս չի բանում։
‣ Երբ գիր տարւոյն երկուս է լինում՝ առաջինը բանում է մինչև զատիկ։

ներգործական բայ
    4. Մշակել, աշխատագործել։

Phrasal Verbs
Ապրեշում բանել
չէզոք բայ Ապրեշումը կարժառից վիլկել, տեսակաւորելով ըստ որակի։

Բախտը բանել
չէզոք բայ Բախտը բերել, աջողվել։

Վէրքը բանել
չէզոք բայ Դեռ թարախ՝ արիւն արտադրել, դեռ սպի կապած չլինել։

Ասեղով բանել
ներգործական բայ Ասեղնագործել։

Քար բանել
չէզոք բայ Քար տաշել, քարէ պատ շարել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 351
New!
(beta)
ԲԱՆԱԼ բացի, բա՛ց
ներգործական բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 348
New!
(beta)
ԲԱՆԱԼ՚
(ֆրանսերէն banal, ռուսերէնից)

ածական Թարմութիւնից, ինքնուրոյնութիւնից զուրկ, անհամացած, անհամ, գռեհկացած։
‣ Բանալ՚ խօսակցութիւն։
‣ Բանալ՚ գովեստներ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 349
New!
(beta)
ԲԱՆԻԼ
չէզոք բայ
    1. աշխատիլ, գործել.
    2. շարժման մէջ ըլլալ, դառնալ (մեքենայի).
    3. աշխատանք արտադրել.
    4. ներգործել, թափանցել, ազդել։

Հակառակը՝ չաշխատիլ, չգործել, դադրիլ, կենալ (մեքենայի)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 297
New!
(beta)
ՏԱՇԵԼ
ներգործական բայ
    1. փայտը՝ տախտակը երկարութեամբ կտրելով մակերեսի շերտը հանել.
    2. մուրճի հարուածներով մակերեսը կոփել՝ յղկել.
    3. թանկագին քարը՝ ապակին յղկել.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) անտաշ՝ անկիրթ մէկուն վարուելակերպը կոկել.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, չարչարել.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) յղկել, կատարելագործել։

Types
— Ադամանդը՝ յղկել, բանիլ:

— Մետաղը՝ խարտել։

— Քարը՝ կոփել։

— Քերիչով՝ քերել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2251
New!
(beta)
ՔԱԼԵԼ
չէզոք բայ
    1. ոտքերը փոխնիփոխ գործածելով՝ յառաջ երթալ. յառաջանալ, շարժիլ, երթալ, ընթանալ.
    2. զբօսանք կատարել, պտըտիլ, ճեմել.
    3. սկսուած աշխատանք մը՝ խաղ մը շարունակել.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) բնական բանիլ՝ աշխատիլ՝ գործել.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) զարգանալ, յառաջդիմել։

Types
— Աննպատակ՝ թափառիլ, աստանդել, յածիլ, սլքտալ։

— Առնել՝ նեղանալով հեռանալ:

— Առջեւէն՝ առաջնորդել:

— Արագ՝ շտապել, աճապարել, ճեպել։

— Գործերը՝ երթալ, ընթանալ։

— Ետեւէն՝ հետեւիլ։

— Զօրքը՝ 1. տողանցել. 2. արշաւել։

— Թշնամիին վրայ՝ յարձակիլ, արշաւել։

— Ժամանակը՝ սահիլ, անցնիլ:

— Ժամացոյցը՝ մեքենան՝ բանիլ, աշխատիլ, գործել։

— Կոտրտուելով՝ սամսարել, սիգաճեմել։

— Մեծաքայլ՝ շեքռկել։

— Միասին՝ ընկերակցիլ, ուղեկցիլ:

— Յոխորտալով՝ սիգալ:

— Օրօրուելով՝ ճորճորալ:

Related Words
— Արմատը՝ քայլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2393
New!
(beta)
ԲԱՆԱԼ
ներգործական բայ
    1. գոց՝ փակ բան՝ տեղ չձգել, թացում կատարել, ծածկոյթը՝ կափարիչը վերցնել, արգելքը՝ խոչընդոտը մէջտեղէն հանել, կղպանքէն՝ փականքէն ազատել.

    2. քօղազերծել, հրապարակել, մերկացնել, պարզել, յայտնել.

    3. հիմնել, սկսիլ։

Derivatives
— Գոյականը՝ Բացում:

Հակառակը՝ փակել, գոցել, կղպել, ծածկել։

Types
Ախորժակ բանալ
ներգործական բայ գրգռել, սրել.

Աչք բանալ
ներգործական բայ
    1. ուշադիր ըլլալ.
    2. մոլորեցնել.

Աչք բանալ-գոցել
ներգործական բայ թարթել, քթթել.

Աչք բանալ-գոցելը
գոյական ակնթարթ.

Աչքը չորս բանալ՝
ներգործական բայ շատ զգոյշ՝ արթուն կենալ.

Բերան բանալ
ներգործական բայ
    1. խօսիլ,
    2. համարձակիլ.

Բերանը մեծ՝ բանալ
ներգործական բայ
    1. խոշոր պահանջք ներկայացնել.
    2. սոնքալ՝ հպարտանալ.

Գերեզման բանալ
ներգործական բայ
    1. մահուան պատճառ, ըլլալ,
    2. սրբապղծել.

Գործ մը բանալ
ներգործական բայ հիմնել, հաստատել.

Դիակը բանալ
ներգործական բայ դիազննել.

Դուռը բանալ մէկու, մը առջեւ
ներգործական բայ
    1. ներս հրաւիրել,
    2. վռնտել.

Դուռը լայն բանալ
ներգործական բայ կեանքի մէջ շռայլ ապրիլ.

Դուռը կէս մը բանալ
ներգործական բայ չկամութիւն ցոյց տալ.

Դուռը քիչ մը բանալ
ներգործական բայ ծերպել.

Խմորը գրտնակով բանալ
ներգործական բայ գլանով՝ գրտնել, բարակցնել.

Ծաղիկներ բանալ
ներգործական բայ ծաղկիլ, փթթիլ.

Կուրծքը բանալ
ներգործական բայ խիզախել.

Հաշիւ բանալ
ներգործական բայ հաշուի տոմարին մէջ էջ յատկացնել.

Ճակատ բանալ
ներգործական բայ դիրք բռնել, պատերազմիլ.

Ճամբայ բանալ
ներգործական բայ շինել, հորդել.

Մէկուն գաղտնիքը բանալ
ներգործական բայ հրապարակել, մերկացնել, անգաղտնապահ ըլլալ.

Միտքը բանալ
ներգործական բայ սթափեցնել, հասկցնել, արթնցնել.

Նիստը բանալ
ներգործական բայ ժողովը սկսիլ.

Պահքը բանալ, ծոմը բանալ
ներգործական բայ լուծել, պահք չպահել.

Սիրտը բանալ
ներգործական բայ պարպել, վստահիլ.

Վարկ բանալ
ներգործական բայ մէկու մը հաշւոյն փոխ դրամ տալ.

Վէրքը բանալ
ներգործական բայ
    1. խարխարել, նորոգել։
    2. սիրտը արիւնել, ցաւցնել.

Ցանքի ակօսը բանալ
ներգործական բայ առափտել՝ արտը ջրելու համար.

Փոս բանալ
ներգործական բայ
    1. փորել,
    2. թակարդ լարել.

Քօղը բանալ
ներգործական բայ
    1. քօղազերծել, յայտնել։
    2. խայտառակել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 294
New!
(beta)
 Usage beta 21 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "ԲԱՆԻԼ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com