Armenisch wörterbuch

Armenische Rechtschreibprüfung

Armenisch Arm | Armenisch-Englisch Arm-Eng | Englisch-Armenisch Eng-Arm | Armenisch-Französisch Arm-Fre | Französisch-Armenisch Fre-Arm

Morphology

Western Armenian

իջնող → իջնել (verb)

View Morphological Analysis

(Present Participle)

(Substantive Present Participle) • Singular • Nominative case

(Substantive Present Participle) • Singular • Accusative case

Wörterbuch

իջնել չէզոք բայ Ցած գալ, մեղմանալ, նուազիլ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 153։

ԻՋՆԵԼ

չէզոք բայ
    1. խոնարհիլ, իյնալ, ցածնալ։
    2. պակսիլ, մեղմանալ, հանդարտիլ։
    3. (պանդոկ մը՝) օթեւանել։
    4. (ծագումով՝) սերիլ։
    5. (գիները՝) արժաննալ։
    6. (արեւը՝ օրը՝) տարաժամել։
    7. (տանիքը՝ տունը՝ պատը՝) կքիլ, նստիլ, խեչիլ, գճիլ։

Դարձուածքներ

տեղալ։

դիւրէջ (ոստ՝ աստիճան)։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 162

Neu!

ԻՋՆԵԼ իջայ, իջի՛ր

չէզոք բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 803

Neu!

(beta)

ԻՋՆԵԼ

չէզոք բայ
    1. վար գալ (բարձր տեղէն՝ կառքէն, եւ այլն).
    2. ցամաք ելլել (նաւէն).
    3. խորասուզուիլ (ջուրին մէջ).
    4. խոնարհիլ, տապալիլ, իյնալ (գահէն).
    5. ցածնալ, նուաստանալ (վարկը, պատիւը).
    6. աժաննալ (գինը).
    7. հանդարտիլ (բարկութիւնը).
    8. մեղմանալ (ձայնը).
    9. թաւանալ, հաստնալ (զիլ ձայնը).
    10. պակսիլ, նուազիլ (ջերմութիւնը).
    11. օթեւանիլ, ագանիլ, գիշերել (պանդոկ).
    12. տեղալ (անձրեւ).
    13. սերիլ (ծագումով).
    14. տարաժամիլ (օրը, արեւը).
    15. ըռվողիլ (մրուրը, գիրտը՝ ջուրին յատակը).
    16. փլիլ, կքիլ, խեչիլ, գհիլ (պատը, տանիքը).
    17. հոսիլ (ջուրը վերէն վար).
    18. բանալ, դնել (խաղաթուղթը սեղանի վրայ)։

Հակառակը՝ բարձրանալ, ելլել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 750

Neu!

(beta)

ՆՍՏԻԼ

չէզոք բայ
    1. յետոյքը՝ նստատեղին որեւէ բանի վրայ տեղաւորել՝ սրունքները ծալելով կամ կախելով. տեղ առնել՝ հանգչիլ աթոռի վրայ. բազմիլ.

    2. բարձրանալով տեղաւորուիլ կենդանիի վրայ. հեծնել.

    3. փոխադրամիջոցի՝ փոխադրակառքի վրայ կամ մէջ տեղ գրաւել.

    4. նստած վիճակով աշխատիլ՝ զբաղիլ.

    5. գտնուիլ, ըլլալ.

    6. բանտարկուիլ.

    7. թառիլ, դադարիլ, հանգչիլ, կծկիլ.

    8. թեքիլ, իջնել (արեւ).

    9. որեւէ մակերեւոյթի՝ տարածութեան վրայ իջնել՝ տարածուիլ.

    10. տակը՝ յատակը իջնել (հեղուկներու մէջ եղած որեւէ բան).

    11. իջնելով որեւէ բանի վրայ մնալ՝ տեղաւորուիլ. օրինակ՝

‣ մատ մը փոշի նստած էր.

    12. իր մակերեսէն՝ բարձրութենէն իջնել. գետնի մէջ խորանալ.

    13. ոտքերը ծալելով տեղաւորուիլ գետնի վրայ (կենդանիներու յատուկ).

    14. մեղմանալ, հանգստանալ, դադրիլ, հանդարտիլ (զայրոյթը).

    15. մարմնին վրայ լաւ տեղաւորուիլ՝ յարմար գալ (հագուստ-կապուստ).

    16. բնակիլ, ապրիլ, կենալ.

    17. անհրաժեշտ ձեւով միանալ՝ կապուիլ՝ յարմարիլ.

    18. արմատ արձակած ըլլալ.

    19. շինուած՝ կառուցուած ըլլալ.

    20. (Փոխաբերական իմաստ) արժել. օրինակ՝

‣ այս գործը սուղի նստեցաւ.

    21. մնալ որեւէ վիճակի՝ դրութեան մէջ. ծուլանալ.

    22. գահակալել, աթոռակալել.

    23. խրիլ (նաւ).

    24. թխսել (հաւ).

    25. կծկուիլ, կուչ գալ, սեղմուիլ, փոքրանալ (երախայ):

Տեսակներ

— Անհոգ՝ ծուլանալ, ընդողնիլ։

— Դարանի մէջ՝ դարանիլ։

— Թուխսի՝ թխսել:

— Թռչունը, հաւը (թառին վրայ)՝ թառիլ:

— Կողի վրայ՝ ընկողմանիլ։

— Ձի՝ հեծնել։

— Մրուրը յատակը՝ իջնել, ըռվողիլ:

— Յետոյքը առանց գետին դնելու՝ պպզիլ:

— Նաւակի, նաւու՝ խրիլ:

— Նստած տեղը՝ նստուկ:

— Շէնքի՝ կքիլ։

— Պատի՝ խեչիլ։

— Սրունքները ծալելով՝ ծալապատիկ։

— Տեղ մը՝ բնակիլ, կենալ, մնալ։

Բաղադրեալ Բայեր

Բան մը սուղի նստիլ

չէզոք բայ
1. նախատեսուածէն աւելի ծախսի նայած ըլլալ՝ աւելի ծախս ըրած ըլլալ.
2. բարոյական կամ նիւթական տեսակէտէ կորուստ ունենալ:

Բանտ նստիլ

չէզոք բայ բանտարկութեան պատիժ կրել:

Թուխսի (թուխս) նստիլ

չէզոք բայ ՝ (Ծղրկն.)՝ շատ գաղտնի պահել:

Մէկուն հարստութեան վրայ նստիլ

չէզոք բայ մէկուն հարստութեան տիրանալ՝ վարպետութիւն, նենգութիւն գործելով:

Տուն մը նստիլ

չէզոք բայ բնակիլ, բնակութիւն հաստատել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1738

Neu!

(beta)

ՊԱԿՍԻԼ