Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ → իշխանութիւն (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case

Eastern Armenian

ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ → իշխանութիւն (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Wörterbuch
իշխանութիւն գոյական Իրաւասութիւն, հեղինակութիւն * իշխողութիւն, պետութիւն:
իշխան գոյական Իշխանաւոր, պետ, տէր, տանուտէր:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 153։


ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ
գոյական
    1. տէրութիւն։
    2. ազդեցութիւն։
    3. իրաւասութիւն։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 162
Neu!
ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ
գոյական
    1. Իշխան լինելը, իշխանի աստիճանը, պատիւը։
‣ Իւր իշխանութիւնը հաստատող փաստաթղթեր ներկայացրեց։
‣ Նրան իշխանութիւնը չի սազում։

    2. Իրաւունք՝ ոյժ՝ հնարաւորութիւն մի բան անելու ըստ իւր կամքի կամ ըստ պաշտօնի։
‣ Իմ իշխանութիւնից բարձր է այդ անել։
‣ Նրան իշխանութիւն տուեց գաղթականներին տեղաւորելու ինչպէս և որտեղ յարմար գտնէ։

＋գաւառական նշանակութիւն 3. Վարչութիւն կամ անձ, որ ըստ պաշտօնի կատարում է այս կամ այն գործը։
‣ Դատական իշխանութիւն։
‣ Մարմնաւոր իշխանութիւն։
‣ Օրէնսդրական և գործադիր իշխանութիւններ։
‣ Գիւղական իշխանութիւնը շատ զեղծումներ էր գործել։

    4. Տէրութիւն, տիրապետութիւն։
‣ Մակեդոնական իշխանութիւնը տարածվում էր մինչեւ Հնդկաստան։
‣ Դեռ ևս խաւարի իշխանութեան մէջ են նրանք։
‣ Նա իւր կնոջ իշխանութեան տակ է գտնվում։

    5. Երկիր, որ գտնվում է թագաւորի կառավարութեան տակ. թագաւորութիւն, պետութիւն։
‣ Իւր իշխանութեան սահմաններն ընդարձակեց նորանոր նուաճումներով։
‣ Յազկերտ Բ-ը իւր իշխանութեան մէջ կամենում էր ջնջել քրիստոնէութիւնը։

    6. Երկիր, որի պետը իշխան (6) է։
‣ Բոլոր իշխանութիւնների մէջ ամենաազդեցիկն էր Մոսկովեան իշխանութիւնը։
‣ Մոնակոյի իշխանութիւնը ամենափոքրն է աշխարհում։

    7. Ժամանակամիջոցը՝ երբ մի թագաւոր կամ իշխան կամ վարչական անձ կառավարում է։
‣ Նրա իշխանութիւնը բարեբախտաբար երկար չտեւեց։
‣ Իւր իշխանութեան սկզբում նա ազատամիտ էր, վերջը շատ փոխվեց։

⨀հին նշանակութիւն 8. (Եկեղեցական) Եպիսկոպոսի թեմ, վիճակ։

⨀հին նշանակութիւն 9. (Կրօնական) Հրեշտակների դասերից մէկը, ընդհանրապէս հրեշտակներ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 802
Neu!
(beta)
ՊԵՏՈՒԹԻՒՆ
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Պետ՝ իշխանաւոր լինելը։

⨀հին նշանակութիւն 2. Պետի իշխանութիւնը, թագաւորութիւն, դատաւորութիւն։

    3. Մարդկային հասարակութիւն, որ ապրում է մի որոշ երկրամասում և ունի իւր յատուկ ինքնուրոյն կառավարութիւնը։
‣ Անգլիական պետութիւնը սահմանադրական միապետութիւն է։
‣ Ֆրանսիական պետութիւնը հանրապետութիւն է։
‣ Մեծ պետութիւններ կոչվում էին մի ժամանակ Անգլիան, Գերմանիան, Ֆրանսիան, Ռուսաստանը և Տաճկաստանը։
‣ Երրեակ պետութեան դաշնադրութիւն, Գերմանիայի, Աւստրո-Հունգարիայի և Իտալիայի մէջ։
‣ Երրեակ պետութեան համաձայնութիւն, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի և Անգլիայի մէջ։

    4. Այն երկիրը, որտեղ ապրում է ինքնուրոյն կառավարութիւն ունեցող ժողովուրդը։
‣ Ընդարձակածաւալ պետութիւն։
‣ Սովետական Միութեան հիւսիսային սահմանը կազմում է Սառուցեալ ովկիանոսը։
‣ Թշնամին ոտք դրեց մեր պետութեան սահմանները։

    5. Պետութեան (3, 4) բարձրագոյն իշխանութիւնը, պետութիւնը կառավարող բարձրագոյն օրգանները։
‣ «Պետութիւնը ոյժի մի յատուկ կազմակերպութիւն է, բռնութեան կազմակերպութիւն է՝ որևէ դասակարգ ճնշելու համար», Լենին։
‣ Պետութիւնը դասակարգային տիրապետութեան կազմակերպութիւն է, որ իրան նպատակ է դնում պաշտպանել տիրող դասակարգի տնտեսական և քաղաքական շահերը և ճնշել հակառակորդ դասակարգերը։

    6. ⨀հին բառ Պետութիւնք
յոգնակի գոյական (Աստուածաբանական) Հրեշտակների ինը դասակարգերից մէկը, երրորդը ներքեւից, որ կոչվում է նաեւ իշխանութիւնք։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Հոգեւոր պետութիւնք
յոգնակի գոյական Եկեղեցական բարձր աստիճանաւորներ, եպիսկոպոսներ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1857
Neu!
(beta)
ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ
գոյական
    1. իշխանի աստիճանը՝ պաշտօնը՝ պատիւը.
    2. պետութիւն, տէրութիւն, տիրապետութիւն, կառավարութիւն (թագաւորական՝ հանրապետական՝ բռնակալական).
    3. իրաւասութիւն, իրաւունք.
    4. հեղինակութիւն, ղեկավարութիւն.
    5. ազդեցութիւն.
    6. պետութեան տեւողութեան ժամանակամիջոց՝ ժամանակաշրջան.
    7. հրեշտակներու դասակարգութիւններէն մէկը, ընդհանրապէս հրեշտակներու դասը։

Հակառակը՝ անիշխանութիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 749
Neu!
(beta)
 Usage beta 490 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Neu! Explore the usage of the lemma ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ or the word form ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "ԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com