Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

վարող → վարել (verb)
(Present Participle)
(Substantive Present Participle) • Singular • Nominative case
(Substantive Present Participle) • Singular • Accusative case
 Wörterbuch
վարել ներգործական բայ Ուղղել, առաջնորդել * մղել, քշել * մշակել, ցանել * ապրիլ, գործածել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 433։


ՎԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. կառավարել, ուղղել։
    2. քշել։
    3. գործածել, կիրարկել։
    4. (գործ՝) դարձնել։
    5. (դատ՝) պաշտպանել։
    6. (արտ՝) հերկել, արօրադրել։
    7. (ցիցը՝) մխել, վարսել, խրել։
    8. (հին ընթացքը՝) շարունակել։
    9. (խումբը՝) առաջնորդել։

Դարձուածքներ
ժողովը վարել
ատենապետել. նախագահել։

պաշտօն վարել
պաշտօնավարել, ծառայել։

կեանք վարել
ապրիլ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 469
Neu!
ՎԱՐՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. շարժիլ, կենցաղիլ, վարմունք ունենալ, վերաբերուիլ։
    2. տարուիլ, քշուիլ։

Դարձուածքներ
խիստ վարուիլ
նեղել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 471
Neu!
1. ՎԱՐԵԼ վարեցի
ներգործական բայ
    1. Քշել, առաջ շարժել (մի կենդանի արարած)։
‣ Կառամարտի ժամանակ կառավարը վարում էր ձիերը, իսկ ռազմիկը կառքում կանգնած՝ կռւում էր։
‣ Հօտաղը եզների լծին նստած վարում է եզները։
‣ Ծերերին կոտորեցին, երիտասարդներին գերութիւն վարեցին։

    2. Առաջ կամ մի այլ կողմ մղել (անշունչ առարկայ)։
‣ Նաւավարը հմտութեամբ վարում էր նաւը փոթորկի ժամանակ։
‣ Քամին մեր անզօր մակոյկը վարեց և զարկեց ժայռին։
‣ Ցիցը վարիր գետնի մէջ։

Նմանութեամբ
    3. Առաջ տանել, ուղղութիւն տալ, կառավարել, ղեկավարել։
‣ Մեր առեւտրական տան գործերը նա է վարում վերջին հինգ տարին։
‣ Դպրոցը վարում էր մի մարդ, որ մանկավարժութիւնից ոչինչ չէր հասկանում։

    4. Շարունակել մի սկսված գործ, առաջ տանել։
‣ Բանակցութիւններն այժմ վարում է նրա լիազօրը։
‣ Գործը վարեցէ՛ք՝ ինչպէս պատուիրեց։
‣ Դատ վարել։

⨀հին նշանակութիւն 5. Կիրարկել, գործածել, բանեցնել։

(Համեմատել ⨀Ի վար արկանել)։

⨀հին նշանակութիւն 6. Ածել, ձգել։

⨀հին նշանակութիւն 7. Վանել։

＋գաւառական նշանակութիւն 8. (Ծածկաբանութիւն), Երթալ։

＋գաւառական նշանակութիւն 9. Տե՛ս Վեր վարել (3)։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Վարել զճանապարհ
չէզոք բայ Ճանապարհ գնալ։

Կեանք վարել
չէզոք բայ Կենցաղավարել, ապրել։
‣ Շուայտ կեանք էր վարում։
‣ Բաւական է, որքան թափառականի կեանք վարեցինք։

Վեր վարել
ներգործական բայ
    1. Արձակել, ազատ թողնել որ գնայ ըստ կամի։
‣ Ձիու սանձը գլխիցը հանեց ու վեր վարեց որ արածէ։
‣ Ցերեկները շները կապում են, իսկ գիշերները վեր են վարում։

    2. Առանց հսկողութեան՝ ինքն իւր գլխի թողնել։
‣ Աշակերտներդ վեր ես վարել, չորս դին քանդում են։

    3. Մօտիցը հեռացնել, թողնել որ գնայ, գլխիցը ռադ անել։
‣ Այդքան պահեցիր, ոչինչ դուրս չեկաւ, վե՛ր վարիր, կորչի գնայ։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Անզգուշութեամբ գազ բաց թողնել։

ՎԱՐԵԼ (վարեցայ),
ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։
‣ Կառքը չի վարվում։
‣ Գերութիւն վարված ժողովուրդ։
‣ Հողմերի բռնութեամբ վարված նաւ։
‣ Գործերը լաւ չեն վարվում։
‣ Բանակցութիւնները վարվում են աջողութեամբ։
‣ Վեր վարած ձի։
‣ Վեր վարած երեխաներ։

Տե՛ս եւ Վարել 2, Վարվել։


2. ՎԱՐԵԼ վարեցի
(Համեմատել Վարել (1.1))

ներգործական բայ
    1. Գութանին կամ արօրին լծված եզները քշել, հողը պատառել գութանով կամ արօրով, հերկել։
‣ Որքան արտը լաւ վարես՝ այնքան առատ հունձ կստանաս։
‣ Երկու օրավար հող ունիմ դեռ վարելու։
‣ Դու վարըդ վարի՛ վերջացրու, միւս բաները մենք կանենք։

    2. Վարած հողը ցանել։
‣ Այս տարի երկու հեկտար ցորեն եմ վարել, մի հեկտար գարի, կէս հեկտար սոխ։
‣ Սրա վարած բամբակին նայեցէք։

ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։
‣ Արտը լաւ է վարված (կամ վարած)։


＋գաւառական բառ 3. ՎԱՐԵԼ վարեցի
չէզոք բայ Խոյի՝ քաղին մերձաւորվելը։

Համեմատել Վարար (2)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2073
Neu!
(beta)
ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի
չէզոք բայ
    1. Իրան այս կամ այն կերպ պահել մէկի վերաբերութեամբ։
‣ Հետս թշնամաբար էին վարվում։
‣ Որքան նրա հետ լաւ վարվիս՝ այնքան նա լաւ կաշխատի։
‣ Այդպէս չի կարելի վարվել ծառայի հետ։
‣ Երեխաների հետ վարվել պիտի գիտենալ։

    2. Գործել, կարգադրել, դիրք բռնել։
‣ Դուք օրէնքի հակառակ էք վարվում։
‣ Նա վարվում է ըստ իւր սովորութեան։

    3. Գործածել, կիրարկել։
‣ Մեքենան լաւն է, դուք վարվել չգիտէք։
‣ Այս դեղի հետ զգուշութեամբ պէտք է վարվել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2079
Neu!
(beta)
ՎԱՐՈՒԵԼ
չէզոք բայ Տե՛ս Վարվել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2077
Neu!
(beta)
2. ՎԱՐ (արմատ Վարել՚ի 2)
գոյական
    1. Հողը վարելը, գութանով կամ արօրով հողը փորելը ցանելու համար, հերկ։
‣ էգուց վար ունիմ, չեմ կարող գալ։
‣ Վարըս կիսատ թողի եկայ։
‣ «Վարը վարենք, ակօս փորենք, Խոր ակօսներ հողի մէջ» (երգ)։
‣ Վար ու ցանքս վերջացրի։

    2. Վարելու ձեւը, վարածի յատկութիւնը։
‣ Նրա վարին էլ նայի՛ր, քո վարին էլ։
‣ Այսպէս վա՞ր կլինի որ դու արել ես։

    3. Վարած տեղ։
‣ Երեք հեկտար վար ունիմ պատրաստ, սերմ չունիմ որ ցանեմ։
‣ Հեղեղն եկաւ, ամբողջ վարը տղմով լցրեց։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Վարս վարել կամ, ⨀հին բառ Վարս հարկանել
չէզոք բայ Վարը վարել, հողը հերկել, արօտադրել։

Վար անել
ներգործական բայ Վարել (2), հերկել, վարը վարել։
‣ Հայրս գնացել է վար անելու։

＋գաւառական բառ Վարը վարել, վարոցը թալել
չէզոք բայ Տե՛ս Ալիւրը մաղել, Ալիւր՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2069
Neu!
(beta)
⨀հին բառ 1. ՎԱՐԱՆԵԼ (վարանեցի),
⨀հին բառ ՎԱՐԱՆԵՑՈՒՑԱՆԵԼ (վարանեցուցի, վարանեցո՛)
ներգործական բայ
    1. Տե՛ս Վարանեցնել։
    2. (Վարանել), (Մեղքերը) ապաշաւել, զղջալ (գործած չարիքները)։


2. ՎԱՐԱՆԵԼ վարանեցայ
չէզոք բայ
    1. Երկմտութեան մէջ լինել, երկու մտքի մէջ տատանվել, տարուբերվել, ինչ անելը չգիտնալ, շուարել։
‣ Ասեմ՝ վայ, չասեմ՝ վայ. վարանել մնացել եմ։
‣ Վարանելուց օգուտ չկայ, պէտք է վճռական մի բան անել։

    2. Դժուարութեան առաջ զանգիտել, չվստահանալ մի բան անել։
‣ Մի՛ վարանիր, խիզախի՛ր. վտանգն աւելի երեւակայական է քան իրական։
‣ Երբ նրանք տեսնում են որ մենք վարանում ենք՝ աւելի թեւ են առնում։
‣ Վահան Մամիկոնեանը, տեսնելով որ հեծելազօրը վարանում է գետն անցնել՝ ձին մտրակեց, մտաւ գետն և անցաւ միւս կողմը. նրան հետեւեց զօրքը։

⨀հին նշանակութիւն 3. Մոլորված շրջել, թափառել, տարուբերվել։

⨀հին նշանակութիւն 4. Մէկից բռնի վարվել՝ վանվել։

⨀հին նշանակութիւն 5. Չար ոգուց հալածվել։

⨀հին նշանակութիւն 6. Դարանակալ լինել մէկին, չարիք մտմտալ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2070
Neu!
(beta)
ՎԱՐՈՂ
ածական գոյական
    1. ակօս բացող, հերկող.
    2. վարիչ։


ՎԱՐՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. վարմունք ունենալ. վերաբերիլ, շարժիլ, յարաբերիլ, կենակցիլ.
    2. մօտեցումի՝ կարգադրութեան ձեւ որդեգրել. տնօրինել, գործել.
    3. աշխատցնել, գործածել, բանեցնել, քշել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2208
Neu!
(beta)
ՎԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. գութանով՝ արօրով եւ այլնով հողը պատռել. հերկել.
    2. հերկուած հողը՝ արտը ցանել:


ՎԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. քշել, յառաջ շարժել, քալեցնել, վազցնել (կենդանի մը).
    2. յառաջ կամ դէպի այլ կողմ մղել (առարկայ մը).
    3. յառաջ տանիլ, ուղղութիւն տալ. կառավարել, ղեկավարել.
    4. յառաջ տանիլ, գլխաւորել, առաջնորդել.
    5. գործադրել, ընել։

Ածանցական Բառեր
— Գործ՝ դարձնել։

— Դատ՝ պաշտպանել:

— Ընկերակցութիւն, միութիւն՝ ղեկավարել:

— Ժողովը՝ ատենապետել, նախագահել։

— Խումբը՝ առաջնորդել։

— Կեանք՝ ապրիլ։

— Հին ընթացքը՝ շարունակել։

— Պաշտօն՝ պաշտօնավարել, ծառայել։

— Ցիցը՝ մխել, վարսել, խրել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2204
Neu!
(beta)
ՇԱՐԺԻԼ
չէզոք բայ
    1. տատանիլ, երերալ, տարուբերիլ, ցնցուիլ, սասանիլ.
    2. տեղափոխուիլ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) յուզուիլ, լեցուիլ, համակուիլ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) կեցուածք՝ վերաբերում ցոյց տալ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) վարուիլ, ղեկավարուիլ, առաջնորդուիլ.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) գործ ընել.
    7. դառնալ։

Տեսակներ
— Անիւի՝ գլորիլ։

— Դրօշի՝ ծածանիլ, ծփալ:

— Երկնային մարմնի՝ թաւալիլ:

— Երկրաշարժէ՝ սասանիլ, ցնցուիլ։

— Նաւակը հովէն՝ տարուբերիլ:

— Պարագային համեմատ՝ վարուիլ, գործել:

— Սիրտին՝ յուզուիլ, զգացուիլ։

— Սողունի պէս՝ սողալ։

Բաղադրեալ Բայեր
Ի գութ շարժիլ
չէզոք բայ արգահատիլ, խանդաղատիլ, գթալ, խղճալ, մեղքնալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1766
Neu!
(beta)
 Usage beta 128 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form վարող in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "վարող" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com